Eνας μάλλον λανθασμένος υπολογισμός της Χεζμπολάχ έδωσε λαβή στο Ισραήλ για κλιμάκωση. Ομως οι ΗΠΑ δεν θέλουν γενίκευση του πολέμου, τρεις μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές. Ιράν και Λίβανος; Σε απόλυτο δίλημμα. Η Χανίν Γκαντάρ, ανώτερη συνεργάτις στο The Washington Institute, με ειδίκευση στον Λίβανο, περιγράφει στην «Κ» την απειλή ενός περιφερειακού πολέμου τον οποίο πιθανώς δεν επιθυμούν ούτε καν οι εμπλεκόμενοι.
– Δολοφονίες διοικητών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς. Αμερικανικά πλήγματα σε βάσεις στο Ιράκ. Μετακίνηση πολεμικών πλοίων προς τις ακτές του Λιβάνου. Ποιες είναι οι σκέψεις σας;
– Ιράν και Χεζμπολάχ έχουν βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Αντιλαμβάνονται τις τελευταίες διαδοχικές εξελίξεις, καλώς ή κακώς, ως μια συντονισμένη επιχείρηση των ΗΠΑ και Ισραήλ εναντίον των δυνάμεων που έχουν αναπτύξει. Το θέμα είναι ότι τα αντίποινα θα μπορούσαν με τη σειρά τους να οδηγήσουν τελικά σε έναν μεγαλύτερης κλίμακας πόλεμο τον οποίο μέχρι σήμερα προσπαθούσαν να αποφύγουν με κάθε κόστος. Το δίλημμά τους είναι πραγματικά αδιέξοδο. Κι εδώ προκύπτουν επιμέρους ερωτήματα. Για παράδειγμα, ο δολοφονημένος διοικητής της Χεζμπολάχ ήταν υπεύθυνος για το πρόγραμμα της οργάνωσης με πυραύλους PGM, το οποίο δεν είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα. Θα το επιστρατεύσουν άραγε τώρα;
– Πώς αξιολογείτε το περιστατικό στα Υψώματα του Γκολάν, την αφορμή για την επιχείρηση του Ισραήλ στον Λίβανο;
– Δεν νομίζω ότι ήταν μια σκόπιμη επίθεση. Θεωρώ ότι η Χεζμπολάχ δεν ήθελε να σκοτώσει αυτά τα 12 παιδιά. Οχι επειδή δεν έχει σκοτώσει ξανά ανηλίκους. Ομως δεν ήθελαν να προκαλέσουν τους Ισραηλινούς σε κάτι μεγαλύτερο από τη σύγκρουση που έχουμε δει μέχρι σήμερα. Αυτή τη στιγμή δεν είναι έτοιμοι για τον μεγάλο πόλεμο. Αισθάνονται ότι δεν είναι η στιγμή να θυσιάσουν τους στρατιωτικούς τους πόρους, τους οποίους χρειάζονται σαν ασφαλιστήριο συμβόλαιο για το Ιράν. Ηταν λοιπόν ένας από τους σημαντικότερους λανθασμένους υπολογισμούς της Χεζμπολάχ. Χτυπούσαν τα Υψώματα του Γκολάν ασταμάτητα τις προηγούμενες εβδομάδες και το έκαναν χωρίς να χρησιμοποιήσουν τους κατευθυνόμενους πυραύλους ακριβείας. Οι πύραυλοι που έπληξαν το γήπεδο ποδοσφαίρου είχαν σημαντικό περιθώριο λάθους.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ συνειδητοποιούν ότι δεν είναι τώρα η στιγμή για έναν μεγάλο πόλεμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει. Αλλά δεν σημαίνει και ότι θα γίνει σήμερα.
– Θα ήταν σε θέση το Ισραήλ να πολεμήσει ταυτόχρονα σε Λίβανο και Γάζα;
– Το Ισραήλ θα ήθελε σίγουρα να έχει πολύ μεγαλύτερη υποστήριξη από τις ΗΠΑ για μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση στον Λίβανο. Διότι μια τέτοια επιχείρηση δεν θα ήταν εναντίον της Χεζμπολάχ. Θα ήταν εναντίον της Χεζμπολάχ, του Ιράν, των Χούθι και όλων των σιιτικών πολιτοφυλακών που θα υποστήριζαν τη Χεζμπολάχ στον μεγάλο της πόλεμο εναντίον του Ισραήλ. Οι Ισραηλινοί χρειάζονται τους Αμερικανούς. Ομως οι Αμερικανοί είναι ξεκάθαροι ότι σε αυτό το σημείο, πριν από τις προεδρικές εκλογές, δεν θέλουν αυτόν τον πόλεμο. Και υπάρχουν ζητήματα που θα έπρεπε να λυθούν στη Γάζα πριν από μία επιχείρηση στον Λίβανο – ο ισραηλινός στρατός θα έπρεπε πρώτα να «αναπνεύσει». Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ συνειδητοποιούν ότι δεν είναι τώρα η στιγμή για έναν μεγάλο πόλεμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει. Αλλά δεν σημαίνει και ότι θα γίνει σήμερα.
– Πώς διαμορφώνονται τώρα οι σχέσεις της Χεζμπολάχ με το Ιράν;
– Η διαφορά μεταξύ της Χεζμπολάχ και των άλλων πληρεξούσιων είναι ότι, στην πραγματικότητα, η Χεζμπολάχ δεν είναι πληρεξούσιος. Είναι μέρος της ομάδας Quds του IRGC, της ιρανικής περιφερειακής δύναμης. Προτού σκοτωθεί στο Ιράκ, ο Κασέμ Σουλεϊμανί φρόντισε να καταστεί η Χεζμπολάχ βασική πτέρυγα της δύναμης Quds. Επομένως, δεν είναι ότι το Ιράν υπαγορεύει στη Χεζμπολάχ τι να κάνει. Η οργάνωση είναι μέρος της διαδικασίας στη λήψη αποφάσεων. Η σχέση τους είναι συστημική. Ισχυρή και οργανική.
– Ποιο μπορεί να είναι το τέλος του παιχνιδιού στην κρίση της Γάζας;
– Το πρόβλημα στη Γάζα είναι ότι και οι δύο πλευρές έχουν την ανάγκη να δικαιολογήσουν στους ανθρώπους τους τα μέχρι τώρα πεπραγμένα. Θα πρέπει να εμφανίσουν κάποια επιτεύγματα. Γι’ αυτό και καθυστερεί να τελειώσει αυτή η κρίση. Και σε ό,τι αφορά προσωπικά τον Νετανιάχου, πιστεύει ότι δεν θα επιβιώσει πολιτικά αν σταματήσει τον πόλεμο χωρίς μια ευδιάκριτη νίκη.
– Η επιρροή των ΗΠΑ; Ποια είναι τα δύο σενάρια μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου;
– Αν κερδίσει η Κάμαλα Χάρις, θα δούμε συνέχεια στην πολιτική του Τζο Μπάιντεν – αν και ο Μπάιντεν είναι νομίζω πιο φιλικά προσκείμενος στο Ισραήλ σε σύγκριση με τη Χάρις. Αν κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν μπορούμε να ξέρουμε, καθώς δεν είναι προβλέψιμος. Μπορεί να επιμείνει στην πολιτική των σκληρών κυρώσεων εις βάρος του Ιράν, όπως έκανε στην πρώτη θητεία του. Μπορεί όμως και να κάνει μια συμφωνία με το Ιράν, για να δείξει ότι είναι ηγέτης που λύνει προβλήματα. Πάντως, αν λάβουμε υπόψη το προφίλ του ως απομονωτιστή, το πιθανότερο είναι ότι θα αποφύγει να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε έναν περιφερειακό πόλεμο.
