Οταν την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε η είδηση για πιθανή ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, ένα γνώριμο όνομα εμφανίστηκε στη λίστα των υποψηφίων για ανταλλαγή.
Ηταν αυτό του Αλεξάντερ Βίνικ, γνωστού και ως Mr Bitcoin, ο οποίος είχε συλληφθεί στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2017 έπειτα από αμερικανικό ένταλμα. Ο Βίνικ εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 2022 και πριν από λίγους μήνες δήλωσε ένοχος στις κατηγορίες για ξέπλυμα άνω των 4 δισ. δολαρίων μέσω της πλατφόρμας κρυπτονομισμάτων BTC-e.
Αν και αρχικά αναφέρθηκε από το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA ότι έλειπε από τη βάση δεδομένων των ομοσπονδιακών κρατουμένων, όταν έγινε γνωστή η λίστα των Ρώσων που ανταλλάχθηκαν από τις ΗΠΑ, ο Βίνικ δεν συμπεριλαμβανόταν σε αυτή. Σύμφωνα με όσα είπε ο δικηγόρος του Αρκάντι Μπουκ στην «Κ», ο λόγος που ο Βίνικ δεν συμμετείχε στην ανταλλαγή ήταν ότι δεν του έχει επιβληθεί ακόμα ποινή, κάτι που αναμένεται να γίνει τον Ιανουάριο του 2025.
Ο δικηγόρος του επιβεβαίωσε ότι έγιναν προσπάθειες να συμπεριληφθεί ο Βίνικ στην ανταλλαγή κρατουμένων ΗΠΑ – Ρωσίας, πρόσθεσε ότι δεν έφυγε ποτέ από τη φυλακή της κομητείας Αλαμίντα στην Καλιφόρνια και ότι δεν ήταν ποτέ στη βάση δεδομένων των ομοσπονδιακών κρατουμένων.
Ο Μπουκ είναι ο Νο1 δικηγόρος στον οποίον απευθύνονται οι Ρώσοι κυβερνοεγκληματίες που εκδίδονται στις ΗΠΑ. Εχει εκπροσωπήσει πολλούς διάσημους χάκερ, ενώ υπήρξε σύμβουλος και της οικογένειας του Ρόμαν Σελέζνιοφ, ο οποίος συμπεριλήφθηκε στην ανταλλαγή κρατουμένων. Ο Σελέζνιοφ καταδικάστηκε σε 27 χρόνια φυλάκιση το 2017 ως ο εγκέφαλος ενός διαδικτυακού κυκλώματος κλοπής πιστωτικών καρτών αξίας εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Μπουκ εξηγεί ότι όταν πρόκειται για συζητήσεις ανταλλαγής κρατουμένων, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες. «Είναι διαπραγματεύσεις μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών των χωρών», τονίζει.
Η προσπάθεια να συμπεριληφθεί κάποιος κρατούμενος στις συζητήσεις για ανταλλαγή προκύπτει έπειτα από αίτημα του ιδίου. Τότε, σύμφωνα με τον Μπουκ, ξεκινάει μία επίπονη διαδικασία κατά την οποία οι δικηγόροι στέλνουν επιστολές σε αμερικανικές υπηρεσίες και μιλούν με ανθρώπους σε θέσεις-κλειδιά, χωρίς όμως ποτέ να λαμβάνουν συγκεκριμένη απάντηση.
«Ποιος θα επιλεγεί; Μόνο ο Θεός ξέρει. Είναι πραγματικά απρόβλεπτο», εξηγεί, λέγοντας ότι κάποιοι στέλνουν επιστολές μέχρι και στον Πούτιν.
Οταν ο Μπουκ έμαθε για την ανταλλαγή από τις επαφές του στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, μία μέρα πριν πραγματοποιηθεί, κάλεσε τα γραφεία των δικαστών και των εισαγγελέων που χειρίζονται τις υποθέσεις του. Ηταν εξίσου έκπληκτοι όπως και αυτός. «Ουσιαστικά, κανείς δεν ήξερε τίποτα», λέει.
Ρώσοι κυβερνοεγκληματίες εκδίδονται στις ΗΠΑ από όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Μπουκ, λόγω της μυστικότητας που λειτουργούν οι αμερικανικές αρχές, οι κυβερνοεγκληματίες συχνά δεν γνωρίζουν ότι καταζητούνται από τις ΗΠΑ. «Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, δεν περιμένουν ότι θα συλληφθούν», σημειώνει, προσθέτοντας ότι τα εγκλήματά τους εμπίπτουν στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ επειδή έχουν θύματα Αμερικανούς πολίτες ή εταιρείες.
Καταφύγιο η Ελλάδα
Για πολλά χρόνια, αναφέρει, η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούνταν από τους Ρώσους κυβερνοεγκληματίες φιλικές χώρες, όπως η Τουρκία και τα ΗΑΕ, στις οποίες οι ΗΠΑ συνήθως δεν στέλνουν εντάλματα σύλληψης. «Για χρόνια, δεν υπήρχαν καν συλλήψεις στην Ελλάδα», δηλώνει ο Μπουκ, ο οποίος εκτός από τον Βίνικ, είχε άλλον έναν πελάτη που συνελήφθη στην Ελλάδα, τον Αλεξέι Μπελάν.
Ο Μπελάν συνελήφθη στη χώρα μας έπειτα από ένταλμα των ΗΠΑ για υποθέσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος το 2013, αλλά κατάφερε να πληρώσει εγγύηση και να επιστρέψει στη Ρωσία, αποφεύγοντας την έκδοση. «Ως δικηγόρος, φυσικά, είμαι χαρούμενος για τον πελάτη, αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ήταν χαρούμενη», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα πράγματα φαίνεται να έχουν αλλάξει. Οι χάκερ είναι περιζήτητοι τόσο από τη Ρωσία όσο και από τις ΗΠΑ, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κυβερνητικές υπηρεσίες ή ακόμα και από ιδιωτικές εταιρείες. Μάλιστα, μερικοί από αυτούς διατηρούν επαφές με τις ρωσικές υπηρεσίες πριν συλληφθούν. Χαρακτηριστικά, δύο από τους οκτώ Ρώσους στην ανταλλαγή κρατουμένων ήταν χάκερ.
Ομως, πολλοί από τους Ρώσους χάκερ πελάτες του Μπουκ δεν θέλουν να επιστρέψουν στη Ρωσία. Ετσι αναλαμβάνει να κλείσει συμφωνίες μεταξύ των πελατών του και των αμερικανικών αρχών για μειωμένες ποινές, ακόμα και έκδοση πράσινης κάρτας. Αυτές περιλαμβάνουν την προστασία των αμερικανικών εταιρειών και υποδομών όπως π.χ. φραγμάτων από κυβερνοεπιθέσεις ή ακόμα και την παγίδευση άλλων εγκληματιών.
Ο Βίνικ, όμως, έχει ζητήσει επανειλημμένως να εκδοθεί πίσω στη Ρωσία και ο Μπουκ παραμένει αισιόδοξος ότι θα υπάρξουν περισσότερες ανταλλαγές κρατουμένων ΗΠΑ – Ρωσίας στο μέλλον. «Ελπίζουμε τον επόμενο χρόνο ότι με τον νέο πρόεδρο θα έχουμε άλλη μια ευκαιρία», λέει ο Μπουκ.
