Η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς αλλά και το χτύπημα στον ανώτατο διοικητή της Χεζμπολάχ κατά τα φαινόμενα αποτελούν ενέργειες του Ισραήλ οι οποίες εξ ορισμού υποχρεώνουν σε αντίποινα Ιράν και Λίβανο.
Τουλάχιστον αυτή είναι η ανησυχία που διατυπώνουν αναλυτές σε ΗΠΑ και Μέση Ανατολή, μέσα σε ένα σκηνικό το οποίο καθιστά όλο και πιο απαιτητικό το εγχείρημα να αποφευχθεί μια γενικευμένη περιφερειακή σύγκρουση.
«Η δολοφονία του Χανίγια στην Τεχεράνη είναι παρόμοια με τη δολοφονία του Ζαχεντί στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό την περασμένη άνοιξη, καθώς απαιτεί την άμεση απάντηση του Ιράν. Ομοίως, η Χεζμπολάχ πρέπει να απαντήσει στο χτύπημα εις βάρος του ανώτερου διοικητή της στα νότια προάστια στη Βηρυτό, και αν δεν το κάνει, το Ισραήλ θα επαναλάβει αυτές τις επιθέσεις κατά τη διακριτική του ευχέρεια», τονίζει στην «Κ» ο Μοχάναντ Χεΐζ Αλι (φωτ.), αναπληρωτής διευθυντής Ερευνας «Malcolm H. Kerr» στο Carnegie Middle East Center.
Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα της Τζόρτζια και λέκτορας στο Lebanese American University στη Βηρυτό, ο Αλι αξιολογεί κατ’ αρχάς την πρόσφατη επίθεση της Χεζμπολάχ και εξετάζει την πιθανότητα ενός ευρύτερου πολέμου Ισραήλ και Λιβάνου:
«Το περιστατικό στα Υψίπεδα του Γκολάν ήταν μια σφαγή μικρών παιδιών και είναι αρκετά σοβαρό ώστε να προκαλέσει ανησυχία. Εδώ και πολλούς μήνες υπήρχαν προειδοποιήσεις ότι οι δύο πλευρές δεν μπορούν να κρατήσουν αυτή τη σύγκρουση υπό έλεγχο και σε περιορισμένο χώρο. Κάποια στιγμή είναι βέβαιο ότι θα συμβεί ένα λάθος, και αυτό ήταν ένα, το οποίο οδήγησε τη μία πλευρά σε κλιμάκωση, αλλάζοντας τους κανόνες εμπλοκής. Βρισκόμαστε τώρα σε αυτό το στάδιο, με το Ισραήλ να απειλεί τη Χεζμπολάχ με σθεναρή απάντηση. Η οργάνωση πιθανότατα θα απαντήσει. Μια τέτοια κλιμάκωση πιθανότατα θα καταστήσει αυτήν τη σύγκρουση πιο ανεξέλεγκτη».
Ενα από τα ερωτήματα είναι κατά πόσο το Ισραήλ θα ήταν έτοιμο να ανοίξει παράλληλο μέτωπο με τον Λίβανο. «Αυτό θα είναι σίγουρα πρόκληση. Σε μια τέτοια περίπτωση το Ισραήλ όχι μόνο θα πολεμά σε δύο μέτωπα, αλλά μπορεί επίσης να δεχθεί επιθέσεις από την Υεμένη και το Ιράκ ταυτόχρονα. Αυτό θα απαιτούσε τη βοήθεια συμμάχων, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ανάμεσα σε άλλους φιλικούς παράγοντες, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος», σχολιάζει ο ειδικός του Carnegie.
Οι τελευταίες εξελίξεις επαναφέρουν στο προσκήνιο τους συσχετισμούς που επικρατούν στη Μέση Ανατολή, μέσα από τις συμμαχίες της Τεχεράνης. Στο πλαίσιο αυτό, κομβική θεωρείται η αλληλεπίδραση του Ιράν με τη Χεζμπολάχ:
«Το Ιράν χρηματοδοτεί τη Χεζμπολάχ και η οργάνωση τηρεί το δόγμα Wilayat al-Faqih, το οποίο βλέπει τον Ανώτατο Ηγέτη στο Ιράν ως πνευματικό και πολιτικό διοικητή του ισλαμικού κόσμου. Ετσι, το Ιράν είναι ο ανώτερος εταίρος στη σχέση. Πρόσφατα το Ιράν έχει εντείνει τις προειδοποιήσεις του ότι οποιοσδήποτε ολοκληρωτικός πόλεμος κατά της Χεζμπολάχ θα μετατραπεί σε περιφερειακή σύγκρουση».
Στο μεταξύ, συνεχίζεται η ισραηλινή επιχείρηση στη Γάζα, όπου ακόμη αναζητείται η φόρμουλα που θα σημάνει το τέλος του παιχνιδιού στην πολύμηνη κρίση.
Μιλώντας στην «Κ», ο Αλι αναλύει τα δεδομένα τα οποία επικρατούν στην περιοχή επιχειρώντας να σκιαγραφήσει την επόμενη μέρα: «Η στρατηγική του Ισραήλ στη Γάζα είναι μέρος της συνολικής στρατηγικής του έναντι των Παλαιστινίων: στέρηση γης και κοινοτικής ταυτότητας ταυτόχρονα με ένα πρόγραμμα εβραϊκών εποικισμών για την αντικατάστασή τους. Αυτή ήταν και παραμένει η πολιτική στη Δυτική Οχθη, αλλά η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου επανέφερε τη Γάζα υπό κατοχή.
Ενώ οι ΗΠΑ επιμένουν σε ένα σχέδιο στη Γάζα που θα έδινε τέλος στην κατοχή, δεν έχουν ασκήσει και δεν θα ασκήσουν αρκετή πίεση για να το επιτύχουν, πράγμα που σημαίνει ότι η ισραηλινή κυβέρνηση θα αναλάβει μόνη της την ευθύνη για τα επακόλουθα. Η επόμενη μέρα στη Γάζα θα είναι παρόμοια με την επόμενη στη Δυτική Οχθη: δύσκολες συνθήκες διαβίωσης για τους Παλαιστινίους, λιγότερη γη στην κατοχή τους, περισσότεροι Εβραίοι έποικοι και περισσότερη ισραηλινή κατοχή. Φυσικά, θα υπάρξει αντίσταση και βία κατά της κατοχής, αλλά με το σημερινό επίπεδο δυτικής υποστήριξης, το Ισραήλ μπορεί να συνεχίσει σε αυτήν την πορεία, εκτός εάν η εσωτερική δυναμική ανατρέψει την τρέχουσα κυβέρνηση και αλλάξει την πολιτική σε διαφορετική κατεύθυνση».
Η προσέγγιση των ΗΠΑ
Αναμφίβολα, τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή θα συνδιαμορφώσουν οι διεργασίες στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ και δη το εκλογικό αποτέλεσμα του Νοεμβρίου. Ανάλογα με την ετυμηγορία της κάλπης, προκύπτουν δύο βασικά σενάρια για την κατεύθυνση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Τα περιγράφει ως εξής ο αναλυτής του Carnegie Middle East Center: «Η προσέγγιση των ΗΠΑ θα επηρεάσει την επόμενη φάση του πολέμου. Μια κυβέρνηση υπό την Κάμαλα Χάρις είναι πιο πιθανό να πιέσει για ένα σενάριο επόμενης μέρας που θα περιλαμβάνει με κάποιον τρόπο τους Παλαιστινίους. Αντιθέτως, μια κυβέρνηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ θα επικεντρωθεί κυρίως στην καταπολέμηση του Ιράν, αφιερώνοντας λιγότερη προσοχή στους Παλαιστινίους και στα δικαιώματά τους».
