Τα ονόματα όσων περιλαμβάνονται στη μεγάλη ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, έδωσε στη δημοσιότητα το πρακτορείο Reuters.
Στον κατάλογο περιλαμβάνονται τρεις Αμερικανοί πολίτες και ένας μόνιμος κάτοικος των ΗΠΑ, οι οποίοι επαναπατρίζονται από τη Ρωσία. Πρόκειται για τον δημοσιογράφο της Wall Street Journal, Εβαν Γκερσκόβιτς, τον πρώην Αμερικανό πεζοναύτη Πολ Γουίλαν, τη Ρωσοαμερικανίδα δημοσιογράφο Αλσού Κουρμάσεβα και τον αντιφρονούντα Βλαντίμιρ Καρά-Μούρζα.
Παράλληλα, 12 Γερμανοί υπήκοοι και Ρώσοι πολιτικοί κρατούμενοι επιστρέφουν στη Γερμανία. Πρόκειται για τους Ντίτερ Βορονίν, Κεβιν Λικ, Ρίκο Κρίγκερ, Πάτρικ Σόμπελ, Χέρμαν Μόιζες, Ιλιά Γιάσιν, Λίλια Τσανίσεβα, Ξένια Φαντέγεβα, Βαντίμ Οστάνιν, Αντρεϊ Πιροβάροφ, Ολεγκ Ορλόφ και Σάσα Σκοσιλένκο.
Την ίδια στιγμή, οι οκτώ κρατούμενοι που επαναπατρίζονται στη Ρωσία είναι οι Βαντίμ Κρασίκοφ (από τη Γερμανία), Αρτέμ Βικτόροβιτς Ντούλτσεφ (από τη Σλοβενία), Αννα Βαλέρεβνα Ντούλτσεβα (από τη Σλοβενία), Μιχαήλ Βαλιέρεβιτς (από τη Νορβηγία), Πάβελ Αλεξέγιεβιτς Ρούμπτσοφ (από την Πολωνία), Ρόμαν Σελέζνεφ (από τις ΗΠΑ), Βλαντισλάβ Κλιούσιν (από τις ΗΠΑ) και Βαντίμ Κονοστσένοκ (από τις ΗΠΑ).
Τη λίστα των 26 ατόμων συμπληρώνουν, σύμφωνα με πηγή με γνώση του θέματος, δύο ανήλικοι που δεν θεωρούνταν κρατούμενοι.
Το χρονικό
Σύμφωνα με τουρκική πηγή που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η διαδικασία ανταλλαγής των 24 κρατουμένων και των δύο ανηλίκων, ολοκληρώθηκε την Πέμπτη στην Αγκυρα. Νωρίτερα, οι κρατούμενοι υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις και άλλους ελέγχους, ανέφερε η ίδια τουρκική πηγή, η οποία αρνήθηκε να σχολιάσει που θα μεταφερθούν στη συνέχεια.
Ενας μάρτυρας ανέφερε στο πρακτορείο πως ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος απογειώθηκε από την τουρκική πρωτεύουσα μετά την ολοκλήρωση της ανταλλαγής. Τέσσερα ακόμα αεροσκάφη που πιστεύεται ότι συμμετείχαν στην ανταλλαγή ήταν σταθμευμένα στο αεροδρόμιο Esenboga της Αγκυρας, είπε επίσης ο μάρτυρας.
Σημειώνεται πως τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιήθηκαν αεροπορικές πτήσεις, με τουλάχιστον έξι ειδικά ρωσικά κυβερνητικά αεροσκάφη, από και προς φυλακές της Ρωσίας, όπου κρατούνται αντιφρονούντες.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο παρακολούθησης πτήσεων, Flightradar24, ρωσικό αεροσκάφος, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενη ανταλλαγή κρατουμένων, στην οποία συμμετείχαν ΗΠΑ και Ρωσία, είχε πετάξει από τη Μόσχα προς το Καλίνινγκραντ, το οποίο συνορεύει με την Πολωνία και τη Λιθουανία, προτού επιστρέψει στη ρωσική πρωτεύουσα. Η Pervy Otdel, μια ένωση που ειδικεύεται στην υπεράσπιση ατόμων σε υποθέσεις κατασκοπείας στη Ρωσία, δήλωσε ότι η πτήση θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι είχε πραγματοποιηθεί ανταλλαγή κρατουμένων στα πολωνικά σύνορα.
Από την πλευρά τους, οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν νωρίτερα ότι συντόνισαν μια μεγάλη ανταλλαγή κρατουμένων. «Μια επιχείρηση ανταλλαγής κρατουμένων θα πραγματοποιηθεί σήμερα υπό τον συντονισμό μας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η τουρκική MIT, προσθέτοντας ότι «ανέλαβε σημαντικό ρόλο διαμεσολαβητή σε αυτή την επιχείρηση».
Ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας
Σε ανακοίνωσή της, η τουρκική προεδρία έκανε λόγο για την «πιο εκτεταμένη επιχείρηση ανταλλαγής κρατουμένων των τελευταίων ετών», τονίζοντας πως «ο υλικοτεχνικός σχεδιασμός και οι απαιτήσεις της επιχείρησης πραγματοποιήθηκαν από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΜΙΤ)».
«Η πιο εκτεταμένη επιχείρηση ανταλλαγής κρατουμένων των τελευταίων ετών πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αγκυρα, με τη συμμετοχή συνολικά 26 ατόμων από φυλακές επτά διαφορετικών χωρών (ΗΠΑ, Γερμανία, Πολωνία, Σλοβενία, Νορβηγία, Ρωσία και Λευκορωσία)», ανέφερε.
«Συνολικά επτά αεροσκάφη, δύο από τις ΗΠΑ και από ένα από Γερμανία, Πολωνία, Σλοβενία, Νορβηγία και Ρωσία, μετέφεραν κρατούμενους στην Τουρκία στο πλαίσιο της επιχείρησης ανταλλαγής. Δέκα κρατούμενοι, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, μεταφέρθηκαν αργότερα στη Ρωσία, 13 στη Γερμανία και τρεις στις ΗΠΑ», πρόσθεσε.
«Από την αρχή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης μέχρι την τελευταία στιγμή της ανταλλαγής, όλα τα μέτρα ασφαλείας, ο υλικοτεχνικός σχεδιασμός και οι απαιτήσεις της επιχείρησης πραγματοποιήθηκαν από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας. Η Τουρκική Δημοκρατία θα συνεχίσει να συμβάλλει με κάθε τρόπο στη διασφάλιση της διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας», καταλήγει η ανακοίνωση.
Λευκος Οίκος: «Διπλωματικός άθλος»
Ο Τζο Μπάιντεν έκανε λόγο την Πέμπτη για έναν «διπλωματικό άθλο» και μία «ιστορική» ανταλλαγή κρατουμένων, τη «μεγαλύτερη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου», όπως τη χαρακτήρισε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν.
Σε ανακοίνωσή του, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως ορισμένοι από τους κρατούμενους που απελευθερώθηκαν, στο πλαίσιο της συμφωνίας, παρέμεναν άδικα στη φυλακή για χρόνια. «Η συμφωνία απελευθέρωσης ήταν ένας διπλωματικός άθλος», τόνισε ο Τζο Μπάιντεν.
Από την πλευρά του, ο Τζέικ Σάλιβαν ευχαρίστησε την Τουρκία για την παροχή κρίσιμης υλικοτεχνικής υποστήριξης στην ανταλλαγή των κρατουμένων.
Ευχαριστίες προς την Αγκυρα, για τη συνεισφορά της MIT στην επιχείρηση, εξέφρασαν επίσης ο Τζο Μπάιντεν και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu.
MİT’in yönettiği takas operasyonuyla ilgili olarak ABD Başkanı Biden ve Dışişleri Bakanı Blinken, Türkiye’ye teşekkür etti. pic.twitter.com/hH92I60ood
— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) August 1, 2024
Μπάιντεν: «Δεν υπάρχει λόγος να μιλήσω με τον Πούτιν»
Σε διάγγελμά του, ο Μπάιντεν ανέφερε ότι συνομίλησε με τους πρώην κρατούμενους, οι οποίοι είχαν επίσης την ευκαιρία να επικοινωνήσουν τηλεφωνικά με συγγενείς τους. «Σε μερικές ώρες θα υποδεχτούμε στην πατρίδα τους συμπατριώτες μας», σημείωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, τονίζοντας πως «δεν υπάρχει λόγος να μιλήσει με τον Πούτιν».
Χαιρέτισε δε τη συνεργασία των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους για την επίτευξη της συμφωνίας, λέγοντας πως «σήμερα αποδεικνύεται γιατί χρειάζεσαι φίλους σε αυτόν τον κόσμο». «Οι σύμμαχοι έλαβαν τολμηρές και θαρραλέες αποφάσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας», πρόσθεσε. Υποστήριξε, μάλιστα, ότι για την ανταλλαγή χρειάστηκαν «σημαντικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Γερμανίας. Ερωτηθείς τι ζήτησε η Γερμανία για να συνεργαστεί, ο πρόεδρος Μπάιντεν απάντησε «τίποτα».
Στη Γερμανία, η καγκελαρία ανακοίνωσε ότι ο Όλαφ Σολτς θα υποδεχτεί τους κρατούμενους που απελευθερώθηκαν στο αεροδρόμιο της Βόννης/Κολωνίας. Τη συμφωνία χαιρέτισε ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ομοπονδιακής Βουλής (Bundestag), Μίχαελ Ροτ, μιλώντας πάντως για «συμφωνία με τον διάβολο».
«Μερικές φορές, για ανθρωπιστικούς λόγους, πρέπει κανείς να κάνει συμφωνία με τον διάβολο», έγραψε πριν από λίγη ώρα στο «Χ» ο κ. Ροτ και εξέφρασε την ικανοποίησή του ειδικά για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, ενώ ευχαρίστησε «όσους διαπραγματεύτηκαν επιτυχώς στο παρασκήνιο».
Διεθνής Αμνηστία: «Πικρή γεύση»
Η απελευθέρωση «κατάδικων εγκληματιών», εκ των οποίων ο φερόμενος ως πράκτορας της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) Βαντίμ Κράσικοφ, αφήνει «μια πικρή γεύση», δήλωσε το γερμανικό σκέλος της Διεθνούς Αμνηστίας, που κατήγγειλε «βήμα προς την παράταση της (δικαστικής) ατιμωρησίας».
«Ένας δολοφόνος και άλλοι εγκληματίες που καταδικάστηκαν στο πλαίσιο μιας δίκαιης δίκης, έχουν πλέον απελευθερωθεί, κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής προσώπων οι οποίοι το μόνο που έκαναν ήταν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης», σύμφωνα με τον Κρίστιαν Μιχρ, αναπληρωτή γενικό γραμματέα της Αμνηστίας Γερμανίας.
Παρά το γεγονός ότι η Αμνηστία εκφράζει «ανακούφιση» για τις απελευθερώσεις κρατουμένων, εκτιμά ότι η συγκεκριμένη συμφωνία μπορεί να ενθαρρύνει τη ρωσική κυβέρνηση να κάνει «νέες συλλήψεις για πολιτικούς λόγους και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς τον φόβο των συνεπειών».
Διεθνείς αντιδράσεις
Η συντάκτρια της Wall Street Journal, Εμα Τάκερ, δήλωσε ότι η ανταλλαγή ήταν «η μόνη λύση, δεδομένου του κυνισμού του προέδρου Πούτιν».
Από την πλευρά του, το Βερολίνο, επιβεβαιώνοντας την απελευθέρωση του Βαντίμ Κρασίκοφ, του Ρώσου που καταδικάστηκε το 2019 για τη δολοφονία ενός πρώην Τσετσένου ενόπλου στη Γερμανία, δήλωσε ότι «δεν ήταν μια εύκολη απόφαση».
«Η υποχρέωσή μας να προστατεύσουμε τους Γερμανούς υπηκόους και η αλληλεγγύη μας προς τις ΗΠΑ ήταν σημαντικά κίνητρα», ανέφερε η κυβέρνηση σε ανακοίνωσή της.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, χαιρέτισε επίσης την ανταλλαγή των κρατουμένων, λέγοντας: «Καλωσορίζω την απελευθέρωση ενός αριθμού κρατουμένων που κρατούνται στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, Πολ Γουίλαν και Εβαν Γκέρσκοβιτς», έγραψε στο X.
«Θα συνεχίσουμε να καλούμε τη Ρωσία να υποστηρίξει την ελευθερία της πολιτικής έκφρασης», πρόσθεσε ο Βρετανός πρωθυπουργός.
I welcome the release of a number of prisoners held in Russia, including Vladimir Kara-Murza, Paul Whelan and Evan Gershkovich.
My thoughts are with them and their loved ones as they are reunited.
We will continue to call on Russia to uphold freedom of political expression.
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) August 1, 2024
Κρεμλίνο: Ευχαριστίες στις χώρες που βοήθησαν
Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι ελπίζει πως όσοι έφυγαν από τη Ρωσία, τους οποίους χαρακτήρισε «εχθρούς», θα μείνουν μακριά, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο TASS.
Οπως ανακοίνωσε, ο πρόεδρος Πούτιν έδωσε χάρη, υπογράφοντας διατάγματα, στους 13 κρατούμενους που απελευθερώθηκαν σήμερα. Η απόφαση ελήφθη προκειμένου να επιστρέψουν στη χώρα οι «Ρώσοι αιχμάλωτοι» που κρατούνταν στο εξωτερικό, δήλωσε.
Στην ανακοίνωση, η Μόσχα εκφράζει την ευγνωμοσύνη της προς όλες τις χώρες που βοήθησαν στην προετοιμασία της ανταλλαγής και ιδιαίτερα στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Η ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB επιβεβαίωσε ότι «οκτώ Ρώσοι πολίτες που κρατούνταν σε διάφορες χώρες του ΝΑΤΟ καθώς και δύο ανήλικοι» επέστρεψαν στη Ρωσία. «Οι Ρώσοι πολίτες ανταλλάχθηκαν με μια ομάδα ατόμων τα οποία έδρασαν προς το συμφέρον ξένων κυβερνήσεων και σε βάρος της ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας», προστίθεται στην ανακοίνωση.
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε από την πλευρά του ότι οι προδότες πρέπει να σαπίζουν και να πεθαίνουν στη φυλακή, αλλά ήταν πιο χρήσιμο για τη Μόσχα να πάρει πίσω στη Ρωσία ανθρώπους της.
«Αφήστε τώρα τους προδότες να επιλέγουν πυρετωδώς νέα ονόματα και να καμουφλάρονται μέσω προγραμμάτων προστασίας μαρτύρων», έγραψε ο Μεντβέντεφ, νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, με ανάρτηση στο Telegram.
Κρατούμενοι που συμμετείχαν στην ανταλλαγή
