Εκρηκτική είναι η κατάσταση στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας τις τελευταίες εβδομάδες καθώς κλιμακώνονται οι κινητοποιήσεις κατά της Αγκυρας στην περιοχή που ελέγχουν οι δυνάμεις της γύρω από το Αφρίν στη Συρία σε απάντηση των ξενοφοβικών επιθέσεων κατά Σύρων μεταναστών στο εσωτερικό της Τουρκίας. Τα πογκρόμ στην Τουρκία πυροδότησε μια υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης εναντίον ανήλικου κοριτσιού από Σύρο δράστη που κυκλοφόρησε στα social media.
Αμεσος ήταν ο αντίκτυπος των αντισυριακών επιδρομών: τουλάχιστον επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη Δευτέρα μέχρι χθες στις αντιτουρκικές διαδηλώσεις στη βορειοδυτική Συρία, που ελέγχεται από την Τουρκία. Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι τα θύματα έπεσαν νεκρά από ανταλλαγή πυρών μεταξύ διαδηλωτών και ανδρών της τουρκικής στρατοχωροφυλακής που είχαν αναπτυχθεί σε τουρκικά φυλάκια. Τέσσερις εξ αυτών σκοτώθηκαν στο Αφρίν και άλλοι τρεις στην Τζαραμπουλούς, ενώ περισσότεροι από 30 τραυματίστηκαν.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με έδρα το Λονδίνο, στις κινητοποιήσεις συμμετείχαν εκατοντάδες άνθρωποι σε πολλές πόλεις. Σε κάποιες περιπτώσεις οι διαδηλωτές υπέστειλαν την τουρκική σημαία, ενώ στο μεθοριακό πέρασμα της Τζαραμπουλούς, Τούρκοι συνοριοφύλακες άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών που προσπάθησαν να καταφύγουν στην Τουρκία.
Ανταποκριτής του ειδησεογραφικού πρακτορείου AFP έκανε λόγο για ενόπλους που άνοιξαν πυρ εναντίον τουρκικών φορτηγών στην πόλη Αλ Μπαμπ. Ενας από τους διαδηλωτές εξήγησε στο πρακτορείο ότι οι διαδηλώσεις γίνονται ως «ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Σύρους αδερφούς μας στην Τουρκία». Πολίτης ανέφερε στο CNN ότι οι στρατιώτες επιχείρησαν να επιβάλουν την τάξη πυροβολώντας στον αέρα.
Καταλύτης για τις κινητοποιήσεις ήταν οι επιθέσεις κατά συριακών στόχων στην πόλη Καισάρεια της Τουρκίας, με συνθήματα όπως «Εξω οι Σύροι» και «Ερντογάν παραιτήσου» μετά τη σεξουαλική επίθεση κατά της ανήλικης.
Τουλάχιστον επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις κινητοποιήσεις που πραγματο- ποιήθηκαν στη βορειοδυτική Συρία τις τελευταίες ημέρες.
Συνολικά 474 άτομα συνελήφθησαν και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποκήρυξε ως απαράδεκτες τις ξενοφοβικές επιδρομές. «Είναι απαράδεκτο να πυρπολούνται σπίτια, να γίνονται βανδαλισμοί, να τυλίγονται δρόμοι στις φλόγες», είπε. Είχε προηγηθεί η σύλληψη ενός Σύρου, ο οποίος είχε κακοποιήσει σεξουαλικά την 7χρονη ανιψιά του, όπως έγραψε το πρακτορείο Ανατολή.
Ο ύποπτος συνελήφθη σε δημόσια τουαλέτα και το κοριτσάκι τέθηκε υπό προστασία. Η είδηση όμως κυκλοφόρησε γρήγορα στα social media προκαλώντας πογκρόμ με στόχο συριακές περιουσίες. «Διατάχθηκε αμέσως έρευνα στην υπόθεση. Ωστόσο αργότερα, οι πολίτες μας συγκεντρώθηκαν στην περιοχή και έδρασαν με μια συμπεριφορά που δεν συνάδει με τις αξίες μας: κατέστρεψαν σπίτια και γραφεία, οχήματα που ανήκουν σε Σύρους», είπε ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Αλί Γιερλικαγιά. Μετά τις δεκάδες συλλήψεις, πάντως, ο όχλος διαλύθηκε.
Ο Γιερλικαγιά απέδωσε την ένταση σε προβοκάτορες και bots που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα. «Δεν θα ανεχθούμε όσους απειλούν την ειρήνη και την ασφάλεια στη χώρα μας με προκλητικές αναρτήσεις και ρητορική μίσους», προειδοποίησε στην πλατφόρμα X.
Η Τουρκία έχει υποδεχθεί τα τελευταία χρόνια 3,2 εκατ. Σύρους πρόσφυγες με συνέπεια σοβαρές κοινωνικές εντάσεις. Από το 2020 η Τουρκία έχει αναπτύξει στρατό στα βόρεια της Συρίας και ελέγχει δύο μεγάλες περιοχές στα σύνορα με την Τουρκία.
Η ενσωμάτωση των Σύρων μεταναστών έχει αποδειχθεί μεγάλη πρόκληση για την Τουρκία, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα. Συχνά, οι Σύροι γίνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι για τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Τούρκοι. Πολλοί μετανάστες καταγγέλλουν ρατσιστική μεταχείριση και τα παιδιά τους δυσκολεύονται να πάνε σχολείο στην Τουρκία εξαιτίας μιας διάταξης που θέλει τους μετανάστες να παραμένουν στην περιφέρεια στην οποία καταγράφηκαν για πρώτη φορά μετά την είσοδό τους στη χώρα. Κι αυτό ενώ ο περυσινός σεισμός στη νότια Τουρκία τους υποχρέωσε να εγκατασταθούν αλλού.
Η ένταση μεταξύ των δύο χωρών έρχεται λίγες μόνο ημέρες μετά τη δήλωση Ερντογάν ότι είναι ανοιχτός σε συνάντηση με τον Σύρο ομόλογό του Μπασάρ Αλ Ασαντ για να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους. Πέρυσι, πάντως, ο Ασαντ είχε διευκρινίσει ότι μια συνάντηση των δύο ανδρών δεν είναι δυνατή όσο παραμένουν στη Συρία τουρκικά στρατεύματα.
