Ουκρανία: Η απάντηση της Ρωσίας στο γκαμπί του Ζελένσκι

Εχουν περάσει περίπου δύο εβδομάδες από την έναρξη της ουκρανικής εισβολής στη ρωσική επαρχία του Κουρσκ, σε μια στρατιωτική επιχείρηση που φαίνεται να αναπτέρωσε το ηθικό των Ουκρανών μετά την περσινή αποτυχημένη αντεπίθεση. Και μπορεί η πρώτη εισβολή σε ρωσικό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο να έχει ενισχύσει την εικόνα των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων αλλά και του ίδιου του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ωστόσο, αναλυτές μιλούν για λήψη ενός «μεγάλου ρίσκου» κυρίως όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες εξελίξεις στα μέτωπα. 

Με βάση τη ρωσική οπτική γωνία, το ρίσκο που έλαβε το Κίεβο στο Κουρσκ φέρνει μαζί του μια μεγάλη ευκαιρία να εξαντληθούν περαιτέρω οι περιορισμένες δυνάμεις της Ουκρανίας και να κερδηθεί ευκολότερα ουκρανικό έδαφος σε άλλες περιοχές, κυρίως στο Ντονέτσκ. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να μετατρέψει τη βραχυπρόθεσμη πολιτική νίκη του Ζελένσκι σε στρατηγική ήττα, σχολιάζουν Ρώσοι στρατιωτικοί αναλυτές. «Αφού αρχικά αποτέλεσε ένα λαμπρό στρατιωτικό επίτευγμα, η επιχείρηση στο Κουρσκ θα μπορούσε τελικά να εξελιχθεί σε παγίδα για τον ουκρανικό στρατό», σημειώνουν οι εν λόγω αναλυτές, σύμφωνα με τους New York Times.

Σε κάθε περίπτωση, η επιχειρησιακή επιτυχία του ουκρανικού στρατού στο Κουρσκ δεν έχει ακόμη επιτύχει έναν κρίσιμο στόχο: να εκτρέψει το ανθρώπινο δυναμικό της Ρωσίας και να μειώσει την πίεση στα πιο κομβικά πεδία των μαχών στην ανατολική Ουκρανία, όπου η Μόσχα προελαύνει αργά αλλά σταθερά. Οπως αναφέρει ο Economist η αντίδραση της Μόσχας μπροστά στο φιάσκο του Κουρσκ είναι διπλή: από τη μία επιδιώκει να περιορίσει όσο το δυνατόν την εισβολή, από την άλλη, όμως, φαίνεται να διατηρεί τη στρατιωτική πίεση στο Ντονμπάς.  

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, ότι έχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία έχει ξεκινήσει να μετακινεί δυνάμεις από τη νότια και ανατολική Ουκρανία, βόρεια προς το Κουρσκ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ανταποκριτή των Financial Times στην Ουκρανία, Κρίστοφερ Μίλερ, οι δυνάμεις που μετακίνησαν οι Ρώσοι για να περιορίσουν τους Ουκρανούς στο Κουρσκ προέρχονταν από το νότιο άξονα του μετώπου στην Ουκρανία και την Κριμαία, περιοχές δηλαδή που δεν έχουν αντίκτυπο στην κατάσταση του μετώπου στο Ντονέτσκ. Το υπουργείο Αμυνας της Λιθουανίας ανακοίνωσε ότι ορισμένα στρατεύματα είχαν επίσης μετακινηθεί από την περιοχή Καλίνινγκραντ. Παράλληλα, Ουκρανοί στρατιωτικοί αναλυτές ανέφεραν από την πλευρά τους ότι δεν υπάρχει σαφής ένδειξη μετακίνησης μεγάλου αριθμού Ρώσων στρατιωτών από τα «καυτά» μέτωπα στην ανατολική Ουκρανία. 

Αντίθετα, διοικητής ουκρανικής ταξιαρχίας πυροβολικού στην ανατολική Ουκρανία δήλωσε στους Financial Times ότι ένας από τους λόγους της ρωσικής προέλασης του τελευταίου διαστήματος ήταν ότι «το Κίεβο μετέφερε τους λιγοστούς πόρους του βόρεια». Τα στρατεύματά του, όπως καταγγέλλει, καλούνται να περιορίσουν τη χρήση βλημάτων στα πυροβόλα επειδή τα πυρομαχικά είχαν ανακατανεμηθεί για την εισβολή στο Κουρσκ.

«Μετά την εισβολή στο Κουρσκ, οι ρωσικές δυνάμεις επιτάχυναν την προέλασή τους προς το στρατηγικό προπύργιο του Ντονέτσκ, το Ποκρόβσκ. Τις τελευταίες ημέρες, σημείωσαν κέρδη και σε άλλες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, η οποία έχει βιώσει τις πιο σκληρές μάχες του πολέμου», σχολιάζει ο ρεπόρτερ των New York Times, Ανατόλι Κουρμάναεφ. 

Παρόλο που προς το παρόν δεν επιβεβαιώνεται μετακίνηση ρωσικών μονάδων από το Ντονμπάς στα βόρεια, αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα είναι εύκολα για τη Μόσχα στο Κουρσκ. Οι ρωσικές αρχές άλλωστε αναγνώρισαν εμμέσως ότι η εκδίωξη των Ουκρανών από το Κουρσκ μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή ακόμα και μήνες. Το γεγονός αυτό προκύπτει από την πρόθεση που υπάρχει να δοθεί οικονομική βοήθεια στους πρόσφυγες από την περιοχή που κατέλαβαν οι Ουκρανοί για να εγκατασταθούν σε άλλα μέρη της Ρωσίας.

Τις πρώτες ημέρες της εισβολής, ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε ότι κατέλαβε 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιφέρεια του Κουρσκ, συλλαμβάνοντας παράλληλα εκατοντάδες Ρώσους στρατιώτες ως αιχμαλώτους. Με τις ρωσικές ενισχύσεις να καταφθάνουν, ωστόσο, στην περιοχή, και με τον εφοδιασμό των Ουκρανών να δέχεται πίεση η ουκρανική προέλαση μειώθηκε αισθητά τη δεύτερη εβδομάδα της επιχείρησης. Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι με βάση τα τωρινά δεδομένα, η Ουκρανία δεν απειλεί πλέον στρατηγικούς στόχους της περιοχής, όπως το πυρηνικό εργοστάσιο του Κουρσκ ή την ομώνυμη πρωτεύουσα της επαρχίας.

«Οι Ουκρανοί στρατιώτες που βρίσκονται στο έδαφος εντός της Ρωσίας λένε ότι έχουν ήδη αρχίσει να βλέπουν ένα διαφορετικό επίπεδο αντίστασης. Οι απώλειες αυξάνονται. Οι Ρώσοι έχουν ενισχυθεί με καλύτερα εκπαιδευμένες μονάδες, συμπεριλαμβανομένων πεζοναυτών και ειδικών δυνάμεων», σημειώνει ο Economist. Αυτό πάντως που αποτελεί γεγονός μετά την ουκρανική εισβολή είναι ότι το μέτωπο του πολέμου με τη Ρωσία έχει πλέον επεκταθεί κατά περίπου 90 χιλιόμετρα. Ετσι, και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές έχουν κληθεί να «απλώσουν» περισσότερο γεωγραφικά τις περιορισμένες και πολύτιμες στρατιωτικές τους δυνάμεις. 

«Η επέκταση του πολέμου σε νέες περιοχές θα ευνοήσει, με την πάροδο του χρόνου, την πλευρά με τους μεγαλύτερους πόρους. Με τριπλάσιο πληθυσμό και μεγαλύτερη βιομηχανική βάση, αυτή η πλευρά είναι η Ρωσία», αναφέρουν Ρώσοι αναλυτές στους New York Times. Μένει να φανεί αν πρόκειται για ευσεβή πόθο ή για εμπεριστατωμένη εκτίμηση της κατάστασης.