Εξι μήνες μετά το πράσινο «φως» της Ουάσιγκτον για τον εκσυγχρονισμό των τουρκικών F-16, το πρόγραμμα δείχνει να οδεύει σε «κενό αέρος».
Αν και η ανανέωση του στόλου της τουρκικής αεροπορίας, μέσω της αγοράς νέων και της αναβάθμισης των υφιστάμενων αεροσκαφών στη διαμόρφωση Viper, είχε τεθεί ήδη από το 2021 ως κατεπείγουσα προτεραιότητα, η Aγκυρα φαίνεται να έχει δεύτερες σκέψεις, εξετάζοντας εναλλακτικές που, σύμφωνα με δημοσιεύματα, περιλαμβάνουν ακόμη και την περικοπή του προγράμματος.
Τις «χαμηλές πτήσεις» παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, δήλωσε ότι προσβλέπει στην παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν. Το πρόβλημα, όπως όλα δείχνουν, δεν είναι μόνο οικονομικό, παρά το γεγονός ότι ξεπερνά τα 23 δισεκατομμύρια δολάρια μαζί με τα όπλα που θέλει να παραγγείλει η τουρκική αεροπορία. Οι δύο πλευρές φαίνεται να απέχουν και σε άλλα σημαντικά ζητήματα, όπως η δυνατότητα κατασκευής απαρτίων από την τουρκική αεροπορική βιομηχανία (ΤΑΙ) αλλά και οι χρόνοι παράδοσης των αεροσκαφών που αποτελούν ένα σημαντικό «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις.
Εμπόδια
Οι δυσκολίες εντοπίζονται κυρίως στην πρόσκτηση των 40 νέων F-16 διαμόρφωσης Viper που επιθυμεί η Τουρκία. Δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου αναφέρουν ότι ενώ η αμερικανική κυβέρνηση πρόκειται να αναθέσει την κατασκευή των 40 μαχητικών στη Lockheed Martin, όπως προβλέπεται από τη διαδικασία των διακρατικών προγραμμάτων FMS (Foreign Military Sales), η Aγκυρα ζητά εγχώρια παραγωγή. Σύμφωνα, μάλιστα, με την εφημερίδα Sabah, αυτό είναι το ζήτημα για το οποίο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε την παρέμβαση του Αμερικανού ομολόγου του.
Η τουρκική πλευρά διαρρέει ότι η κατασκευάστρια εταιρεία θέτει ως προϋπόθεση την επέκταση της γραμμής παραγωγής F-16, καθώς τα τελευταία χρόνια το βάρος έχει πέσει στα F-35, αλλά και την περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη προγραμμάτων του αεροσκάφους ώστε να ταιριάζουν στις απαιτήσεις της τουρκικής αεροπορίας, ανεβάζοντας το συνολικό κόστος στο δυσθεώρητο ποσό των 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η πρόταση για εγχώρια παραγωγή, ακόμη και λιγότερων αεροσκαφών ή κιτ αναβάθμισης, θα μπορούσε, σύμφωνα με την Αγκυρα, να μειώσει σημαντικά το κόστος αλλά και τους χρόνους παράδοσης, καθώς εκτιμάται ότι με τα σημερινά δεδομένα τα πρώτα τουρκικά Viper θα είναι έτοιμα το 2030. Παράλληλα, η τουρκική αεροπορία προσβλέπει στην επιχειρησιακή αξιοποίηση του μαχητικού εγχώριας παραγωγής ΚΑΑΝ μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας αλλά και στην άρση του γερμανικού «εμπάργκο» για την απόκτηση Eurofighter Typhoon, ώστε να διατηρηθούν οι διαθεσιμότητες των μαχητικών αεροσκαφών.
Η ψαλίδα
Τα προβλήματα στις διαθεσιμότητες των τουρκικών μαχητικών είναι γνωστά στην Αθήνα. Η Aγκυρα μπορεί να σημειώνει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά, όπως επισημαίνουν αρμόδιες στρατιωτικές πηγές, τα UAV δεν υποκαθιστούν τον στόλο των μαχητικών.
Σε αυτό το πεδίο, η ψαλίδα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία δείχνει να μεγαλώνει. Ο προγραμματισμός του υπουργείου Εθνικής Aμυνας (Ατζέντα 2030) που καταρτίστηκε σε συνεργασία με τα γενικά επιτελεία, προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία στην Πολεμική Αεροπορία θα υπηρετούν τρεις τύποι μαχητικών. Η Ελλάδα θα διαθέτει τουλάχιστον μία Μοίρα F-35, πρόγραμμα που εγκρίθηκε και από το ΚΥΣΕΑ και πλέον δρομολογείται η παραγγελία 20 αεροσκαφών, 120 F-16 Viper, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναβαθμιστούν και τα Block 50, και τα γαλλικά Rafale, με το αεροπορικό επιτελείο να σχεδιάζει τη δημιουργία και δεύτερης Μοίρας.
Στον αντίποδα, η τουρκική αεροπορία θα έχει το F-16 στη ραχοκοκαλιά της αν και ο τελικός αριθμός των Viper δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακόμη. Το εγχώριας παραγωγής αεροσκάφος 5ης γενιάς, ΚΑΑΝ, απέχει ακόμη αρκετά χρόνια από την επιχειρησιακή αξιοποίηση και παρόλο που πέρασε με επιτυχία τις πρώτες πτητικές δοκιμές, η ενσωμάτωση των ηλεκτρονικών και η πιστοποίησή τους παραμένει ένα μεγάλο στοίχημα για την τουρκική βιομηχανία. Η απόκτηση μίας ή δύο Μοιρών Eurofighter θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική ενίσχυση στο τουρκικό οπλοστάσιο, αν και το έδαφος δείχνει να μην είναι ακόμη αρκετά ώριμο ώστε η Γερμανία να άρει τις αντιρρήσεις της.
