Με μία αιφνιδιαστική επίθεση στο Κουρσκ η Ουκρανία επιχείρησε να «λογχίσει» τα ρωσικά σύνορα την Τρίτη, προκαλώντας μια νέα εστία μαχών. H επισήμως «ορφανή» όμως επίθεση προκάλεσε απορία σε ειδικούς αναλυτές που εκτιμούν ότι η Ρωσία κερδίζει σημαντικές νίκες στην αντίπερα όχθη του μετώπου, κοντά σε ουκρανικές πόλεις κρίσιμες για την έκβαση του πολέμου.
Αντιδρώντας στην ουκρανική επίθεση, ο προσωρινός κυβερνήτης Αλεξέι Σμιρνόφ ανακοίνωσε μέσω Telegram πως η περιφέρεια του Κουρσκ τίθεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. «Η επιχειρησιακή κατάσταση παραμένει δύσκολη στις μεθοριακές ζώνες» ανέφερε.
Σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές και στρατιωτικούς παρατηρητές, ουκρανικές μονάδες επιτέθηκαν από ξηράς και αέρος για να εισέλθουν στη Ρωσία κοντά στην πόλη Σούντζα, 5.000 κατοίκων, περίπου 10 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Η ακτίνα της επίθεσης παραμένει ασαφής, όπως και το κατά πόσον τα ουκρανικά στρατεύματα κατέλαβαν οικισμούς ή προκάλεσαν ζημιές σε στρατηγικούς στόχους. Αγνωστο παραμένει επίσης αν Ουκρανοί στρατιώτες παρέμειναν στο ρωσικό έδαφος.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν χαρακτήρισε την εισβολή «μεγάλης κλίμακας πρόκληση», κατηγορώντας την Ουκρανία ότι στόχευσε «αδιακρίτως» κατοικίες, άλλα κτίρια με αμάχους και ασθενοφόρα.
Χάνει έδαφος η Ουκρανία
Την ίδια ώρα, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταφέρει να κατακτήσουν, γρήγορα, σημαντικές εκτάσεις στην ουκρανική ενδοχώρα, εκμεταλλευόμενες τις στρατιωτικές ελλείψεις και τα λάθη του Κιέβου, σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, που επισημαίνουν ότι ολοένα αυξάνεται η μερίδα των Ουκρανών πολιτών που συντάσσονται με το σενάριο τερματισμού του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων.
Η Ρωσία επιτίθεται με ανανεωμένη σφοδρότητα στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, με την πίεση να εντείνεται ιδιαιτέρως τις τελευταίες εβδομάδες. Σύμφωνα με ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους που επικαλούνται οι Financial Times, στόχος του Πούτιν είναι να «αρπάξει» όσο το δυνατόν μεγαλύτερες εκτάσεις στις φετινές μάχες.
«Η άμυνά μας παρουσιάζει ρωγμές», παραδέχθηκε ένας ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος με γνώση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, που προειδοποιεί ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν στρατηγικές επιτυχίες στο Ντονέτσκ και είναι πιθανό να ακολουθήσουν κι άλλες αν δεν αλλάξει η ισορροπία δυνάμεων.
Η Ρωσία έχει καταφέρει να αντιστρέψει την εικόνα σε σχέση με πέρυσι: σύμφωνα με έρευνα του Πάσι Παρόινεν της Black Bird Group, μιας ομάδας στρατιωτικών ερευνών ανοικτού κώδικα με έδρα τη Φινλανδία, τα εδάφη που κατέλαβαν τα ρωσικά στρατεύματα από τις αρχές Μαΐου είναι σχεδόν διπλάσια σε έκταση από τα εδάφη που είχε ανακτήσει το καλοκαίρι του 2023 ο ουκρανικός στρατός «πληρώνοντάς» το με ζώες και χαμένο στρατιωτικό εξοπλισμό.
Η επίθεση στο Κουρσκ και η ρωσική προέλαση
Ορισμένοι Ουκρανοί αξιωματούχοι εκφράζουν την ελπίδα πως η επίθεση της Ρωσίας θα επιβραδυνθεί, καθώς οι δυνάμεις της θα πλησιάζουν σε μεγαλύτερες πόλεις όπου η ουκρανική άμυνα είναι πιο σθεναρή.
Μια αιφνιδιαστική επίθεση την Τρίτη από τις δυνάμεις της Ουκρανίας εντός της ρωσικής συνοριακής περιοχής του Κουρσκ καταδεικνύει την προσπάθεια του Κιέβου να αντιστρέψει τις ισορροπίες.
Ομως κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, ο ρωσικός στρατός προέλασε κατά 15 χιλιόμετρα, από την πόλη – φρούριο του Ποκρόβσκ και τα περίχωρα του κοντινού Τορέτσκ, σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, ανασκοπήσεις υλικού μάχης και συνεντεύξεις με Ουκρανούς στρατιώτες και ανώτερους αξιωματούχους. Ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν επίσης τμήμα της γειτονικής πόλης Νιου Γιορκ και συνεχίζουν να πιέζουν.
Το Ποκρόβσκ θεωρείται σημαντικός κόμβος υλικοτεχνικής υποδομής για τον στρατό της Ουκρανίας, που έχει μετατραπεί σε νευραλγικό άξονα για την άμυνα στην ευρύτερη περιοχή του Ντονέτσκ, ενώ το Τορέτσκ και το Νιου Γιορκ αποτελούν προπύργια κατά των ρωσικών δυνάμεων από το 2014.
Οι Ρώσοι απέχουν πλέον μόλις 5 χιλιόμετρα από τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο Τ0504, τον βομβαρδίζουν με πυροβολικό και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, θέλοντας να τον κόψουν στα δύο.
Παρά τη σφοδρότητα των μαχών γύρω από το Ποκρόβσκ, ο Σερχίι Τσεκόσκι, εκπρόσωπος Τύπου της 59ης Ταξιαρχίας της Ουκρανίας που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή, υποστηρίζει ότι ο εχθρός απλώς «εξαντλεί τις δυνάμεις του».
Μέσα στο Σαββατοκύριακο, τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν τμήματα της ανατολικής περιοχής του Τσάσιβ Γιαρ. Η πόλη είναι στρατηγικής σημασίας λόγω της γεωγραφικής της θέσης σε ύψωμα και λειτουργεί ως «πύλη» προς άλλες σημαντικές πόλεις.
Αν η Ρωσία καταλάβει οποιαδήποτε από αυτές, θα είναι σε θέση να παρεμποδίσει τη στρατιωτική εφοδιαστική αλυσίδα και να απειλήσει τον ουκρανικό έλεγχο στην υπόλοιπη περιοχή, θέτοντας στο στόχαστρο της Ρωσίας τα εναπομείναντα προπύργια Κοστιαντινίβκα, Ντουσκίβκα, Κραματόρσκ, και Σλοβγιάνσκ, λένε οι ειδικοί.
Η Ρωσία «καταπίνει» την ουκρανική πρόοδο
«Οι Ρώσοι κατάφεραν να καταλάβουν αρκετές θέσεις «κλειδιά» μέσα στον τελευταίο μήνα, με την κατάσταση να επιδεινώνεται σταθερά για τους Ουκρανούς προς αυτές τις κατευθύνσεις», επισημαίνει ο Παρόινεν.
Από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο του 2023, οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν απελευθερώσει περίπου 321 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με μέσο ρυθμό 24 τετραγωνικά χιλιόμετρα ανά εβδομάδα, διαπίστωσε ο Παρόινεν. Ομως η φετινή επίθεση της Ρωσίας έχει εξαλείψει τα όποια κέρδη για την Ουκρανία: μεταξύ 3 Μαΐου και 2 Αυγούστου, οι Ρώσοι κατέλαβαν περίπου 592 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με ρυθμό 45 τετραγωνικά χιλιόμετρα ανά εβδομάδα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ο ανατολικός άξονας των μαχών είναι ο πιο δύσκολος για τον ανεπαρκώς εξοπλισμένο και επανδρωμένο στρατό του, ο οποίος έχει απλωθεί ανησυχητικά κατά μήκος της γραμμής του μετώπου μήκους 1.000 χιλιομέτρων.
Αναλυτές και στρατιωτικοί υπογραμμίζουν ότι η Ρωσία εκμεταλλεύθηκε την ουκρανική ασυνεννοησία και «αδέξιες εναλλαγές» στο πεδίο της μάχης, οι οποίες επέτρεψαν την ταχεία προέλαση σε αρκετές περιπτώσεις, ιδίως γύρω από τις περιοχές Ποκρόβσκ και Τορέτσκ.
Λείπουν στρατιώτες
Ωστόσο, ειδικοί επιμένουν ότι το ανθρώπινο δυναμικό παραμένει το πιο πιεστικό ζήτημα. Ο Φραντς Στέφαν Γκάντι, συνεργάτης του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Λονδίνο, υπογραμμίζει ότι η πιο σημαντική αιτία της συνεχιζόμενης ρωσικής προόδου είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, κυρίως στο ουκρανικό πεζικό.
«Βλέπουμε ότι οι Ρώσοι προσπαθούν να εκμεταλλευθούν αυτήν την αδυναμία», είπε, σχολιάζοντας ότι το Κίεβο επέδειξε αργά αντανακλαστικά στην κινητοποίηση περισσότερων στρατευμάτων. Ο Ζελένσκι και οι Ουκρανοί νομοθέτες άφησαν να περάσει περίπου ένας χρόνος πριν αυξήσουν τα όρια επιστράτευσης ανδρών στις ηλικίες 25 έως 60 ετών. Το Κίεβο κατέφυγε ακόμη και στην πρόσληψη καταδίκων για να ενισχύσει τις τάξεις του.
Δεκάδες χιλιάδες νέοι στρατιώτες αναμένεται να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους και να αναπτυχθούν στο μέτωπο τις επόμενες εβδομάδες.
Η Ρωσία εισέβαλε για πρώτη φορά στη βιομηχανική ζώνη του Ντονέτσκ με τα ανθρακωρυχεία πριν από μια δεκαετία. Τον Σεπτέμβριο του 2022 ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι η χώρα του είχε προσαρτήσει ολόκληρη την περιοχή. Ως προϋπόθεση για τον τερματισμό του πολέμου, ο Ρώσος πρόεδρος θέτει την εκχώρηση του Ντονέτσκ στη Μόσχα, μαζί με τρεις άλλες περιοχές (Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια) τις οποίες τα στρατεύματά του δεν έχουν να καταλάβει ολοκληρωτικά και κατέχουν μόνο τμήματά τους.
Δημοσκόπηση της περασμένης εβδομάδας από το Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο και το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου δείχνει ότι το 57% των Ουκρανών επιθυμεί να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου. Ωστόσο, πάνω από το 60% των Ουκρανών είναι αντίθετο με την παραχώρηση εδαφών ως αντάλλαγμα για την ειρήνη.
Πηγή Financial Times
