Τρία χρόνια μετά την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, γυναίκες και κορίτσια στο Αφγανιστάν αναζητούν ψηφιακές διεξόδους για να μπορέσουν να πάρουν πίσω όσα τους στέρησε η κυβέρνηση το 2021. Αποκλεισμένες από τη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι Αφγανές παρακολουθούν διαδικτυακά μαθήματα και σεμινάρια, μαθαίνουν ξένες γλώσσες με τη βοήθεια των e-book και των εφαρμογών συνομιλίας με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης.
Ως εναλλακτική στα κλειστά σινεμά, στην απαγόρευση εισόδου στα γυμναστήρια και στον αυστηρό περιορισμό στη μουσική, στρέφονται στις ταινίες του YouTube, στα ψηφιακά προγράμματα γυμναστικής και στις βιντεοσκοπημένες συναυλίες. Ακόμη επενδύουν σε κρυπτονομίσματα με σκοπό να κερδίσουν την οικονομική ανεξαρτησία τους.
Βέβαια τα πράγματα δεν είναι καθόλου ρόδινα. Οπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ της Washington Post, οι περισσότερες επιλέγουν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ψευδώνυμα και να αυτολογοκρίνουν τις αναρτήσεις τους, φοβούμενες την κυβέρνηση αλλά και τις ίδιες τις οικογένειές τους.
Αλλες περνούν τόσο πολύ χρόνο στο Διαδίκτυο που αντιμετωπίζουν προβλήματα εθισμού, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες που βασανίζονται από εξαιρετικά χαμηλές ταχύτητες σύνδεσης ή και από το εντελώς ανύπαρκτο σήμα, ειδικά στην ύπαιθρο. Συνήθως χρησιμοποιούν εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPN), εύκολα προσβάσιμες τεχνολογίες κρυπτογράφησης που κρύβουν τα «διαδικτυακά ίχνη» του χρήστη, ώστε να παρακάμψουν τις απαγορεύσεις και να συνδεθούν σε πλατφόρμες όπως το TikTok.
Οι Ταλιμπάν έχουν επιδιώξει να ασκήσουν έναν ασφυκτικό έλεγχο στο Ιντερνετ, όμοιο με αυτόν που ασκεί το κομμουνιστικό κόμμα της Κίνας. Μέχρι στιγμής οι δυνάμεις τους σε αυτό το μέτωπο φαίνεται να είναι κάπως περιορισμένες. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας της Σίλικον Βάλεϊ είναι απρόθυμες να συνεργαστούν μαζί τους και τα αιτήματα των αρμόδιων υπουργών προς τους CEO των μεγάλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης πέφτουν εν πολλοίς στο κενό. Ομως, πολλές νέες γυναίκες φοβούνται πως δεν αργεί η ημέρα που οι Ταλιμπάν θα μπορέσουν να λύσουν αυτά τα «προβλήματα», και άλλωστε όσο σωτήριο κι αν είναι το Διαδίκτυο, δεν παύει να είναι ένας εικονικός κόσμος.
«Το Ιντερνετ είναι η τελευταία μας ελπίδα», δήλωσε στην αμερικανική εφημερίδα η 24χρονη Μπεχεσθά, που για ευνόητους λόγους δεν θέλησε να αποκαλύψει το επίθετό της. «Ομως τίποτα δεν αντικαθιστά την πραγματική ελευθερία».
