Επειτα από έναν αιώνα το κολύμπι επιτράπηκε και πάλι στον ποταμό Σηκουάνα. Και ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, με αφορμή τη σημερινή επιτυχημένη διεξαγωγή του τριάθλου, μετά την αναβολή της περασμένης Τρίτης, με ανάρτησή του στο instagram έκανε λόγο για μια φανταστική κληρονομιά και γαλλική υπερηφάνεια.
View this post on Instagram
Ωστόσο, η αναβολή που προηγήθηκε ήταν αρκετή για να φουντώσουν οι συζητήσεις γύρω από το θέμα καθαρισμού του ποταμού. Πολλοί ήταν αυτοί που έκαναν λόγο για φιάσκο. Είναι ενδεικτικό ότι έως τώρα έχουν δαπανηθεί 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που κατά τους επικριτές του εγχειρήματος είναι υπέρογκο. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι το σύνολο των εξόδων των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, θα ανέλθει σε λιγότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Υπάρχουν όμως κι αυτοί που μιλούν για κερδισμένο στοίχημα. Μεταξύ αυτών και ο Ζαν- Μαρί Μουσέλ, υδρολόγος και διευθυντής της ερευνητικής μονάδας METIS του πανεπιστημίου της Σορβόννης, ο οποίος σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», εξηγεί τη δυσκολία του εγχειρήματος.
Οπως σχολιάζει, αρκετά από τα δύσκολα έργα που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί για τον καθαρισμό του ποταμού, είχαν σχεδιαστεί να υλοποιηθούν –σε μεταγενέστερο χρόνο-, προτού το Παρίσι αναλάβει τη διεξαγωγή των αγώνων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες σύμφωνα με τον ίδιο, λειτούργησαν ως επιταχυντής, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί το δίκτυο αποχέτευσης της πόλης και να καθαρίσει ο Σηκουάνας. Βέβαια, μολονότι το αγώνισμα του τριάθλου διεξήχθη κανονικά εν τέλει σήμερα, η πρόσφατη αναβολή του, αναδεικνύει ότι δεν έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα. Οταν βρέχει, εξακολουθεί να υπάρχει διαρροή των λυμάτων. Το σημαντικότερο όμως σύμφωνα με τον κ. Μουσέλ, είναι η επανασύνδεση των Παριζιάνων με τον Σηκουάνα. Μέχρι να συμβεί αυτό πάντως, οι διοργανώτες των αγώνων, θα κρατάνε την ανάσα τους για να μην βρέξει ξανά, έως ότου ολοκληρωθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
«Δεν υπήρχε σύνδεση με το δίκτυο αποχέτευσης»
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί σήμερα το αγώνισμα του τριάθλου, απαιτήθηκε η υλοποίηση δύσκολων και κοστοβόρων έργων. Σύμφωνα με όσα σχολίασε στην «Κ» ο Ζαν-Μαρί Μουσέλ, «το πρώτο σημαντικό μέτρο, ήταν η τοποθέτηση μονάδων απολύμανσης στις δύο μεγάλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων που υπήρχαν στους δύο ποταμούς, τον Σηκουάνα και τον Μάρνη. Από τη στιγμή που πρέπει να τηρηθεί ο ευρωπαϊκός κανονισμός για την κολύμβηση, τα ποτάμια έπρεπε να απολυμανθούν».
Το επόμενο βήμα σύμφωνα με τον κ. Μουσέλ, αφορούσε «την απομάκρυνση των μη επεξεργασμένων λυμάτων. Ο αριθμός τους ήταν μικρός, αλλά ως σήμερα δεν είχαμε φροντίσει για την αντιμετώπισή τους».
Αυτή η απορροή μη επεξεργασμένων λυμάτων στον Σηκουάνα οφείλεται, σε ένα βαθμό, όπως σχολίασε ο ίδιος, «σε ανθρώπους που ζούσαν σε βάρκες και πολλοί από αυτούς δεν είχαν καμία σύνδεση με το δίκτυο αποχέτευσης. Λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων αποφασίστηκε να συνδεθούν, όπως κι έγινε. Παράλληλα, σε ορισμένα μέρη, στα σύνορα του Σηκουάνα επίσης δεν υπήρχε σύνδεση με το αποχετευτικό σύστημα. Οπότε, αυτό που έγινε, ήταν η κατασκευή νέων σωλήνων αποχέτευσης οι οποίοι συνδέθηκαν με τον κεντρικό αγωγό».
«Οταν το ύψος της βροχής είναι μεγάλο, υπάρχει κορεσμός»
Το επόμενο μέλημα, ήταν «να προσπαθήσουμε να μειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την αστική απορροή. Στο Παρίσι, όπως και στις περισσότερες παλιές ευρωπαϊκές πόλεις, έχουμε αυτό που λέγεται δίκτυο συνδυασμένης αποχέτευσης. Δηλαδή, υπάρχει μια ανάμειξη των λυμάτων και των νερών της βροχής, που τελικά μπαίνουν στους ίδιους σωλήνες. Οταν το ύψος της βροχής είναι μεγάλο, υπάρχει κορεσμός σε αυτούς τους σωλήνες, εξαιτίας αυτής της συνδυασμένης υπερχείλισης λυμάτων».
Στο Παρίσι, όπως και στις περισσότερες παλιές ευρωπαϊκές πόλεις, έχουμε αυτό που λέγεται δίκτυο συνδυασμένης αποχέτευσης. Δηλαδή, υπάρχει μια ανάμειξη των λυμάτων και των νερών της βροχής που μπαίνουν στους ίδιους σωλήνες. Οταν το ύψος της βροχής είναι μεγάλο, υπάρχει κορεσμός σε αυτούς τους σωλήνες.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που όπως εξήγησε, προκειμένου να αντιμετωπιστεί, «πρέπει να χτιστούν δεξαμενές, που να αποθηκεύουν αυτό το πλεονάζον νερό. Στη συνέχεια, αυτό το νερό αντλείται από τις δεξαμενές μετά τη βροχόπτωση και καταλήγει στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων της πολης. Στο Παρίσι και σε όλες τις προαστιακές περιοχές, έχουμε περίπου 1 εκατομμύριο κυβικά μέτρα αποθήκευσης νερού. Λόγω των Ολυμπιακών αγώνων, πρόσφατα κατασκευάστηκε μια επιπλέον δεξαμενή, κοντά στις τοποθεσίες που διεξάγονται τα αθλήματα, χωρητικότητας 50.000 κυβικών μέτρων νερού».
Το πρόβλημα αυτών των δεξαμενών αποθήκευσης σύμφωνα με τον κ. Μουσέλ, είναι ότι «μπορούν να αποθηκεύσουν μόνο τα νερά που περνούν μέσα από αυτές. Αν κατασκευάσετε μια δεξαμενή και υπάρχει υπερχείλιση κάπου αλλού, τότε είναι απολύτως άχρηστη. Γι’ αυτό ήταν σημαντική η κατασκευή της νέας δεξαμενής σε μια περιοχή με πιθανούς συνδυασμούς υπερχείλισης. Λέγεται ότι πλέον δεν θα πρέπει να έχουμε στην περιοχή περισσότερες από δύο υπερχειλίσεις λυμάτων ανά έτος, ενώ έως τώρα είχαμε δέκα».
«Κάθε άνθρωπος πρέπει να βοηθήσει»
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η υπερχείλιση, σημαντική ήταν σύμφωνα με τον ίδιο και η αποφυγή της απορροής. Ενας τρόπος που επιλέχθηκε, ήταν, όπως σχολίασε, «η αποθήκευση νερού σε επίπεδες στέγες. Εκεί, μπορεί να αποθηκευτεί –χωρίς να υπάρξει εκροή-, το νερό που θα πέσει από έως 20 βροχές». Πρόκειται για ένα έργο όμως που για να λειτουργήσει, «πρέπει κάθε άνθρωπος να βοηθήσει. Εχουν δοθεί αρκετές χρηματοδοτήσεις σε ανθρώπους προκειμένου να αποσυνδέσουν τις στέγες τους από την αποχέτευση. Ετσι, αυτό το νερό καταλήγει πλέον στους κήπους τους και αποφεύγεται η υπερβολική απορροή. Εχει ήδη γίνει σε ορισμένα σημεία της αστικής περιοχής του Παρισιού. Το έργο όμως δεν έχει ολοκληρωθεί. Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν».
Επειδή είναι πολύ χρονοβόρο και κοστοβόρο να αλλάξουμε εντελώς το δίκτυο αποχέτευσης, αποφασίστηκε να κατασκευάσουμε μεγάλους σωλήνες κάτω από τον Σηκουάνα, προκειμένου να συλλέγουν τις εισροές και να μην κατευθύνονται στον ποταμό, αλλά στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
Προβληματικό ήταν και το δίκτυο αποχέτευσης του Παρισιού, το οποίο σε ορισμένα τμήματά του είναι ηλικίας άνω των 150 ετών. Οταν στις αρχές του 20ου αιώνα οι προαστιακές περιοχές άρχισαν να επεκτείνονται, τότε σύμφωνα με τον κ. Μουσέλ, «υπήρξαν περίεργοι τρόποι κατασκευής αποχετεύσεων και εξακολουθούμε να πληρώνουμε γι’ αυτό. Τα λύματα από αυτές τις περιοχές κατευθύνονται σε κάποιον σωλήνα, αλλά δεν ήταν ξεκάθαρο σε ποιο σημείο του Σηκουάνα κατέληγαν».
Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με το ότι «εξακολουθούμε να έχουμε πόλεις ή δρόμους όπου η σύνδεση δεν είναι πολύ καλή, σημαίνει ότι πρέπει να χτιστεί από την αρχή το δίκτυο αποχέτευσης. Σε κάποιες ζώνες αυτό πραγματοποιήθηκε. Επειδή όμως είναι πολύ χρονοβόρο και κοστοβόρο να αλλάξουμε εντελώς το δίκτυο αποχέτευσης, αποφασίστηκε να κατασκευάσουμε μεγάλους σωλήνες κάτω από τον Σηκουάνα, προκειμένου να συλλέγουν τις εισροές και να μην κατευθύνονται στον ποταμό, αλλά στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Πρόσφατα, κατασκευάστηκε ένας νέος αγωγός μήκους 8 χιλιομέτρων στα νότια προάστια».
«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες λειτούργησαν ως επιταχυντής»
Αναφορικά με τα προβλήματα που υπήρξαν και οδήγησαν στην προσωρινή αναβολή της διεξαγωγής του τριάθλου στον Σηκουάνα, ο ίδιος σχολίασε ότι «είναι το κύριο πρόβλημα που εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε. Οταν έχουμε γεγονότα βροχής, παρά τις δεξαμενές αποθήκευσης, εξακολουθούν να υπάρχουν μικτά απόβλητα, που μπορεί να βγουν στο σύστημά μας από κάποια σημεία. Κι αυτό είναι αρκετό για να εμποδίσει το κολύμπι. Την ημέρα της τελετής έναρξης έβρεχε, όπως και τις δύο επόμενες ημέρες, οπότε η ποιότητα του νερού δεν ήταν καλή. Αυτό ήταν αναμενόμενο να συμβεί». Σχετικά με το αν αναμένει να υπάρξουν περαιτέρω προβλήματα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, ο ίδιος ανέφερε ότι αυτό εξαρτάται από το αν θα βρέξει, σχολιάζοντας πως οι μετεωρολογικές προβλέψεις δείχνουν ευοίωνες.
Την ημέρα της τελετής έναρξης έβρεχε, όπως και τις δύο επόμενες ημέρες, οπότε η ποιότητα του νερού δεν ήταν καλή. Αυτό ήταν αναμενόμενο να συμβεί.
Ο ίδιος κρίνει πως το εγχείρημα είναι επιτυχημένο, καθώς «η ποιότητα του νερού βελτιώθηκε πολύ. Και νομίζω, ότι είναι καλό για τους ανθρώπους μιας πόλης να περιμένουν κάτι από το ποτάμι τους. Αλλιώς, δεν το φροντίζουν. Κι έτσι, όλα τα απορρίμματα καταλήγουν στο ποτάμι. Το να γίνει το νερό σε μια πόλη ορατό και οι πολίτες να θέλουν να το χρησιμοποιήσουν, είναι κάτι το πολύ θετικό». Τα δείγματα είναι θετικά και σε ό,τι αφορά τη βιοποικιλότητα του Σηκουάνα, καθώς σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, εντοπίστηκαν 30 είδη ψαριών στον ποταμό, ενώ το 1970 υπήρχαν μόλις τρία.
Η προσπάθεια βέβαια δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί: «οι δήμαρχοι διάφορων πόλεων γύρω από το Παρίσι, έχουν σχεδιάσει 25 χώρους κολύμβησης. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια θα συνεχιστεί. Νομίζω ότι το εγχείρημα θα είναι πιο εύκολο σε θέσεις στο νότιο τμήμα του Παρισιού και σε μέρη που βρίσκονται έως 20 χιλιόμετρα νότια από το Παρίσι, όπου βρίσκονται κοντά οι μεγάλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων».
Εως σήμερα έχουν δαπανηθεί περίπου 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό το οποίο όπως παραδέχεται ο κ. Μουσέλ, είναι υψηλό. «Ομως, οι επενδύσεις για τη διαχείριση των λυμάτων και αποβλήτων, είναι πάντα πολύ μεγάλες. Τα περισσότερα από τα έργα που έγιναν, είχαν προγραμματιστεί, αλλά για τα επόμενα χρόνια. Τελικά, έγιναν τώρα. Υπό αυτή την έννοια, δεν θεωρώ ότι αυτά τα έξοδα πρέπει να καταλογιστούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν απλά ο επιταχυντής».
