ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Εκκλήσεις για ενότητα απηύθυναν χθες τόσο ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν όσο και ο τέως πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, στον απόηχο της απόπειρας δολοφονίας και τον ελαφρύ τραυματισμό του δεύτερου σε προεκλογική συγκέντρωση στην Πενσιλβάνια το Σάββατο. Την ίδια ώρα, σημαντική νίκη στην υπόθεση των διαβαθμισμένων εγγράφων στη Φλόριντα εξασφάλισε χθες ο Τραμπ, χάρη στην απόφαση της –διορισμένης από τον ίδιο– δικαστού Αϊλίν Κάνον να απορρίψει τις κατηγορίες εναντίον του τέως προέδρου και σημερινού υποψηφίου για το χρίσμα. Ο Τραμπ κατηγορούνταν σε βαθμό κακουργήματος για παράνομη αποθήκευση κρατικών μυστικών σε βοηθητικούς χώρους στην έπαυλή του στο Μαρ-α-Λάγκο. Υστερα από μήνες αδυσώπητων επιθέσεων, στις οποίες ο ένας αποκαλούσε τον άλλον «υπαρξιακή απειλή για το έθνος», Μπάιντεν και Τραμπ κήρυξαν άτυπη ανακωχή τις τελευταίες δύο ημέρες. «Ενώστε την Αμερική!», έγραψε ο Τραμπ σε μήνυμά του στην πλατφόρμα ιδιοκτησίας του, Truth Social.
Μιλώντας την Κυριακή στην ομάδα του πριν από την αναχώρηση για το Μιλγουόκι για την έναρξη του συνεδρίου των Ρεπουμπλικανών, ο Τραμπ είπε: «Η ομιλία που επρόκειτο να εκφωνήσω την Πέμπτη θα προκαλούσε σεισμό. Η νέα εκδοχή είναι πολύ διαφορετική. Αυτή είναι η ευκαιρία να συσπειρώσουμε τη χώρα, ακόμη και όλο τον κόσμο. Η ομιλία θα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που προγραμμάτιζα πριν από δύο ημέρες».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος Μπάιντεν μίλησε την Κυριακή για την απόπειρα κατά του αντιπάλου του. «Δεν υπάρχει θέση στις ΗΠΑ για κανενός είδους βία. Μία απόπειρα δολοφονίας είναι αντίθετη σε κάθε τι που αντιπροσωπεύουμε ως έθνος. Δεν είμαστε τέτοιοι. Αυτή δεν είναι η Αμερική και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβαίνει αυτό. Η ενότητα είναι το πολυτιμότερο αγαθό. Θα συζητάμε και θα διαφωνούμε, αλλά δεν θα ξεχάσουμε τις αρχές μας ως Αμερικανοί», είπε ο Μπάιντεν.
Η προσεκτική στάση που υιοθέτησαν και οι δύο υποψήφιοι για το χρίσμα των κομμάτων τους αποτυπώνει την υπαρκτή ανησυχία τους για το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας, πιθανό κίνητρο του δράστη εφόσον αυτός αποδειχθεί ότι είχε ασπασθεί «θεωρίες επιτάχυνσης». Σύμφωνα με αυτές, η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, μέσω τρομοκρατικών χτυπημάτων ή δολοφονιών, μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική και πολιτική αναταραχή, επισπεύδοντας την κατάρρευση του συστήματος.
Ο πρωτότοκος γιος του Τραμπ, Ντον τζούνιορ, οι επικεφαλής της προεκλογικής του εκστρατείας και ορισμένα ανώτατα στελέχη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος τήρησαν για λίγες μόνον ώρες την άτυπη εκεχειρία, κατηγορώντας τους Δημοκρατικούς για την απόπειρα. «Προσπάθησαν να τον κρατήσουν μακριά από το ψηφοδέλτιο, προσπάθησαν να τον βάλουν φυλακή και τώρα αυτό», έγραψε σε μήνυμά του ο Κρις Λασιβίτα, σύμβουλος του Τραμπ. Το μήνυμα διεγράφη, όμως, λίγα λεπτά αργότερα.
Επίκειται ριζική αναθεώρηση του δόγματος προστασίας υψηλών προσώπων – Στο μικροσκόπιο των αρμόδιων αμερικανικών αρχών η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα των μυστικών υπηρεσιών.
Η ιδεολογική πόλωση είναι τέτοια στη χώρα, που 47% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση του ινστιτούτου Marist τον Μάιο ανέφερε ότι θεωρεί το ξέσπασμα εμφυλίου πολέμου «πιθανό» ή «πολύ πιθανό» στη διάρκεια της ζωής τους.
Στο μεταξύ, ριζική αναθεώρηση του δόγματος προστασίας υψηλών προσώπων αναμένεται να πραγματοποιηθεί μετά τη δεινή αποτυχία της μυστικής υπηρεσίας να εντοπίσει εκ των προτέρων τον δράστη, παρότι αυτός σκαρφάλωσε σε κοινή θέα στη σκεπή από όπου έβαλε κατά του Τραμπ. Παριστάμενοι περιέγραψαν ότι είδαν τον 20χρονο να ανεβαίνει στην οροφή με όπλο και ειδοποίησαν την αστυνομία. Βίντεο που κυκλοφόρησε χθες στο Διαδίκτυο δείχνει τους αστυνομικούς να παρακολουθούν ατάραχοι, παρά τις φωνές των αυτοπτών μαρτύρων.
Τις ευθύνες της μυστικής υπηρεσίας υπογράμμισε ο υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας και προϊστάμενος της υπηρεσίας Αλεχάντρο Μαγιόρκας, λέγοντας: «Ο πρόεδρος διέταξε τη διενέργεια ανεξάρτητης έρευνας για το περιστατικό. Δεν είναι δυνατόν να απειλείται η ζωή υποψηφίου».
Ο πρώην πράκτορας της μυστικής υπηρεσίας Τζεφ Τζέιμς λέει ότι τα στελέχη ασφαλείας του Τραμπ αντέδρασαν αρκετά καλά, αφού αντιλήφθηκαν τα πυρά, προστατεύοντάς τον με τα σώματά τους, όταν ο τέως πρόεδρος έπεσε στη σκηνή. Οι πράκτορες, όμως, καθυστέρησαν να τον απομακρύνουν, υπακούοντας εσφαλμένα στις συγκεχυμένες εντολές του για τα παπούτσια του.
«Αθώο» το προφίλ του δράστη
Τον δράστη της επίθεσης ενδιέφερε η πληροφορική και το σκάκι. Πρόσφατα είχε πάρει το πτυχίο του μηχανικού. Οι συμμαθητές του τον θυμούνται ως άτομο απομονωμένο με λίγους φίλους, χωρίς όμως ποτέ να δείξει κάποια άσχημη πτυχή του χαρακτήρα του. Το γηροκομείο στο οποίο εργαζόταν ως μάγειρας ανέφερε πως η συμπεριφορά του δεν προκαλούσε ανησυχία. Σε μια εποχή στην οποία νεαροί της ηλικίας του μοιράζονται αφειδώς προσωπικές πληροφορίες στο Διαδίκτυο, ο εικοσάχρονος Τόμας Μάθιου Κρουκς άφησε λίγα ψηφιακά ίχνη για το ποιος ήταν ή τι πίστευε.
Ο Κρουκς χρησιμοποίησε ένα αυτόματο όπλο αγορασμένο από τον πατέρα του. Δεν είχε όμως ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας ούτε είχε προβεί σε άλλες απειλές κατά το παρελθόν. Ουδέποτε είχε απασχολήσει την αστυνομία. Οι ερευνητές που εξέταζαν το ψηφιακό του αποτύπωμα και προσπαθούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στο τηλέφωνό του δεν μπόρεσαν να βρουν ενδείξεις ακραίων πολιτικών πεποιθήσεων. Τα στοιχεία είναι αντιφατικά: ήταν μεν εγγεγραμμένος στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, αλλά είχε επίσης πραγματοποιήσει δωρεά σε προοδευτική οργάνωση, ενώ οι γονείς του ήταν εγγεγραμμένοι είτε στο Δημοκρατικό είτε στο Ελευθεριακό κόμμα.
Ο Κρουκς μεγάλωσε στο οικονομικά εύρωστο προάστιο του Μπέθελ Παρκ στο Σάουθ Χιλς του Πίτσμπουργκ, περίπου μια ώρα μακριά με το αυτοκίνητο από την τοποθεσία της ομιλίας. Οι γονείς του είναι και οι δύο ψυχολόγοι, όπως καταγράφεται στα αρχεία της Πενσιλβάνια. Ο πατέρας του δούλεψε σε μια τοπική υπηρεσία υγείας, όπως γράφει η προσωπική του σελίδα στο LinkedIn. Η γειτονιά στην οποία ζει η οικογένεια είναι μεσοαστική. Τοπικός αξιωματούχος λέει ότι η οικογένεια ήταν ευχάριστη και πως δεν είναι ασυνήθιστο διαφορετικά μέλη της οικογένειας να έχουν διαφορετικές πολιτικές απόψεις.
Ο δράστης δεν είχε βρεθεί ποτέ στο μικροσκόπιο των Αρχών και το ιστορικό του είναι το σύνηθες προφίλ νεαρού άνδρα: σκάκι, βιντεοπαιχνίδια και αυξημένο ενδιαφέρον για την πληροφορική και τον προγραμματισμό. Δεν είχε λογαριασμό σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εταιρείες στις οποίες διατηρούσε λογαριασμό έσπευσαν να δηλώσουν πως ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα τους για να σχεδιαστεί η επίθεση. Οι συμμαθητές του στο σχολείο είπαν πως οι πολιτικές του πεποιθήσεις έτειναν ελαφρώς προς τα δεξιά και ότι ο δράστης ήταν «τρομερά έξυπνος».
Ο νεαρός ήταν ένας εκ των 20 μαθητών στους οποίους είχε απονεμηθεί βραβείο 500 δολαρίων για έναν διαγωνισμό μαθηματικών και επιστημών το 2022. Ηταν μέλος συλλόγου σκοποβολής σε μια δασική περιοχή κοντά στο Πίτσμπουργκ, που περιλάμβανε ένα τεράστιο πεδίο βολής. Ο σύλλογος αρνήθηκε να προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις λόγω των περιορισμών της έρευνας. Πρώην αξιωματούχοι του FBI ανέφεραν πως το γραφείο ανάλυσης συμπεριφοράς θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα προφίλ του δράστη για να εξετάσει τυχόν κίνητρα, ερευνώντας παραλλήλως την οικογένεια και φιλικά πρόσωπα. Οι Αρχές έχουν αποκλείσει την πρόσβαση στην οικία του, ενώ τα συγγενικά πρόσωπα του δράστη αρνούνται να προβούν σε δηλώσεις. Στη συνήθως ήσυχη γειτονιά επικρατεί κλίμα έκπληξης και περιέργειας για το περιστατικό.
