Γιατί συγκίνησε το τραγούδι της Σελίν Ντιόν που έκλεισε την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων; Πρώτα για την προσωπική της ιστορία. Είχε τέσσερα χρόνια να εμφανιστεί στη σκηνή εξαιτίας μιας επώδυνης αυτοάνοσης νευρολογικής πάθησης, ανίατης προς το παρόν, που προκαλεί σπασμούς και ακαμψία στους μυς. Με πείσμα, επιμονή και επίπονη προσπάθεια κατάφερε να σταθεί όρθια και να τραγουδήσει ξανά από ένα εμβληματικό κτίριο, τον Πύργο του Αϊφελ, σε μια ολόκληρη πόλη και στο παγκόσμιο κοινό σε ένα επίπεδο τελειότητας. Υπερέβη όλα τα εμπόδια και εμφανίστηκε μπροστά μας αγέρωχη, συγκινημένη, δυναμική, με δικαιολογημένη αυτοπεποίθηση και απαράμιλλο επαγγελματισμό. Αυτό έδειχνε η έκφραση του προσώπου της στα κοντινά πλάνα. Μια πρωταθλήτρια της ζωής και μια πρωταθλήτρια της φωνής, που αγωνίστηκε και αγωνίζεται στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, όπως οι μεγάλοι πρωταθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων. Πάντα συγκινεί ο αγώνας να υπερβούμε τα εμπόδια και να νικήσουμε με το ταλέντο, αλλά κυρίως με σκληρή προσπάθεια και πειθαρχία.
Υστερα είναι η φωνή και το τραγούδι. Η φωνή της Σελίν Ντιόν με το καθηλωτικό ύψος στην ερμηνεία της, υπερβαίνει το ανθρώπινο μέτρο. Κι αυτή η συνθήκη πάντα συγκινεί. Η φωνή, ένα άυλο μουσικό όργανο, βγαίνει, φεύγει, απελευθερώνεται από τον άνθρωπο που τραγουδάει, τον υπερβαίνει, φθάνει ψηλά, αγγίζει το θείο. Είναι σαν να μας σηκώνει όλους ψηλά, να μας φέρει και να μας ανυψώνει πάνω στο άυλο σώμα της. Σ’ αυτό το ύψος βρισκόμαστε κάπου αλλού, έξω από τις ανθρώπινες συμβάσεις όπου η φωνή χρησιμοποιείται στη συνομιλία. Το τραγούδι, και ειδικά η άρια, λέει ο φιλόσοφος Στάνλεϊ Καβέλ, εκφράζουν την αίσθηση ότι είμαστε εγκλωβισμένοι, πιεσμένοι, διατεταμένοι ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον οικείο και έναν άλλον στον οποίο δεν υπάρχει γλώσσα και πρέπει να εκφράσουμε το ανέκφραστο. Στο όριο των δύο κόσμων, ο τραγουδιστής, και εν προκειμένω η τραγουδίστρια, σαν να εκφεύγει από τον εαυτό της και τους συνήθεις όρους της ύπαρξης, να αφήνεται, να παραδίδεται στο πνεύμα της ελευθερώνοντας τη φωνή της. Αυτή η παροξυσμική συνθήκη της φωνής συνάντησε και το αντίστοιχο τραγούδι που μιλάει για τον παροξυσμό του έρωτα, μια συνθήκη επίσης έξω από τα τετριμμένα (θα πήγαινα στα πέρατα του κόσμου αν μου το ζητούσες, θα απαρνιόμουν την πατρίδα και τους φίλους μου, θα πέθαινα αν πέθαινες εσύ).
Τέλος, το τραγούδι της Σελίν Ντιόν στη λήξη μιας τελετής που είχε στιγμές συγκίνησης, έκπληξης και νοσταλγίας, αλλά και στιγμές αμηχανίας και ενόχλησης, σε έναν καμβά μεγάλης διάρκειας που διακρινόταν από περισπασμό και αποσπασματικότητα, μας έφερε όλους μαζί, τηλεθεατές και ζωντανούς ακροατές, να ενωθούμε και να συγκεντρωθούμε σε έναν αγώνα υπέρβασης που μας κάνει όλους καλύτερους και μας γεμίζει, έστω και στιγμιαία, χαρά. Οσο διαρκεί ένα τραγούδι.
* Η κ. Βάσω Κιντή είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ.
