Αναλυτές και στις δύο όχθες του Ατλαντικού επιχειρούν διακαώς να προβλέψουν πώς θα ήταν μια δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Στον βαθμό που το Heritage Foundation λειτουργεί ως φυτώριο ιδεών για τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, το περιβόητο Project 2025 είναι μια καλή ένδειξη των αλλαγών που θα επιφέρει στο αμερικανικό σύστημα.
Το «Project 2025: Πρόγραμμα προεδρικής μετάβασης» φέρει το μότο «Εντολή για ηγεσία – Η συντηρητική υπόσχεση». Το έγγραφο 920 σελίδων εκπόνησε το Heritage Foundation, συντηρητικό think tank στις ΗΠΑ, το οποίο εδώ και δεκαετίες υποστηρίζει τις διαδοχικές κυβερνήσεις των Ρεπουμπλικανών, σε όρους πολιτικής ατζέντας και τεχνογνωσίας. «Δεν αρκεί να κερδίσουν τις εκλογές οι συντηρητικοί. Εάν πρόκειται να σώσουμε τη χώρα από τα χέρια της ριζοσπαστικής Αριστεράς, χρειαζόμαστε τόσο μια κυβερνητική ατζέντα όσο και τους κατάλληλους ανθρώπους, έτοιμους να εφαρμόσουν αυτήν την ατζέντα την πρώτη μέρα της επόμενης συντηρητικής κυβέρνησης», αναγράφεται στη σελίδα που φιλοξενεί το Project 2025.
Aπό τους πρώτους στόχους του σχεδίου είναι να χτυπηθεί το «βαθύ κράτος», όπως το έχει αποκαλέσει και ο ίδιος ο Τραμπ: «Ή το βαθύ κράτος θα καταστρέψει τις ΗΠΑ ή εμείς θα καταστρέψουμε το βαθύ κράτος». Αυτό σημαίνει, πριν απ’ όλα, δεκάδες χιλιάδες απολύσεις ομοσπονδιακών υπαλλήλων και αντικατάσταση με συντηρητικές επιλογές οι οποίες θα έχουν ελεγχθεί για τα χαρακτηριστικά τους. Oι εμπνευστές της εισήγησης μιλούν για συγκέντρωση της αριστερής ιδεολογίας στους κόλπους της αμερικανικής διοίκησης. Με αυτό το σκεπτικό, ζητούν ακόμη και την κατάργηση ολόκληρων τμημάτων του υπουργικού συμβουλίου.
Το FBI
Αν εφαρμοστεί, το σχέδιο θα αποψιλώσει το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, θα εξαλείψει το υπουργείο Εκπαίδευσης και θα μετατρέψει το FBI σε μια πολιτική δύναμη κρούσης, η οποία θα είναι υπόλογη στον πρόεδρο. Για να αναδείξουν τον σκληροπυρηνικό χαρακτήρα της, επικριτές της πρότασης σχολιάζουν ότι το FBI στην πραγματικότητα δεν έχει διοικηθεί ποτέ από Δημοκρατικό. Αποτελεί μάλιστα τον πλέον συντηρητικό οργανισμό της αμερικανικής διοίκησης. Επιπλέον, το σχέδιο προκρίνει ως ανάγκη να τεθούν διάφορες ομοσπονδιακές υπηρεσίες υπό τον άμεσο έλεγχο του προέδρου. Μία από αυτές είναι το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκειμένου «να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αποφάσεις συνάδουν με την ατζέντα του προέδρου και το κράτος δικαίου».
Στο μεταξύ, το Heritage Foundation έχει ήδη συγκεντρώσει 11.000 υποψήφια στελέχη για να τεθούν υπόψη στον επόμενο πρόεδρο και στην ομάδα του. Επιπλέον, προτείνεται online ακαδημία προεδρικής διοίκησης, ως φυτώριο μελλοντικών γραφειοκρατών με συντηρητικές καταβολές, σύμφωνο με την ιδέα της εκπαίδευσης στις συντηρητικές αξίες. Ευρύτερα, το σχέδιο επιδιώκει να μειώσει την ισχύ του Κογκρέσου ως προς τον έλεγχο των προεδρικών εξουσιών.
Αμβλώσεις
Το Project 2025, εν τω μεταξύ, εισηγείται μέτρα για την παρεμπόδιση των αμβλώσεων: «Σταματήστε να προωθείτε ή να εγκρίνετε αμβλώσεις μέσω αλληλογραφίας κατά παράβαση των μακροχρόνιων ομοσπονδιακών νόμων που απαγορεύουν την ταχυδρομική και ενδοκρατική μεταφορά φαρμάκων για την άμβλωση». Παράλληλα, περιορίζει τις ομοσπονδιακές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ανακαλεί περιβαλλοντικούς κανονισμούς.
Συγχρόνως, αξιώνει να ληφθούν μέτρα ώστε να κλείσουν τα σύνορα και να απομακρυνθούν μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην αμερικανική επικράτεια. «Τα 12 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν εισέλθει ως παράνομοι αλλοδαποί πρέπει να σταλούν πίσω στις πατρίδες τους», ανέφερε χαρακτηριστικά, σε συνέντευξη στη WSJ, ο πρόεδρος του Heritage Foundation, Κέβιν Ρόμπερτς, μιλώντας για την ανάγκη να εφαρμοστεί «το μεγαλύτερο πρόγραμμα μαζικών απελάσεων που έχει δει ποτέ αυτή η χώρα».
Το επίμαχο κείμενο θεωρείται το προγραμματικό τέκνο της συντηρητικής πτέρυγας του πολιτικού φάσματος στις ΗΠΑ. Αποτελεί εγχείρημα χωρίς προηγούμενο, υπό την έννοια ότι το υποστηρίζουν 100 συντηρητικοί οργανισμοί και έχει προϋπολογισμό 22 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με τους Δημοκρατικούς, στον βαθμό που θα εφαρμοστεί, θα περιορίσει τις ατομικές ελευθερίες και θα αφαιρέσει τα θεσμικά αντίβαρα από το αμερικανικό σύστημα.
Για τους συντάκτες του, πάντως, το Project 2025 δεν κάνει τίποτα παραπάνω από το να «διορθώνει τη φιλελεύθερη ανοησία που υπήρξε τόσο ύπουλα στο εσωτερικό της εκτελεστικής εξουσίας». Σημειωτέον, οι λέξεις «woke» και «radical» αναφέρονται πολλές φορές μέσα στο κείμενο, γεγονός που αναδεικνύει και τον χαρακτήρα του ως μέρους της πολιτισμικής διαμάχης η οποία είναι σε εξέλιξη στις ΗΠΑ. Οι Δημοκρατικοί μιλούν για μια «απολυταρχική ατζέντα η οποία ικανοποιεί τα όνειρα ενός δικτάτορα» και «θα καταστρέψει τις ΗΠΑ». Οι Συντηρητικοί μιλούν για αλλαγές που έχει ανάγκη η Αμερική ώστε να γίνει «μεγάλη ξανά».
Τηρεί αποστάσεις
Επισήμως, ο Τραμπ έχει τηρήσει αποστάσεις: «Δεν ξέρω τίποτα για το Project 2025. Δεν έχω ιδέα ποιος βρίσκεται πίσω από αυτό. Διαφωνώ με μερικά από αυτά που λένε και κάποια από αυτά είναι απολύτως γελοία και απαράδεκτα. O,τι κάνουν, τους εύχομαι καλή τύχη, αλλά δεν έχω καμία σχέση μαζί τους». Στενοί συνεργάτες του, όμως, έχουν εξέχοντα ρόλο στο εγχείρημα. Εξάλλου, όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Ρόμπερτς, δήλωσε ότι ο Τραμπ έχει μια προεδρική εκστρατεία να κερδίσει και πως κατανοεί ότι οφείλει να κάνει «πολιτικούς υπολογισμούς δεδομένου ότι η Αριστερά έχει δαπανήσει εκατομμύρια δολάρια για να επιτεθεί στο Project 2025».