Η αναμενόμενη ιρανική επίθεση αντιποίνων στο Ισραήλ για τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, θα αποτραπεί εάν επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, στις έμμεσες συνομιλίες που ξεκινούν και πάλι αυτή την εβδομάδα, δήλωσε χθες Τρίτη ο Τζο Μπάιντεν.
Τα σχόλια του Αμερικανού προέδρου ήρθαν λίγες ώρες αφότου Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters ότι το χτύπημα αντιποίνων θα μπορούσε να καθυστερήσει για να επιτευχθεί πρόοδος στις συνομιλίες.
Η Χαμάς πάντως ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις, ενώ μέλος της ισραηλινής αντιπροσωπείας εξέφρασε αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα των συνομιλιών, αν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δεν επεκτείνει την εντολή προς τη διαπραγματευτική του ομάδα.
Τελευταία ευκαιρία
Οι συνομιλίες για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ομήρους θα επαναληφθούν στην Αίγυπτο ή στο Κατάρ αύριο Πέμπτη, με τους Αμερικανούς μεσολαβητές να κάνουν λόγο για την τελευταία ίσως ευκαιρία για την απελευθέρωση των ομήρων, τον τερματισμό του 10μηνου πολέμου στη Γάζα και την αποφυγή της πιθανότητας ενός ολοκληρωτικού περιφερειακού πολέμου με τη συμμετοχή του Ιράν.
Επισκεπτόμενος τη Νέα Ορλεάνη την Τρίτη, ο Μπάιντεν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους αν περιμένει ότι το Ιράν θα αναστείλει χτύπημα αντιποίνων αν επιτευχθεί συμφωνία.
«Αυτή είναι η προσδοκία μου», απάντησε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ωστόσο, ο Μπάιντεν προειδοποίησε επίσης ότι η επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός «γίνεται όλο και πιο δύσκολη», ενώ εξέφρασε την αποφασιστικότητά του να εξασφαλίσει τερματισμό των εχθροπραξιών.
«Θα δούμε τι θα κάνει το Ιράν και θα δούμε τι θα συμβεί αν υπάρξει επίθεση. Αλλά δεν τα παρατάω», δήλωσε ο Μπάιντεν.
Η εκπροσώπηση της Χαμάς
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι προσπαθεί να διασφαλίσει ότι εκπρόσωποι της Χαμάς θα συμμετάσχουν στις επικείμενες συνομιλίες.
Η Χαμάς εξέδωσε τη Δευτέρα ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι δεν θα συμμετάσχει εκτός και αν οι διαμεσολαβητές πείσουν το Ισραήλ να συμφωνήσει με την επικαιροποιημένη πρόταση που υπέβαλε στις αρχές Ιουλίου ως απάντηση στο προσχέδιο που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ.
Η Χαμάς έχει υποχωρήσει από την κεντρική απαίτησή της να δεσμευτεί το Ισραήλ εκ των προτέρων για μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Η απάντηση από το Ισραήλ ήρθε με τη μορφή του καταλόγου τροποποιημένων αιτημάτων του Νετανιάχου, τα οποία η Χαμάς απέρριψε στη συνέχεια.
Ο τόπος διεξαγωγής των συνομιλιών της Πέμπτης δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αλλά Αραβας αξιωματούχος δήλωσε στους Times of Israel ότι η συνάντηση είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί στην Ντόχα.
Εν μέσω των προσπαθειών για την οριστικοποίηση της πολυαναμενόμενης συμφωνίας, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν-Πιέρ δήλωσε στους δημοσιογράφους στο Air Force One ότι ο «τσάρος» του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή Μπρετ ΜακΓκουρκ θα ταξιδέψει στο Κάιρο και την Ντόχα τις επόμενες ημέρες, ενώ ο ειδικός απεσταλμένος Αμος Χόχσταϊν θα επισκεφθεί τον Λίβανο σε μία προσπάθεια να αποφευχθεί περαιτέρω περιφερειακή κλιμάκωση.
Εκεχειρία και αποκλιμάκωση εντάσεων
Ιρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν νωρίτερα την Τρίτη ότι συμφωνία για εκεχειρία και ομήρους θα μπορούσε να συγκρατήσει την Τεχεράνη από το να προβεί σε άμεσα αντίποινα κατά του Ισραήλ. Η Ζαν-Πιερ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ εκτιμούν πως «η επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός είναι ο καλύτερος τρόπος για την αποκλιμάκωση των εντάσεων που βλέπουμε».
Οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε εντατικές διπλωματικές προσπάθειες για να αποτρέψουν το Ιράν από το να εξαπολύσει επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη στις 31 Ιουλίου, για την οποία κατηγορεί το Ισραήλ. Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει ούτε έχει αρνηθεί ανάμειξη.
Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, έχει επίσης υποσχεθεί εκδίκηση για τη δολοφονία του κορυφαίου στρατιωτικού διοικητή της, Φουάντ Σουκρ, κοντά στη Βηρυτό την ίδια ημέρα, σε χτύπημα που ανέλαβε ο ισραηλινός στρατός.
Με αυξημένο τον κίνδυνο ευρύτερου πολέμου στη Μέση Ανατολή, το Ιράν συμμετέχει σε συνομιλίες με τις δυτικές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες τις τελευταίες ημέρες σχετικά με το είδος και την έκταση των αντιποίνων, δήλωσαν στο Reuters τρεις ιρανικές πηγές, οι οποίες μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος.
Σύμφωνα με αρκετές αναφορές, τις προηγούμενες ημέρες το Ισραήλ εκτιμούσε πως το Ιράν σκόπευε να επιτεθεί πριν από τις συνομιλίες της Πέμπτης για τη Γάζα. Ωστόσο, οι νέες αναφορές σηματοδοτούν ότι η επίθεση ενδέχεται να πραγματοποιηθεί μετά τις συνομιλίες και μόνο εφόσον αυτές δεν κριθούν ως αποδοτικές από την Τεχεράνη.
Μία από τις πηγές, ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος ασφαλείας, δήλωσε ότι το Ιράν και η Χεζμπολάχ, θα εξαπολύσουν άμεση επίθεση εάν οι συνομιλίες αποτύχουν ή εάν αντιληφθούν ότι το Ισραήλ καθυστερεί εσκεμμένα τις διαπραγματεύσεις. Οι πηγές δεν διευκρίνισαν τη χρονική διάρκεια κατά την οποία το Ιράν θα κρατήσει ανοιχτό το «παράθυρο» στη διπλωματία προτού αναλάβει δράση.
«Κλειδί» η στάση του Νετανιάχου
Το γραφείο του Μπέντζαμιν Νετανιάχου έσπευσε να ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα ότι το Ισραήλ θα στείλει τους διαπραγματευτές του στις συνομιλίες της 15ης Αυγούστου «για να οριστικοποιήσει τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του πλαισίου της συμφωνίας», αφού οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αίγυπτος εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με την οποία ζητούσαν να σφραγιστεί και να εφαρμοστεί η συμφωνία χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
Μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας δήλωσε στο ισραηλινό Channel 12 το βράδυ της Τρίτης ότι δεν υπήρχε λόγος να ταξιδέψει στις συνομιλίες εάν ο Νετανιάχου δεν επέκτεινε την εντολή της ομάδας.
Οι παράμετροι εντός των οποίων η ισραηλινή ομάδα θα πρέπει να διεξαγάγει τις διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί και θα καθοριστούν σε συνάντηση με τον πρωθυπουργό, ανέφερε η ίδια πηγή.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, η ισραηλινή αντιπροσωπεία προειδοποίησε τον Νετανιάχου ότι δεν θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί συμφωνία με τις νέες απαιτήσεις που είχε διατυπώσει στα τέλη Ιουλίου.
Τα αναφερόμενα αιτήματα -τα οποία ο Νετανιάχου επέμεινε ότι δεν είναι νέες προσθήκες- λέγεται ότι περιλαμβάνουν τον όρο ότι οι δυνάμεις του ισραηλινού στρατού θα διατηρήσουν τον έλεγχο του διαδρόμου Φιλαδέλφειας μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, καθώς και πρόσθετους περιορισμούς για τους εκτοπισμένους στη βόρεια Γάζα μετά το τέλος των μαχών.
Το γραφείο του Νετανιάχου έχει επανειλημμένα διαψεύσει τα δημοσιεύματα, επιμένοντας ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει αλλάξει την πρόταση της 27ης Μαΐου που εγκρίθηκε από τις ΗΠΑ και η οποία έχει κολλήσει σε διαπραγματεύσεις μπρος-πίσω εδώ και αρκετούς μήνες. Αντίθετα, το γραφείο του ανακοίνωσε ότι απλώς παρείχε «ουσιαστικές διευκρινίσεις» για την εφαρμογή του αρχικού πλαισίου.
Στρατιωτική άσκηση του Ιράν
Ο υπουργός Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ δήλωσε το βράδυ της Τρίτης ότι το Ισραήλ παρακολουθεί στενά τους εχθρούς του καθώς αναμένει πιθανή επίθεση.
«Εχω επίγνωση των εντάσεων και του μεγάλου βάρους που επωμίζονται οι πολίτες του Ισραήλ. Παρακολουθούμε τι συμβαίνει, στη Βηρυτό, στην Τεχεράνη και σε άλλα μέρη», δήλωσε ο Γκάλαντ κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε βάση πληροφοριών στο βόρειο Ισραήλ.
«Ασχολούμαστε τόσο με την αποτροπή όσο και με την προετοιμασία όλων των δυνατοτήτων, ώστε να είμαστε σε θέση να επιτεθούμε όπου αποφασίσουμε», πρόσθεσε.
Το πρακτορείο Mehr ανέφερε αργότερα ότι το Ιράν πραγματοποιούσε στρατιωτική άσκηση στο βόρειο τμήμα της χώρας, χωρίς να διευκρινίσει αν σχετίζεται με τα σχέδια της Τεχεράνης να πλήξει το Ισραήλ.
Κάποιοι είχαν προβλέψει ότι επίθεση θα μπορούσε να γίνει το βράδυ της Δευτέρας ή την Τρίτη, που θεωρείται ημέρα πένθους στο εβραϊκό ημερολόγιο.
Αν και τις ημέρες εκείνες δεν σημειώθηκαν σημαντικές επιθέσεις, η Χαμάς επιχείρησε να εκτοξεύσει δύο ρουκέτες στο Τελ Αβίβ για πρώτη φορά έπειτα από μήνες, ενώ το βράδυ της Τρίτης εκτοξεύτηκαν περίπου 40 ρουκέτες από τον Λίβανο προς το βόρειο Ισραήλ. Δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί.
Με πληροφορίες από Reuters, Times of Israel
