Ενέσιμο φάρμακο των δύο δόσεων ετησίως φαίνεται πως μπορεί να αποτρέψει εντελώς τη μόλυνση από τον ιό HIV που προκαλεί τη νόσο AIDS. H μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine και θεωρείται από τους επιστήμονες μία εν δυνάμει επαναστατική ανακάλυψη.
Η δοκιμή έγινε σε τυχαίο δείγμα από νεαρές γυναίκες και έφηβα κορίτσια στη Νότια Αφρική και στην Ουγκάντα, χώρες στις οποίες καταγράφονται αυξημένα κρούσματα της νόσου.
Από τα 5.000 άτομα που έλαβαν το προληπτικό φάρμακο ούτε ένα δεν προσβλήθηκε από τον ιό στα δύο χρόνια που διήρκεσε συνολικά η μελέτη.
«Φαίνεται πως έχουμε μία σημαντική ανακάλυψη στον αγώνα για την καταπολέμηση του AIDS. Εάν αυτές οι ενέσεις μπορέσουν να κυκλοφορήσουν ευρέως και σε χαμηλή τιμή, θα μειώσουν εντυπωσιακά τη διασπορά του ιού σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε η Σάρα Πάλμερ, συνδιευθύντρια του Κέντρου Ιολογικής Ερευνας που λειτουργεί στην Ιατρική Σχολή του Σίδνεϊ. «Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η έρευνα εστίασε στις νεαρές γυναίκες της Αφρικής, που διατρέχουν τόσο μεγάλο κίνδυνο να μολυνθούν από τον HIV».
Το σκεύασμα κατασκευάστηκε από τη φαρμακοβιομηχανία Gilead Sciences, η οποία εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και χρηματοδότησε τη μελέτη.
Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 1,3 εκατ. μολύνσεις από HIV παγκοσμίως, με τις γυναίκες και τα κορίτσια να αποτελούν το 44% των κρουσμάτων. Στην υποσαχάρια Αφρική το ποσοστό αυτό αγγίζει το 62%.
Το φάρμακο κατασκευάστηκε από τη φαρμακοβιομηχανία Gilead Sciences, η οποία εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και χρηματοδότησε την έρευνα. Ορισμένοι από τους επιστήμονες που εργάστηκαν είναι μάλιστα εργαζόμενοι της εταιρείας.
Το Lenacapavir, που πωλείται υπό την εμπορική ονομασία Sunleca, έχει ήδη έγκριση ως θεραπεία για τον HIV στις ΗΠΑ. Ο σκοπός της μελέτης ήταν η εταιρεία να αποδείξει πως το προϊόν είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στην πρόληψη της μόλυνσης στις γυναίκες. Μία ξεχωριστή έρευνα για τους νεαρούς άνδρες είναι ακόμη σε εξέλιξη, σύμφωνα με την εταιρεία.
Καθημερινά χάπια
Οταν άρχισε να γίνεται φανερό πως οι ενέσεις είναι πιο αποτελεσματικές από τα καθημερινά χάπια (1,5%-1,8% από τις συμμετέχουσες που έκαναν τη θεραπεία με τα χάπια κόλλησαν τελικά το ιό από τους συντρόφους τους) η έρευνα διεκόπη και οι ενέσεις δόθηκαν σε όσες συμμετέχουσες είχαν την επιλογή να τις λάβουν.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ακόμη πως τις περισσότερες φορές η συχνότητα εμφάνισης του HIV στον πληθυσμό που έλαβε τα φάρμακα ήταν μικρότερη από τον μέσο όρο της κοινότητας.
Ο HIV μπορεί να αποφευχθεί με διάφορους τρόπους όπως η χρήση προφυλακτικών κατά τη σεξουαλική επαφή ή η καθημερινή λήψη χαπιών, που είναι αρκετά διαδεδομένα στις χώρες με υψηλά εισοδήματα ανά τον κόσμο.
Ωστόσο, γιατροί και επιστήμονες στον τομέα της υγείας εξηγούν πως είναι πολύ δύσκολο να τηρηθεί μία καθημερινή θεραπεία με χάπια στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και σε άλλα μέρη του πλανήτη όπου η περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υγείας, σε συνδυασμό με την περιορισμένη εκπαίδευση και πληροφόρηση γύρω από το σεξ, βάζει ιδιαίτερα τα κορίτσια σε υψηλό κίνδυνο να γίνουν φορείς του ιού.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις καλούν σε άμεση παγκόσμια δράση προκειμένου να σπάσει το μονοπώλιο της Gilead Sciences πάνω στο Lenacapavir και να μπορέσει να μαζικοποιηθεί η παραγωγή του στα κράτη που έχουν τη δυνατότητα να το κατασκευάσουν, ώστε να μειωθεί το κόστος της πώλησής του.
Ενδεικτικά, η Gilead Sciences χρεώνει αυτή τη στιγμή 42.250 δολάρια τον χρόνο τον κάθε θεραπευόμενο με το σκεύασμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Το Lenacapavir μπορεί να αλλάξει τις ζωές ανθρώπων που κινδυνεύουν καθημερινά να κολλήσουν HIV. Θα μπορούσε να θέσει ένα τέλος στην επιδημία που πλήττει τόσες φτωχές χώρες εάν παράγεται σε ένα λογικό κόστος από τα κράτη που έχουν την τεχνογνωσία να το φτιάξουν και μπορούν να το στείλουν εκεί», δήλωσε η Χέλεν Μπάιγκρεϊβ, σύμβουλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε θέματα χρόνιων παθήσεων.
Πάντως, μετά και τη δημοσίευση των συναρπαστικών ευρημάτων την έρευνάς της, η Gilead, με ανακοίνωση που δημοσίευσε στον ιστότοπό της, δεσμεύθηκε να καταρτίσει ένα «πλάνο πρόσβασης» στα προϊόντα της που θα αφορά χώρες με χαμηλό εισόδημα.
«Σκοπός μας είναι το Lenacapavir να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους και να βελτιώσει όσο περισσότερες ζωές γίνεται», ανέφερε η ανακοίνωση.
