Τις τελευταίες ημέρες, κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η πληροφορία ότι η Ολένα Ζελένσκα, σύζυγος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Πρώτη Κυρία της Ουκρανίας, αγόρασε μια Μπουγκάτι Τουρμπιγιόν, κόστους 4,5 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Παρίσι για τον εορτασμό της επετείου της απόβασης της Νορμανδίας (D-Day).
Θα ήταν μια σημαντική είδηση, αν ήταν πραγματικότητα. Η ιστορία ξεπήδησε αρχικά σε ένα γαλλικό ιστότοπο πριν από λίγες ημέρες και γρήγορα άρχισε η διάψευσή της. Το υποτιθέμενο τιμολόγιο που δημοσιεύτηκε ως αποδεικτικό στοιχείο ήταν ψεύτικο, ενώ ο «υπάλληλος» της αντιπροσωπείας της εταιρείας στο Παρίσι που δήθεν επιβεβαίωνε την αγορά ήταν στην πραγματικότητα προϊόν τεχνητής νοημοσύνης.
Η ίδια η εταιρεία πήρε σύντομα θέση λέγοντας πως δεν έχει λάβει καμία παραγγελία από την Ολένα Ζελένσκα και απείλησε πως θα κινηθεί νομικά ενάντια σε εκείνους που διέσπειραν τα fake news.
Η αλήθεια μπορεί να αποκαλύφθηκε μέσα σε λίγες ημέρες, ωστόσο, η έκταση της διασποράς της παραμένει ιδιαίτερα ανησυχητική. Σε εκτεταμένη έρευνα που δημοσίευσε χθες το BBC, φαίνεται πως οι εκατοντάδες ψεύτικες ιστορίες που διαχέονται στο Ιντερνετ έχουν πλέον έναν συγκεκριμένο στόχο: τους Αμερικανούς ψηφοφόρους. Η ιστορία με την Μπουγκάτι, για παράδειγμα, είχε σκοπό να ενισχύσει τον διάλογο περί διεφθαρμένης ουκρανικής ηγεσίας που μεσουρανεί στα αμερικανικά social media.
Η έρευνα διήρκεσε περισσότερο από έξι μήνες και περιελάμβανε την εξέταση εκατοντάδων άρθρων σε ιστότοπους και προσωπικούς λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλές διαδικτυακές εφημερίδες, με δήθεν αμερικανικές ονομασίες όπως «Houston Post», ανήκουν τελικά στη Μόσχα. Ομως, οι ιστορίες τους αναπαράγονται από ανθρώπους με μεγάλη επιρροή, ακόμη και από μέλη του Κογκρέσου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη «είδηση» που δημοσιεύθηκε στον παραπάνω ιστότοπο και έλεγε ότι το FBI εγκατέστησε παράνομα λογισμικό παρακολούθησης στο κινητό τηλέφωνο του Ντόναλντ Τραμπ.
Αν και δεν υπάρχουν απτά στοιχεία ότι όλες αυτές οι ψευδείς ειδήσεις ενορχηστρώνονται από το ρωσικό κράτος, εντούτοις οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το μέγεθος και η πολυπλοκότητα της επιχείρησης μοιάζουν και παραπέμπουν σε προηγούμενες προσπάθειες του Κρεμλίνου να διασπείρει παραπληροφόρηση στη Δύση.
«Η Ρωσία θα συμμετάσει στις αμερικανικές εκλογές του 2024», δήλωσε ο Κρις Κρεμπς, διευθυντής της Αμερικανικής Υπηρεσίας Κυβερνοασφάλειας και Προστασίας Υποδομών. «Ηδη τους βλέπουμε να έχουν μπει στο παιχνίδι μέσω μιας εκστρατείας ψεύτικων πληροφοριών, που βάζουν φωτιά σε ήδη τεταμένα πολιτικά θέματα».
Στο πλαίσιο της εκστρατείας, λένε τα μέλη του BBC Verify, τα ψεύτικα άρθρα γράφονται με χρήση τεχνητής νοημοσύνης και δημοσιεύονται σε ιστοσελίδες με ονόματα ανύπαρκτων εφημερίδων ή εφημερίδων που έχουν κλείσει εδώ και δεκαετίες (π.χ. «Chicago Chronicle»). Οι ιστορίες αυτές σπανίως είναι εξ ολοκλήρου ψεύτικες. Τις περισσότερες φορές, είναι άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε άλλους ιστοτόπους και έχουν γραφτεί με μια απλοϊκή εντολή προς την τεχνητή νοημοσύνη, όπως «σε παρακαλώ, ξαναγράψε αυτό το άρθρο από συντηρητική σκοπιά». Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά τα άρθρα υπογράφονται από ανύπαρκτους δημοσιογράφους, με φωτογραφίες συχνά παρμένες από το Διαδίκτυο.
Παράλληλα με αυτά τα κείμενα, δημοσιεύονται και διάφορα βίντεο από «ανεξάρτητους δημοσιογράφους» ή «πληροφοριοδότες», που υποτίθεται πως αφηγούνται απόκρυφες πληροφορίες στις οποίες απέκτησαν πρόσβαση. Σύνδεσμοι γι’ αυτά τα βίντεο κυκλοφορούν ευρέως στη δημοφιλή πλατφόρμα Telegram και σε λογαριασμούς στο Facebook.
Αν και οι ψεύτικες ειδήσεις ακόμη καταφέρνουν να ελέγχονται σε μικρό χρονικό διάστημα από τότε που δημοσιεύονται, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης κάνει πολλούς να φοβούνται πως μια μέρα δεν αποκλείεται οι πραγματικές ειδήσεις στο Διαδίκτυο να καταστούν είδος υπό εξαφάνιση.
