Ο κολοσσός της Amazon ήταν κάποτε η «γνωστή ζημιογόνος εταιρεία» του Τζεφ Μπέζος, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο BBC Newsnight, το 2000. Περίπου 24 χρόνια μετά, η εταιρεία έχει πλέον ξεπεράσει τα δύο τρισεκατομμύρια δολάρια σε αξία.
Στις 8 Ιουνίου του 2000, ο παρουσιαστής του BBC, Τζέρεμι Βάιν πήρε συνέντευξη από τον 36χρονο τότε διευθύνοντα σύμβουλο της Amazon, Τζεφ Μπέζος. Στα μέσα του 2000, η φούσκα dotcom είχε μόλις σκάσει και δεκάδες διαδικτυακές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Amazon, είχαν αρχίσει να αισθάνονται τις οικονομικές επιπτώσεις της. Την ίδια στιγμή, ενώ η Amazon είχε 1,6 δισ. δολάρια σε πωλήσεις το 1999, υπέστη καθαρές ζημίες 720 εκατ. δολαρίων και η τιμή της μετοχής της εταιρείας ήταν ευμετάβλητη, πέφτοντας από τα 113 δολάρια ανά μετοχή τον Δεκέμβριο του 1999 σε 52 δολάρια τον Ιούνιο του 2000.
«Ο κόσμος έλεγε ότι η Amazon είναι “καταπληκτική”», είπε ο Βάιν, ξεκινώντας τη συνέντευξη. «Και τώρα λένε: “Δεν είναι τρομερό το γεγονός ότι η Amazon χάνει τόσα πολλά χρήματα;”».
«Λοιπόν, είμαστε μια γνωστή ζημιογόνος εταιρεία», απάντησε σχετικά ατάραχος ο Μπέζος τονίζοντας ότι «αυτό είναι μια συνειδητή στρατηγική και μια επενδυτική απόφαση».
Τα πρώτα χρόνια της Amazon
Ο Τζεφ Μπέζος ίδρυσε την εταιρεία στις 5 Ιουλίου 1994 σε ένα γκαράζ στο Μπέλβιου της Ουάσιγκτον, με την ιστοσελίδα να εγκαινιάζεται ένα χρόνο αργότερα. Το διαδίκτυο ήταν τότε στις αρχές του και μόνο λίγες εταιρείες είχαν αρχίσει να βλέπουν τις δυνατότητες που θα μπορούσε να παρέχει σε επιχειρήσει.
Η Amazon ξεκίνησε ως διαδικτυακό βιβλιοπωλείο και σταδιακά άρχισε να γίνεται κεντρικός παίκτης στην αναπτυσσόμενη αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, η εταιρεία εκμεταλλεύθηκε τη ραγδαία οικονομική άνοδο του αμερικανικού τεχνολογικού τομέα (dotcom boom) και έτσι τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του ιστότοπου, έγινε η μεγαλύτερη πλατφόρμα διαδικτυακών πωλήσεων στον κόσμο.
Μέχρι το τέλος της χιλιετίας, η Amazon είχε 17 εκατομμύρια πελάτες. Ο Τζεφ Μπέζος ανακηρύχθηκε μάλιστα το 1999 Πρόσωπο της Χρονιάς από το περιοδικό Time, το οποίο τον χαρακτήρισε «βασιλιά του κυβερνοεμπορίου».
Η φούσκα dotcom
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ωστόσο, η εταιρεία αντιμετώπισε σφοδρή κριτική σχετικά με τις φορολογικές και εργασιακές πρακτικές της. Ακόμη και το 2000, παρά τη ραγδαία οικονομική επιτυχία της Amazon, κάποιοι είχαν αμφιβολίες για την οικονομική βιωσιμότητα της εταιρείας.
«Το να χάνεις χρήματα όταν έχεις 20 εκατομμύρια πελάτες απαιτεί πραγματική ικανότητα», παρατήρησε ο Βάιν. «Λοιπόν, εμείς το έχουμε αυτό», απάντησε ο Μπέζος αστειευόμενος και συνέχισε: «Ομως αυτό που πραγματικά συμβαίνει εδώ είναι ότι επενδύουμε».
Παρά την αναταραχή που προκάλεσε το σκάσιμο της dotcom φούσκας, ο Μπέζος σκεφτόταν την επέκταση της εταιρείας. Το 1999, η Amazon επένδυε συνεχώς σε κέντρα διανομής με σκοπό να παρέχει «μια ευρεία επιλογή προϊόντων με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος». Αυτές οι επενδύσεις συνέβαλαν σημαντικά στις ζημίες της εταιρείας εκείνη την εποχή.
«Απλά θυμάμαι, καθώς [ο Μπέζος] έφευγε από το στούντιο, να τον βλέπω να φεύγει και να σκέφτομαι “τι περιμένει αυτόν τον τύπο;”», θυμάται σήμερα ο Βάιν. «Μόλις είχε αποφύγει τα χειρότερα. Η φούσκα dotcom ήταν εξαιρετικά δυσάρεστη και προηγήθηκε του τραπεζικού κραχ [του 2007]. Ηταν ένα κακό σκηνικό», προσθέτει.
