Λίγα λεπτά μετά την ήττα της Εθνικής Συσπείρωσης στις εκλογές της Κυριακής στη Γαλλία, ο επικεφαλής του κόμματος Ζορντάν Μπαρντελά απέδιδε την αποτυχία στην παραπληροφόρηση, που προσέφερε τη νίκη «σε σχηματισμούς της άκρας Αριστεράς».
Παρότι η άποψη αυτή αποκαλύπτει την ιδεολογική πόλωση της σύγχρονης Ευρώπης, η ήπειρος απέχει πια πολύ από την «εποχή των άκρων», που περιέγραψε ο ιστορικός Ερικ Χομπσμπάουμ γράφοντας για τον 20ό αιώνα. Το Βερολίνο, το Παρίσι και η Βιέννη δεν βιώνουν σήμερα αιματηρές συγκρούσεις στους δρόμους, όπως γινόταν πριν –και κάποιες φορές μετά– τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρελθόν αποτελούν επίσης οι εκστρατείες αντάρτικου πόλεων, όπως στις δεκαετίες του 1970 και 1980 από τους επίδοξους αριστερούς επαναστάτες της Φράξιας Κόκκινος Στρατός και της γαλλικής Action Directe.
Σήμερα, οι μάχες περιορίζονται στην ανταλλαγή ύβρεων πάνω από το ολοένα και διευρυνόμενο πολιτικό χάσμα, παρότι η απόπειρα δολοφονίας τον Μάιο εναντίον του Σλοβάκου προέδρου έδειξε ότι τα φαντάσματα του παρελθόντος συνεχίζουν να στοιχειώνουν την Ευρώπη.
«Μην υποτιμάτε το στυλ. Συχνά αυτό μεταδίδει το αληθινό μήνυμα. Η ουσία της Δημοκρατίας βρίσκεται στο στυλ, στους άγραφους κανόνες συμπεριφοράς», σχολιάζει ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ, ο οποίος περιγράφει τον εαυτό του ως «μετρίως συντηρητικό κομμουνιστή». Και τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος μοιράζονται πολλές ομοιότητες στην οικονομική και εξωτερική πολιτική τους, όπως η καχυποψία απέναντι στο ΝΑΤΟ και η συμπάθεια προς τη Ρωσία, καθώς και η κοινή τους περιφρόνηση απέναντι στις αρπακτικές καθεστωτικές ελίτ.
«Ζούμε λυπηρές και δύσκολες εποχές, ενώ ο χαρακτηρισμός “εξτρεμιστής” είναι πια πολύ επικίνδυνος. Δημοκρατία σημαίνει να είσαι ανοιχτός στη διαφορά. Προϋποθέτει κοινή αντίληψη θεμελιωδών αρχών και κανόνων συμπεριφοράς», λέει ο Ζίζεκ.
Η ιδεολογική πόλωση, όμως, δεν σημαίνει ότι ο αντισυστημικός συνασπισμός του Ζαν-Λικ Μελανσόν στη Γαλλία ή η φωνασκούσα Ακροδεξιά απολαύουν ικανής στήριξης, προκειμένου να καταστούν πραγματικά ανατρεπτικές δυνάμεις σε μια χώρα με ισχυρούς θεσμούς.
Ο Γάλλος ιστορικός Ζακ Ζιλιάρ έχει περιγράψει το φαινόμενο ως «την επικίνδυνη ιδεολογία του κοινού ανθρώπου», πολιτική φιλοσοφία που προώθησε ο μεταπολεμικός Ιταλός λαϊκιστής πολιτικός και συγγραφέας Γκουλιέλμο Τζιανίνι με το σύνθημα «Κάτω όλοι!». Τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη παρότι ενισχύθηκαν σημαντικά την τελευταία δεκαετία, δεν κατάφεραν να εκμεταλλευθούν το αντισυστημικό μήνυμά τους προκειμένου να εδραιώσουν την πολιτική κυριαρχία τους.
Ο εκλογικός θρίαμβος της γαλλικής Αριστεράς την Κυριακή αποτελούσε σε μεγάλο βαθμό προϊόν αυτού που ο Μπαρντελά κατήγγειλε ως «παρά φύση συμμαχίες» μεταξύ του Μακρόν και της Αριστεράς. Ελάχιστοι αναλυτές πιστεύουν ότι οι εκλογές στη Γαλλία και στη Βρετανία αποτυπώνουν την ανάκαμψη της Αριστεράς. Αποκλεισμένα από την εξουσία εδώ και χρόνια, τα αριστερά κόμματα εγκατέλειψαν στις περισσότερες χώρες τις δεσμεύσεις τους για σοσιαλιστική οικονομική πολιτική, νοθεύοντας τις μαρξιστικές καταβολές τους.
