Οι Βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες σήμερα, Πέμπτη, που αναμένεται να φέρουν και πάλι στην εξουσία το Εργατικό Κόμμα υπό τον Κιρ Στάρμερ, έπειτα από 14 συχνά ταραχώδη χρόνια, σαρώνοντας τους Συντηρητικούς υπό τον πρωθυπουργό, Ρίσι Σούνακ.
Οι δημοσκοπήσεις εκτιμούν πως το κεντροαριστερό κόμμα του Στάρμερ βρίσκεται σε τροχιά μεγάλης νίκης, αλλά δείχνουν επίσης ότι πολλοί ψηφοφόροι επιδιώκουν απλώς αλλαγή έπειτα από μία περίοδο εσωτερικών αντιπαραθέσεων και μεγάλης αναταραχής υπό τους Συντηρητικούς, που είχε ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, την αλλαγή πέντε πρωθυπουργών μέσα σε μία οκταετία.
Ο Στάρμερ, 61χρονος πρώην δικηγόρος με εξειδίκευση στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα μπορούσε να αναλάβει καθήκοντα πρωθυπουργού σε μία περίοδο μεγάλων προκλήσεων για τη χώρα, αλλά χωρίς να έχει την απαιτούμενη υποστήριξη ούτε τους οικονομικούς πόρους για την αντιμετώπισή τους.
«Σήμερα, η Βρετανία μπορεί να ξεκινήσει νέο κεφάλαιο», δήλωσε ο Στάρμερ νωρίτερα σήμερα Πέμπτη. «Δεν μπορούμε να αντέξουμε άλλα πέντε χρόνια υπό τους Συντηρητικούς. Αλλά η αλλαγή θα έρθει μόνο αν ψηφίσετε τους Εργατικούς», τόνισε, απευθυνόμενος στους ψηφοφόρους, οι οποίοι καλούνται να προσέλθουν σε 40.000 εκλογικά τμήματα σε ολόκληρη τη χώρα.
Αλλαξε τακτική ο Σούνακ πριν από τις κάλπες
Ο 44χρονος Σούνακ ψήφισε νωρίς μαζί με τη σύζυγό του στην εκλογική περιφέρεια του Ρίτσμοντ στη βόρεια Αγγλία, την οποία εκπροσωπεί στο Κοινοβούλιο. Ο Στάρμερ ψήφισε επίσης μαζί με τη σύζυγό του στην εκλογική του περιφέρεια στο βόρειο Λονδίνο.
Εχοντας προκηρύξει τις εκλογές αρκετούς μήνες νωρίτερα από το προβλεπόμενο, ο Σούνακ εγκατέλειψε τις τελευταίες εβδομάδες τα καλέσματα για πέμπτη συνεχόμενη νίκη των Συντηρητικών. Αντ’ αυτού, προειδοποίησε για τους κινδύνους ενός πανίσχυρου Εργατικού Κόμματος στο Κοινοβούλιο.
Ο Σούνακ προειδοποίησε ακόμη τους ψηφοφόρους ότι μία κυβέρνηση Εργατικών θα αυξήσει τους φόρους, θα εμποδίσει την οικονομική ανάκαμψη και θα καταστήσει τη Βρετανία πιο ευάλωτη σε μία περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων.
«Θα προκαλέσουν μόνιμη ζημιά στη χώρα και την οικονομία μας – όπως ακριβώς έκαναν την τελευταία φορά που ήταν στην εξουσία», τόνισε την Πέμπτη ο Σούνακ. «Μην το αφήσετε να συμβεί», πρόσθεσε.
Οι κάλπες θα κλείσουν το βράδυ και το exit poll αναμένεται να δώσει την πρώτη ένδειξη για το αποτέλεσμα. Αναλυτικά, επίσημα αποτελέσματα αναμένονται τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής.
Τιμωρία της κυβέρνησης
Εάν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν, η Βρετανία θα ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών που «τιμώρησαν» τις κυβερνήσεις τους για την κρίση του κόστους διαβίωσης που προκάλεσαν η πανδημία COVID-19 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε αντίθεση με τη Γαλλία όμως, η Βρετανία φαίνεται ότι θα κινηθεί προς την Κεντροαριστερά και όχι πιο δεξιά.
Οι Εργατικοί διατηρούν δημοσκοπικό προβάδισμα 15 έως 20 μονάδων λίγο αφότου ο Σούνακ επιλέχθηκε από τους βουλευτές του κόμματός του τον Οκτώβριο του 2022 για να αντικαταστήσει τη Λιζ Τρας, η οποία είχε παραιτηθεί μόλις 44 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, έχοντας προκαλέσει κατάρρευση της αγοράς ομολόγων και της στερλίνας.
Τα μοντέλα των δημοσκόπων προβλέπουν ότι οι Εργατικοί βρίσκονται σε πορεία για μία από τις μεγαλύτερες εκλογικές νίκες στη βρετανική Ιστορία, με πιθανή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο που θα ξεπερνά εκείνες των Τόνι Μπλερ και Μάργκαρετ Θάτσερ, αν και μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων δηλώνουν αναποφάσιστοι και η συμμετοχή μπορεί να είναι χαμηλή.
Ενα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν αδιανόητο στις εκλογές του 2019, όταν ο Μπόρις Τζόνσον πέτυχε μεγάλη νίκη για τους Συντηρητικούς. Πολιτικοί αναλυτές προέβλεπαν τότε ότι το κόμμα θα παρέμενε στην εξουσία για τουλάχιστον δέκα χρόνια, καθώς οι Εργατικοί θεωρούνταν «τελειωμένοι» πολιτικά.
Ο Στάρμερ, πρώην επικεφαλής εισαγγελέας της Αγγλίας και της Ουαλίας, ανέλαβε τους Εργατικούς διαδεχόμενος τον βετεράνο σοσιαλιστή Τζέρεμι Κόρμπιν μετά την ήττα που υπέστη το κόμμα το 2019, τη χειρότερη σε 84 χρόνια. Ο Στάρμερ επανέφερε τους Εργατικούς πίσω στον χώρο του Κέντρου.
Οι Συντηρητικοί από την πλευρά τους έχουν καταρρεύσει, έπειτα από σειρά σκανδάλων υπό τον Τζόνσον και λόγω της απογοήτευσης για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς και για την αποτυχία τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ευρείας εκλογικής βάσης του 2019.
Ο Τζόνσον κατέστρεψε τη φήμη ως προς το «ηθικό προβάδισμα» του κόμματος, ενώ η Τρας επέφερε πλήγμα στην αξιοπιστία του ως προς τη διαχείριση των οικονομικών, αφήνοντας τον Σούνακ να «σώσει» το πλοίο.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του Σούνακ, ο πληθωρισμός επέστρεψε στον στόχο έπειτα από το υψηλό 41 ετών του 11,1%, ενώ λύθηκαν κάποια από τα προβλήματα που είχαν ανακύψει λόγω του Brexit. Παρά τις όποιες επιτυχίες όμως, οι δημοσκοπήσεις δεν παρουσίασαν μεταβολή.
Η προεκλογική εκστρατεία του Σούνακ επλήγη από σειρά γκάφες. Ανακοίνωσε τις εκλογές υπό καταρρακτώδη βροχή, η πρόωρη αποχώρησή του από εκδήλωση κατά την ιστορική επέτειο της Απόβασης στη Νορμανδία στη Γαλλία εξόργισε τους βετεράνους, ενώ νέες σκιές σκανδάλου δημιουργήθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο.
Η απροσδόκητη άφιξη του Νάιτζελ Φάρατζ με τον στόχο να ηγηθεί του δεξιού Reform UK μίκρυνε επίσης τη δεξαμενή ψήφων για τους Συντηρητικούς, ενώ οι κεντρώοι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες προβλέπεται να τα πάνε καλά σε περιοχές-προπύργια των Τόρις στη νότια Αγγλία.
Υπόσχεση αλλαγής
Ο Στάρμερ από την πλευρά του θα μπορούσε να επωφεληθεί από την ανάκαμψη των Εργατικών στη Σκωτία, όπου το Εθνικό Κόμμα ξεκίνησε τη δική του αυτοκαταστροφική πορεία στη σκιά σκανδάλου χρηματισμού.
Ομως ο Στάρμερ ενδέχεται να δοκιμαστεί περισσότερο αφότου θα έχει περάσει το κατώφλι της Downing Street. Η προεκλογική του εκστρατεία στηρίχθηκε στη μονολεκτική υπόσχεση για «αλλαγή».
Αξιοποίησε την απογοήτευση για την κατάσταση των δημοσίων υπηρεσιών και την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Ωστόσο, θα έχει λίγες δυνατότητες να βελτιώσει την κατάσταση. Η φορολογική επιβάρυνση ήδη βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 1949 και το καθαρό χρέος είναι σχεδόν ισοδύναμο με την ετήσια οικονομική παραγωγή.
Ο Στάρμερ έχει προειδοποιήσει ότι δεν θα μπορέσει να διορθώσει τίποτα γρήγορα. Το κόμμα του έχει καλέσει διεθνείς επενδυτές για να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων.
Ο Σούνακ ισχυρίζεται πως κατά τους 20 μήνες της θητείας του η οικονομία τέθηκε σε ανοδική τροχιά, καθώς και ότι οι Εργατικοί θα θέσουν τους καρπούς της προσπάθειάς του σε κίνδυνο.
Με πληροφορίες από Reuters
