Λιγότερο από 24 ώρες αφότου ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την υποψηφιότητά του για επανεκλογή, άνοιξε ο δρόμος για την Κάμαλα Χάρις.
Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κινήθηκε γρήγορα για να επιβεβαιώσει τον εαυτό της ως de facto υποψήφια των Δημοκρατικών για την προεδρία. Ολοι οι πιθανοί αντίπαλοι αποχώρησαν και επιπλέον την υποστήριξαν. Το ίδιο έπραξε και η πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, η οποία ασκεί σημαντική επιρροή συνολικά στο Δημοκρατικό Κόμμα.
Τη στήριξή του απέφυγε να προσφέρει ο Μπαράκ Ομπάμα, καθώς κάτι τέτοιο θα έκανε την υποψηφιότητα της Χάρις να μοιάζει με «στέψη», όπως ο πρώην πρόεδρος άφησε να εννοηθεί.
Η Χάρις έλαβε πάντως τη στήριξη της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων του κόμματος, που ουσιαστικά της έδωσαν το «πράσινο φως» να προχωρήσει προς το χρίσμα.
Κάπου εδώ όμως τέλειωσαν τα εύκολα. Διότι η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι το να κερδίσει τον Ντόναλντ Τραμπ τον Νοέμβριο.
«Οι ψηφοφόροι που θέλουν να εκλέξουν την πρώτη γυναίκα πρόεδρο τονίζουν την οργή τους για την απώλεια των δικαιωμάτων στις αμβλώσεις, αλλά αναγνωρίζουν επίσης τον φόβο ότι ο σεξισμός θα παραμείνει εμπόδιο που θα είναι δύσκολο να ξεπεράσει η Χάρις», όπως επισημαίνεται σε ανάλυση των Νew York Times με τίτλο: «Πολλά έχουν αλλάξει για τις γυναίκες από το 2016. Τι σημαίνει αυτό για την Κάμαλα Χάρις;».
Η ανάδειξή της στην κορυφή του ψηφοδελτίου θα προσελκύσει αποξενωμένους ψηφοφόρους, απογοητευμένους από τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά θα φέρει επίσης στο προσκήνιο νέες προκλήσεις, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές.
Οπως επισημαίνουν η Σούζαν Λιντς και ο Μπεν Μάνστερ σε ανάλυσή τους στο Politico πάντως, «το κρίσιμο ερώτημα για πολλούς δεν είναι το τι θα έκανε η Χάρις στον Λευκό Οίκο, αλλά το αν έχει αυτό που χρειάζεται για να νικήσει τον Τραμπ και να φτάσει εκεί».
Δεδομένων των μεγάλων αλλαγών στη διάρκεια αυτής της ανατρεπτικής προεκλογικής εκστρατείας και καθώς απομένουν σχεδόν 100 ημέρες μέχρι τις εκλογές, η Χάρις έσπευσε αμέσως να δώσει το πρώτο στίγμα, ασκώντας κριτική εναντίον του τέως προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στα νέα γραφεία της προεκλογικής της εκστρατείας, επικαλέστηκε την προϋπηρεσία της στην εισαγγελία, όταν είχε κληθεί να τα βάλει με «αρπακτικά» και «απατεώνες», όπως τόνισε.
«Ακούστε με όταν λέω ότι γνωρίζω τον τύπο του Ντόναλντ Τραμπ», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπό τις επευφημίες πλήθους υποστηρικτών της. Παρά τη θερμή υποδοχή που της επεφύλασσε το κοινό της στο Δημοκρατικό Κόμμα, ο δρόμος της αντιπροέδρου προς τις κάλπες, δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα, όπως δείχνουν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Πολιτικά χαρακώματα
Η Χάρις υπολείπεται ελαφρώς του τέως προέδρου, όπως περίπου συνέβαινε και με τον Τζο Μπάιντεν πριν από την ανακοίνωση της απόφασής του να αποσυρθεί από την προεκλογική κούρσα. Ενδέχεται ωστόσο να υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο να μεταβληθούν οι συσχετισμοί και να αλλάξουν τα ποσοστά των υποψηφίων.
«Τουλάχιστον προς το παρόν, οι Δημοκρατικοί φαίνεται πως αποκτούν δυναμική, έπειτα από μία περίοδο έντονης εσωτερικής διαμάχης, τουλάχιστον τριών εβδομάδων, ως προς την καταλληλότητα του προέδρου και την ικανότητά του να στηρίξει την εκστρατεία του», όπως σημειώνει ο αντποκριτής του BBC στις ΗΠΑ, Αντονι Ζέρκερ.
Η αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου σηματοδοτεί τα βαθιά πολιτικά χαρακώματα στις ΗΠΑ, επισημαίνει ο ίδιος και συνεχίζει:
«Η πρωταρχική πρόκληση και ευκαιρία της αντιπροέδρου θα είναι να κεφαλαιοποιήσει την αποστροφή προς τον Τραμπ, να προσελκύσει τους αναποφάσιστους κεντρώους ψηφοφόρους σε καίριες πολιτείες και να ενεργοποιήσει τη βάση των Δημοκρατικών, η οποία τις τελευταίες εβδομάδες έτεινε προς την απελπισία. Κάπως έτσι θα μπορούσε ίσως να καταφέρει να αντιμετωπίσει το ρεύμα του Ντόναλντ Τραμπ, κάτι που σε καμία περίπτωση δεν θα είναι εύκολο».
Τα εκλογικά «χαρίσματα»
Ο ενθουσιασμός των Δημοκρατικών για τις εξελίξεις στο κόμμα συνοδεύτηκε από σημαντικές εισροές κεφαλαίων. Σύμφωνα με την προεκλογική εκστρατεία της Χάρις, η αντιπρόεδρος συγκέντρωσε πάνω από 80 εκατ. δολ. σε νέες δωρεές μέσα σε 24 ώρες από την ανακοίνωση του Μπάιντεν, ποσό ρεκόρ σε ημερήσια βάση σε αυτές τις εκλογές. Μαζί με τα σχεδόν 100 εκατ. δολ. που «κληρονομεί» από τα ταμεία συγκέντρωσης χρημάτων για την υποστήριξη του Μπάιντεν, η αντιπρόεδρος αποκτά μία σταθερή οικονομική βάση προκειμένου να υποστηριχθεί η προεκλογική εκστρατεία.
Ως προς τα ατού της Χάρις, ένα από τα σημαντικότερα, θεωρείται ευρέως, η χρονολογία γέννησής της: Αν είναι υποψήφια, ακυρώνει μία από τις σφοδρότερες επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι Ρεπουμπλικάνοι εναντίον του Μπάιντεν, με στόχο τη μεγάλη ηλικία του.
Επί μήνες, η εκστρατεία του Τραμπ «σφυροκοπούσε» τον Μπάιντεν καταλογίζοντάς του αδυναμία και σύγχυση. Οι επιθέσεις πολλαπλασιάστηκαν μετά την καταστροφική εμφάνιση του προέδρου στο ντιμπέιτ πριν από τέσσερις εβδομάδες.
Η 59χρονη αντιπρόεδρος θα είναι πιο ενεργητική και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται να χαράξει πιο συνεκτική στρατηγική για το κόμμα της, όπως επισημαίνουν συνεργάτες της. Θα μπορούσε επίσης να στρέψει το ηλικιακό ζήτημα εναντίον του 78χρονου Τραμπ, του δυνάμει γηραιότερου ανθρώπου στην προεδρία των ΗΠΑ.
Επιπλέον, η Χάρις αναμένεται να κερδίσει τη στήριξη των μαύρων ψηφοφόρων, οι οποίοι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, έδειχναν τάσεις απομάκρυνσης από τον Μπάιντεν τους προηγούμενους μήνες. Εάν μπορέσει να κερδίσει τη στήριξη και άλλων μειονοτήτων, καθώς και νεότερων ψηφοφόρων – τον συνασπισμό των δυνάμεων της νίκης του Μπαράκ Ομπάμα το 2008 και το 2012 – θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος έναντι του Τραμπ στις πολιτείες με υψηλά ποσοστά αναποφάσιστων ψηφοφόρων, που θα μπορούσαν να κρίνουν το αποτέλεσμα.
Η προϋπηρεσία της στη θέση της εισαγγελέα θα μπορούσε επίσης να αξιολογηθεί θετικά για την εφαρμογή αποτελεσματικών πρακτικών για την καταπολέμηση του εγκλήματος. Αν και το τμήμα του βιογραφικού της που αφορά στην επιβολή του νόμου αποτέλεσε βαρίδι όταν έβαλε υποψηφιότητα για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών το 2019 – και οδήγησε σε χλευαστικές επιθέσεις «η Κάμαλα είναι αστυνομικός» από την Αριστερά – θα μπορούσε στην εκστρατεία εναντίον του Τραμπ να αποδειχθεί σωτήριο.
Ως προς το κατά πόσο οι ΗΠΑ έχουν αλλάξει στα οκτώ χρόνια από τότε που η Χίλαρι Κλίντον απέτυχε να κερδίσει την αμερικανική προεδρία, μία απάντηση επιχειρούν να δώσουν οι ΝΥΤ: «Το εργατικό δυναμικό αυξήθηκε για πρώτη φορά, περιλαμβάνοντας περισσότερες γυναίκες με πανεπιστημιακή μόρφωση από ό,τι άνδρες. Το κίνημα #MeToo ανέδειξε το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης, αποκαλύπτοντας την ηθική κατάπτωση ισχυρών ανδρών, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε το ομοσπονδιακό δικαίωμα στην άμβλωση».
Η αντιπρόεδρος είναι το πρόσωπο – «κλειδί» της κυβέρνησης στο ζήτημα των αμβλώσεων, σε μεγαλύτερο βαθμό από τον Μπάιντεν. Ενα θέμα που έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πιο ισχυρά χαρτιά των Δημοκρατικών για την κινητοποίηση της βάσης τους,
Τα τρωτά σημεία
Για όλα τα πιθανά πλεονεκτήματα της Χάρις, υπάρχει και ένας λόγος για τον οποίο κάποιοι Δημοκρατικοί ήταν αρχικά απρόθυμοι να πιέσουν τον Μπάιντεν να αποχωρήσει, δεδομένου ότι η υποψήφια αντιπρόεδρός του διαφαινόταν ως η ξεκάθαρη διάδοχος.
Παρά τον ενθουσιασμό που προκάλεσε στους Δημοκρατικούς στο θέμα των αμβλώσεων, το ιστορικό της Χάρις ως αντιπροέδρου είναι αμφιλεγόμενο. Στις αρχές της διακυβέρνησης, της ανατέθηκε να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της μεταναστευτικής κρίσης στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού. Μία σειρά από παραλήψεις και λανθασμένες δηλώσεις έβλαψαν το κύρος της και την κατέστησαν ευάλωτη απέναντι σε επιθέσεις από συντηρητικούς πολιτικούς αντιπάλους της.
Οι Ρεπουμπλικανοί την αποκαλούν «τσάρο των συνόρων», χρεώνοντάς της την αντιδημοφιλή, μεταξύ των ψηφοφόρων τους, μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ θα προσπαθήσει επίσης να χρησιμοποιήσει εναντίον της το παρελθόν της στην εισαγγελία, μεταξύ άλλων, με επιθέσεις κατά αποφάσεών της και κατά αποφυλακίσεων που έφεραν τη δική της «σφραγίδα». Ενα αφήγημα που αντανακλά τη σκληρή ατζέτντα των Ρεπουμπλικανών στον τομέα της ασφάλειας.
Τέλος, οι Ρεπουμπλικάνοι θα μπορούσαν να επικαλεστούν επίσης και την υποψηφιότητά της για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών το 2020, η οποία είχε καταλήξει σε πολιτικό ναυάγιο. Αν και αρχικά κινούνταν ανοδικά, ένας συνδυασμός άστοχων συνεντεύξεων, έλλειψης σαφώς καθορισμένου οράματος και κακής διαχείρισης της εκστρατείας, την οδήγησαν στο να εγκαταλείψει πριν από τις πρώτες προκριματικές εκλογές.
Το μεγάλο «στοίχημα»
Ισως η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Χάρις είναι ότι, σε αντίθεση με τον πρόεδρο, δεν είναι η «απερχόμενη». Εχει την ευκαιρία να πάρει αποστάσεις από τις πλέον αντιδημοφιλείς πολιτικές των ημερών Μπάιντεν, ωστόσο, η υποψηφιότητά της δεν έχει «ειδικό βάρος» ανάλογο με εκείνο των πρώην προέδρων. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Τραμπ αυτοπροβάλλεται ως η μοναδική «δοκιμασμένη συνταγή», μετά την αποχώρηση Μπάιντεν.
Παράλληλα, οι Ρεπουμπλικανοί αναμένεται να προτάξουν και τη μάχη του στερεοτυπικού «ισχυρού λευκού άνδρα» απέναντι σε μία «μαύρη και νοτιοασιατικής καταγωγής» υποψήφια. «Η Χάρις αναμένεται ότι θα στηριχθεί στο γεγονός ότι είναι γυναίκα και θα μιλήσει για τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική επηρεάζει τις γυναίκες», όπως επισημαίνουν οι ΝΥΤ.
Ο Τραμπ από την πλευρά του, «έχει ήδη σηματοδοτήσει ότι θεωρεί το φύλο του άξιο επισήμανσης: Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου των Ρεπουμπλικάνων την περασμένη εβδομάδα, εμφανίστηκε υπό τον ήχο του «It’s a Man’s Man’s Man’s World» του Τζέιμς Μπράουν.
Ανεξάρτητα από την κατάληξη της μάχης ως προς το φύλο των υποψηφίων, «η αντιπρόεδρος θα έχει την ευκαιρία, τις επόμενες ημέρες, να επιχειρήσει να δημιουργήσει μία νέα πρώτη εντύπωση στο αμερικανικό κοινό», όπως επισημαίνεται στην ανταπόκριση του BBC.
Αν «σκοντάψει», προσθέτει το βρετανικό μέσο, ίσως δώσει το έναυσμα για μία παρατεταμένη εσωκομματική μάχη για την εξουσία με χρονικό ορίζοντα το συνέδριο των Δημοκρατικών στα τέλη Αυγούστου, όπου το κόμμα είτε θα βγει ενωμένο πίσω από άλλο υποψήφιο είτε θα οδηγηθεί σε διάλυση.
Οπως αποδείχθηκε, άλλωστε, κατά τις τέσσερις προηγούμενες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας, τα δεδομένα της κούρσας για τον Λευκό Οίκο μπορούν να αλλάξουν ταχύτατα και με δραματικό τρόπο. «Η Κάμαλα Χάρις κέρδισε ένα εισιτήριο για τη μεγαλύτερη πολιτική σκηνή των ΗΠΑ – τώρα πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να σταθεί σε αυτή», αναφέρει χαρακτηριστικά το BBC.
Με πληροφορίες από Reuters, NYT, BBC, Politico
