«Μοναδική», «ιδιαίτερη», «η χειρότερη στην ιστορία του θεσμού», «αηδιαστική», ήταν μερικά από τα επίθετα που επιστρατεύτηκαν για να περιγράψουν την αμφιλεγόμενη τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού. Ειδικά η αναπαράσταση ενός παγανιστικού γλεντιού των θεών του Ολύμπου, παρερμηνεύτηκε ως διακωμώδηση του «Μυστικού Δείπνου» του Λεονάρντο ντα Βίντσι με επικεφαλής μία ντραγκ κουίν και θεωρήθηκε βλάσφημη όχι μόνο από συντηρητικούς εκκλησιαστικούς κύκλους, αλλά και τον ηγέτη της γαλλικής Αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) ζήτησε συγγνώμη και η ανιψιά της Μαρίν Λεπέν, η ευρωβουλευτής Μαριόν Μαρεσάλ, απέδωσε το σκάνδαλο σε μια αριστερή μειοψηφία που είναι έτοιμη για κάθε πρόκληση.
Αιφνιδιασμένος από τις αντιδράσεις εμφανίστηκε ο εμπνευστής του σόου, ο 42χρονος σκηνοθέτης Τομά Ζολί. «Η ιδέα μας ήταν η συμπερίληψη», είπε. «Φυσικά, όταν θέλουμε να συμπεριλάβουμε τους πάντες και να μην αποκλείσουμε κανέναν, εγείρονται ερωτήματα». Ο Γάλλος ηθοποιός Φιλίπ Κατερίν, του οποίου το σώμα είχε βαφτεί μπλε για να απεικονίσει –με βάση την επίσημη εκδοχή– τον αρχαίο θεό Διόνυσο, δήλωσε υπερήφανος για τη συμμετοχή του. «Το γυμνό σώμα είναι η απαρχή των Αγώνων», είπε στην εφημερίδα «Λε Παριζιέν». Στον επίσημο λογαριασμό των Ολυμπιακών Αγώνων αναρτήθηκε η επίμαχη φωτογραφία με αναφορά στον αρχαίο θεό της οινοποσίας, της γονιμότητας και της έκστασης. «Η ερμηνεία του θεού Διονύσου μάς δείχνει πόσο παράλογη είναι η βία μεταξύ των ανθρώπων», ήταν η λεζάντα στη σχετική φωτογραφία. «Στη Γαλλία έχουμε το δικαίωμα να αγαπάμε όποιον θέλουμε, έχουμε το δικαίωμα να μην είμαστε προσκυνητές», υπερθεμάτισε ο Ζολί.
Ομως οι περισσότεροι συσχέτισαν το στιγμιότυπο με τη βιβλική σκηνή από το έργο του Ντα Βίντσι, με επικεφαλής τον Ιταλό ακροδεξιό ηγέτη Ματέο Σαλβίνι, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν και τον πρόεδρο της αμερικανικής Βουλής Μάικ Τζόνσον, ο οποίος έκανε λόγο για «πόλεμο κατά της πίστης και των παραδοσιακών αξιών». Η Καθολική Εκκλησία της Γαλλίας εξέφρασε την αποδοκιμασία της, ποστάροντας στο Χ: «Δυστυχώς η τελετή περιείχε σκηνές που γελοιοποιούσαν τον χριστιανισμό, κάτι για το οποίο λυπούμαστε». Η αμερικανική τεχνολογική εταιρεία C Spire απέσυρε τις διαφημίσεις της σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ο δικηγόρος Φαμπρίς ντι Βιζιό ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. «Καλώ όλους τους χριστιανούς στο πλευρό μου για να αντιμετωπίσουμε την πνευματική ζημιά που έχουμε υποστεί». Ο επίσκοπος Ρόμπερτ Μπάρον από τη Μινεσότα επίσης επέκρινε την τελετή, χαρακτηρίζοντάς την «εμετική, επηρμένη κοροϊδία».
«Ερωτώ: ποιος είναι ο λόγος να ρισκάρει κανείς να προσβάλει τους πιστούς; Ακόμη κι αν κάποιος είναι αντικληρικός. Απευθυνόμασταν στον κόσμο εκείνο το βράδυ. Μεταξύ των δισεκατομμυρίων χριστιανών στον κόσμο, πόσοι καλοί και ειλικρινείς άνθρωποι είναι αυτοί στους οποίους η πίστη παρέχει βοήθεια να ζουν και να γνωρίζουν πώς να συμμετέχουν στη ζωή, χωρίς να ενοχλούν κανέναν;» σχολίασε από την πλευρά του ο Μελανσόν.
Διακομματικές αλλά και διαθρησκευτικές οι αντιδράσεις – Στήριξη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στον σκηνοθέτη Τομά Ζολί.
Η κριτική, εκτός από διακομματική, αφού προήλθε τόσο από την άκρα Αριστερά όσο και από την Ακροδεξιά, ήταν και διαθρησκευτική: ο Αιγύπτιος Αλ Αζάρ, ανώτατος δάσκαλος των σουνιτών μουσουλμάνων, καταδίκασε τις προσβλητικές σκηνές εις βάρος αυτού του «αξιοσέβαστου ανθρώπου», του Ιησού Χριστού.
Η ΔΟΕ εξέδωσε την Κυριακή επίσημη συγγνώμη μετά την πάνδημη κριτική: «Προφανώς δεν υπήρχε καμία πρόθεση να δείξουμε έλλειψη σεβασμού σε οποιαδήποτε θρησκευτική ομάδα. Στον αντίποδα, στόχος μας ήταν να δείξουμε πνεύμα ανεκτικότητας και κοινότητας. Αν κάποιοι προσβλήθηκαν, ζητούμε συγγνώμη», είπε σε συνέντευξη Τύπου η εκπρόσωπος της διοργάνωσης, Αν Ντεσάμπ.
«Στρατευμένο μήνυμα»
O Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπεραμύνθηκε του Ζολί, που ανέλαβε την τελετή έναρξης. «Ευχαριστούμε τον Τομά Ζολί και τη δημιουργική ιδιοφυΐα του γι’ αυτήν τη μεγαλοπρεπή τελετή», έγραψε στο Χ. «Θα ξαναμιλήσουμε γι’ αυτήν σε 100 χρόνια! ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΑΜΕ!». «Οραματιστήκαμε μια τελετή στην οποία θα δείξουμε τις αρχές και τις αξίες μας κι έτσι παρείχαμε ένα στρατευμένο μήνυμα», εξήγησε από την πλευρά του ο πρόεδρος του «Παρισιού 2024» Τονί Εστανγκέ. «Η ιδέα ήταν να πυροδοτήσουμε έναν αναστοχασμό. Θέλαμε το μήνυμα να είναι όσο το δυνατόν πιο δυνατό», συμπλήρωσε, και ανάμεσα στα θέματα που είχε στόχο να προβάλει ήταν τα δικαιώματα των γυναικών και της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. «Είναι μια γαλλική τελετή για τους γαλλικούς αγώνες κι είχαμε πλήρη εμπιστοσύνη στον καλλιτεχνικό διευθυντή μας. Εχουμε ελευθερία έκφρασης στη Γαλλία και θέλαμε να την προστατεύσουμε».
Τις αντικρουόμενες φωνές πάντως ένωσε η συγκινητική ερμηνεία της 56χρονης Καναδής Σελίν Ντιόν στο τραγούδι της Εντίθ Πιαφ με τίτλο «Ο ύμνος της αγάπης», το οποίο τραγούδησε από τη βάση του Πύργου του Αϊφελ.
