Η Ουκρανία αναζητούσε τρόπους για να απαντήσει στη Ρωσία και προσέφυγε στην επιχείρηση του Κουρσκ διότι δεν ήταν σε θέση να εξαπολύσει μια ευρείας κλίμακας αντεπίθεση. Eτσι περιγράφει στην «Κ» το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτούργησε η κυβέρνηση Ζελένσκι ο Μαρκ Κάνσιαν (φωτ.), ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών – CSIS. Ο ίδιος περιγράφει τους τρεις στόχους και τα δύο ρίσκα της ουκρανικής επιχείρησης σε ρωσικό έδαφος. Αναφορικά με τη συνολική εξέλιξη του πολέμου, ο Κάνσιαν εξηγεί γιατί οι δύο πλευρές απέχουν πολύ από την έναρξη πραγματικών ειρηνευτικών συνομιλιών.
– Τι ακριβώς πετυχαίνουν οι ουκρανικές δυνάμεις με την αντεπίθεση σε ρωσικό έδαφος;
– Οι Ουκρανοί πιθανότατα είχαν τρεις σκοπούς γι’ αυτήν την επίθεση. Ο πρώτος είναι ψυχολογικός, δείχνοντας τόσο στον ουκρανικό όσο και στον ρωσικό λαό ότι η Ουκρανία μπορεί να αντεπιτεθεί και πως η Ρωσία δεν αποτελεί καταφύγιο. Ο δεύτερος είναι να αναγκαστεί η Ρωσία να υπερασπιστεί όχι μόνο αυτό το τμήμα του μετώπου, αλλά και ολόκληρο το σύνορο Ουκρανίας – Ρωσίας, και έτσι να απομακρυνθούν οι δυνάμεις της από τις συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις στα ανατολικά της Ουκρανίας. Ο τρίτος είναι ότι η κατοχή κάποιου ρωσικού εδάφους μπορεί να είναι ένα καλό διαπραγματευτικό χαρτί όταν οι διαπραγματεύσεις καταστούν σοβαρές.
– Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της επιχείρησης;
– Οι αρχικές φάσεις της επιχείρησης χαρακτηρίστηκαν από μικρές δυνάμεις και στις δύο πλευρές. Επίσης, οι χάρτες που δείχνουν τις γραμμές του μετώπου είναι παραπλανητικοί, μια και οι δύο πλευρές έχουν ομάδες μάχης που δρουν σε πολύ κενό χώρο.
– Ηταν αυτή μια κίνηση ισχύος ή, αντιθέτως, αδυναμίας από την πλευρά της Ουκρανίας; Υπό την έννοια ότι χρειαζόταν να αντιδράσει με κάποιον τρόπο, δεδομένου ότι ο ρωσικός στρατός κατέγραφε οφέλη στο πεδίο για πολλούς μήνες.
– Οι Ουκρανοί έψαχναν πράγματι τρόπους για να ασκήσουν πίεση στη Ρωσία, αλλά δεν μπόρεσαν να εξαπολύσουν μια ευρείας κλίμακας αντεπίθεση. Αυτή η επιχείρηση είναι μέρος αυτής της προσπάθειας, σε συνδυασμό με πλήγματα μεγάλης εμβέλειας κατά των ρωσικών υποδομών, όπως διυλιστήρια.
– Τι καταδεικνύει αυτή η εξέλιξη για την επάρκεια και ετοιμότητα της ρωσικής πλευράς;
– Στην πραγματικότητα, και οι δύο πλευρές έχουν υπερασπιστεί αυτό το τμήμα των συνόρων με μονάδες τρίτης βαθμίδας. Και για τους δύο επομένως ήταν ένα υπολογισμένο ρίσκο.
– Κρύβει κινδύνους για την Ουκρανία αυτή η διεξαγωγή αυτής της επιχείρησης;
– Ναι, είναι επικίνδυνη, διότι γι’ αυτόν τον σκοπό η Ουκρανία έπρεπε να μετακινήσει δυνάμεις από άλλα τμήματα του μετώπου –είτε μονάδες πρώτης γραμμής είτε εφεδρείες– και έτσι είναι τώρα λιγότερο έτοιμη να αποκρούσει τις συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος αυτές οι μονάδες να υπερεκταθούν και να υποστούν σοβαρές απώλειες.
– Ποια είναι ευρύτερα η εκτίμησή σας για την εξέλιξη της κρίσης συνολικά, σε σχέση και με το ορόσημο των αμερικανικών εκλογών; Υπάρχει κάποιο ορατό σενάριο λήξης του πολέμου σε εύλογο χρονικό ορίζοντα;
– Ολοι οι πόλεμοι τελειώνουν κάποια στιγμή, έτσι θα γίνει και με αυτόν. Ωστόσο, οι δύο πλευρές απέχουν πολύ. Η Ρωσία θέλει να διατηρήσει όλα όσα έχει καταλάβει και εξακολουθεί να διεκδικεί ολόκληρη την Ουκρανία. Η Ουκρανία θέλει η Ρωσία να αποσυρθεί από όλα τα κατεχόμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας. Δεν υπάρχουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις σε εξέλιξη.
