Σε ένα ολότελα διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον για τον ίδιο αλλά και για τις ΗΠΑ και χωρίς πλέον να είναι υποψήφιος για την επανεκλογή στην προεδρία, ο Τζο Μπάιντεν πέρασε χθες ξανά έπειτα από αρκετές μέρες την πύλη του Λευκού Οίκου.
Το μήνυμα που εκπέμπει το περιβάλλον του προέδρου των ΗΠΑ είναι ξεκάθαρο: «Δεν πάω πουθενά», όπως αναφέρουν οι New York Times. Και πράγματι ο Μπάιντεν έχει ακόμη μπροστά του έξι γεμάτους μήνες στη διάρκεια των οποίων θα ασκεί τα καθήκοντα του προέδρου.
Αυτή τη φορά, όμως, θα κληθεί να διαδραματίσει έναν ιδιαίτερο ρόλο, δύσκολο, ίσως και ψυχοφθόρο – τον ρόλο του «παλαίμαχου στρατηγού που οφείλει να προσαρμόζεται σε ένα περιβάλλον που ταχύτατα αλλάζει», όπως σχολιάζει το δημοσίευμα, χωρίς μάλιστα να είναι ο ίδιος στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Τι θα πει στο διάγγελμα;
Οσο τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινής γνώμης θα παραμένουν στραμμένα στη «μάχη» μεταξύ της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ, ο Μπάιντεν θα κληθεί να «συγγράψει» το τελευταίο κεφάλαιο της δική του προεδρικής θητείας.
Η αρχή αυτού του νέου κεφαλαίου θα εκκινήσει επίσημα σήμερα. Στις 20.00 (τοπική ώρα· στις 03.00 της Πέμπτης ώρα Ελλάδος) θα απευθυνθεί στους Αμερικανούς, για να εξηγήσει την απόφασή του να αποσυρθεί, που ήδη συγκαταλέγεται στις πιο θεαματικές πολιτικές ανατροπές της σύγχρονης αμερικανικής Ιστορίας.
Ο Μπάιντεν, που μόλις βγήκε –έπειτα από σχεδόν μία εβδομάδα– από την απομόνωση στην οποία βρισκόταν στο παραθαλάσσιο σπίτι του στην πολιτεία Ντέλαγουερ λόγω COVID, φαινόταν καταβεβλημένος καθώς κατέβαινε από το αεροσκάφος που τον μετέφερε στον Λευκό Οίκο.
Οπως μεταδίδει το ABC, μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το περιεχόμενο του διαγγέλματός του, καλώντας τους «να περιμένουν και να ακούσουν» τι έχει να πει όταν έρθει η ώρα.
Σε ανάρτησή του, πάντως, έδωσε το περίγραμμα της πολυαναμενόμενης ομιλίας του από το Οβάλ Γραφείο. Πρόθεση του Μπάιντεν είναι να παρουσιάσει τον σχεδιασμό του για τις πρωτοβουλίες που θα ληφθούν το επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς και για το «πώς θα τελειώσει τη δουλειά για τον αμερικανικό λαό», όπως έγραψε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, ο Μπάιντεν σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με συνεργάτες του, τόνισε ότι μέσα στους επόμενους έξι μήνες είναι αποφασισμένος να «κάνει όσο περισσότερα μπορεί» τόσο στην εξωτερική πολιτική, όσο στα εσωτερικά μέτωπα: τις πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της ένοπλης βίας, την επέκταση των κρατικών πολιτικών μέριμνας για ανηλίκους και συνταξιούχους, τη μείωση του κόστους φαρμάκων και την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
Το τελευταίο κεφάλαιο
Επιπλέον, στάθηκε στις προσπάθειες για επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, εκφράζοντας την αισιοδοξία του ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σύντομα. Σε αυτή την κατεύθυνση, κρίσιμη θεωρείται η συνάντηση που θα έχει με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου την Πέμπτη. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, πάντως, έχει δείξει μη υποχωρητική διάθεση απέναντι στον Μπάιντεν, με διεθνείς αναλυτές να εκτιμούν ότι πιθανώς να διατηρεί αυτή τη στάση περιμένοντας να «κερδίσει» μια καλύτερη συμφωνία έπειτα από ενδεχόμενη επικράτηση του Τραμπ.
Οπως επισημαίνει ο Τζούλιαν Ζέλιτζερ, καθηγητής πολιτικής ιστορίας στο Πρίνστον, ένας «αποδυναμωμένος» απερχόμενος πρόεδρος δεν σημαίνει ότι δεν έχει λόγο και δυναμική παρέμβασης ακόμη και στα πιο «καυτά» γεωπολιτικά μέτωπα.
Φέρνει, μάλιστα, ως παράδειγμα τόσο τις προσπάθειες του Λίντον Τζόνσον να δώσει τέλος στον πόλεμο του Βιετνάμ, όσο και εκείνες του Μπιλ Κλίντον να καταλήξει σε μια συμφωνία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή.
Κι αν, σύμφωνα με τον Ζέλιτζερ, θεωρείται δύσκολο να υπάρξει μια απόφαση-τομή στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, ο Μπάιντεν έχει πολύ περισσότερες δυνατότητες πολιτικών παρεμβάσεων εντός των ΗΠΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ετοιμάσει ήδη ένα προεδρικό διάταγμα με σκοπό τον περιορισμό των εθνικών κινδύνων που πηγάζουν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης – με το ρίσκο φυσικά κάθε τέτοια ανάλογη πρωτοβουλία να ακυρωθεί από τον διάδοχό του.
«Οι νομοθετικές δυνατότητες για τον Μπάιντεν δεν υπάρχουν πλέον, αλλά θα μπορέσει να επικεντρωθεί πλήρως στην επιτάχυνση της εφαρμογής των πολιτικών πάνω στις οποίες έχει ήδη επενδύσει», δήλωσε ο Τζόελ Π. Τζόνσον, ο οποίος ήταν ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου επί προεδρίας Κλίντον.
Ενίοτε, πάντως, οι εξελίξεις τρέχουν με ραγδαίους και απρόβλεπτους ρυθμούς ακόμη και για απερχόμενους προέδρους που –κατά γενική ομολογία– απασχολούνται κυρίως με το πώς θα φιλοτεχνήσουν την «κληρονομιά» τους.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τους τελευταίους μήνες της θητείας του Τζορτζ Μπους «έσκασε» η βόμβα της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης του 2008 και ο τότε πρόεδρος αναγκάστηκε να πιέσει το Κογκρέσο να εγκρίνει ένα πακέτο διάσωσης ύψους 700 δισ. δολαρίων.
Σε ένα εκρηκτικό γεωπολιτικό περιβάλλον στο οποίο δεν αποκλείονται νέες κρίσεις και κλιμακώσεις, σύμφωνα με τους Times, ο Μπάιντεν επιθυμεί, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη, να επεκτείνει την πολιτική παρακαταθήκη της «κληρονομιάς» που οικοδόμησε στη διάρκεια της θητείας του.
Κομβικής σημασίας, πάντως, για έναν απερχόμενο πρόεδρο είναι φυσικά το πρόσωπο το οποίο θα τον διαδεχθεί.
Οπως εκτιμά το αμερικανικό Μέσο, αυτό θα αποτελέσει τη βασική προτεραιότητα για τον Μπάιντεν μέχρι τις 5 Νοεμβρίου, καθώς το αποτέλεσμα των εκλογών θα καθορίσει αν οι τελευταίες 10 εβδομάδες της θητείας του θα αφορούν τη διαχείριση μιας ομαλής μετάβασης σε έναν ομοϊδεάτη διάδοχο ή την εξεύρεση τρόπων για να επισπευσθούν όσο το δυνατόν περισσότερες αλλαγές πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Με πληροφορίες από New York Times και AFP
