Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να παραμείνουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για οκτώ ημέρες. Με τις τελευταίες εξελίξεις, θα παραμείνουν για οκτώ μήνες. Ο κυβερνήτης Μπάρι Ουίλμορ και η πιλότος Σούνι Ουίλιαμς ξεκίνησαν το δοκιμαστικό διαστημικό τους ταξίδι στις 5 Ιουνίου· δεν αναμένεται να επιστρέψουν πριν από τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Και, μάλιστα, όχι με το ίδιο μέσο, αλλά με το διαστημόπλοιο Crew Dragon της SpaceX.
Το Boeing Starliner, στο οποίο είχαν επιβιβαστεί οι δύο αστροναύτες από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ, είχε κιόλας παρουσιάσει προβλήματα λίγο προτού αφιχθεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). Στη διαδρομή του προς τον τελικό προορισμό, σημειώθηκαν διαρροές ηλίου, το οποίο ωθεί καύσιμο στο σύστημα πρόωσης. Επιπλέον, οι πέντε από τους συνολικά 28 ωθητήρες δεν λειτουργούσαν σωστά, αλλά οι τεχνικοί της NASA και της Boeing επί Γης είχαν καταφέρει να επαναθέσουν σε λειτουργία τους τέσσερις από τους πέντε.
Πώς φτάσαμε στο σχέδιο για ασφαλή επιστροφή
Οι ειδικοί έκριναν, ωστόσο, ότι το σκάφος δεν είναι ασφαλές να επιστρέψει με το πλήρωμα, παρότι θεωρούν ότι είναι σε θέση να γυρίσει στη Γη μόνο του. Σύμφωνα με ανακοίνωση της NASA τις προηγούμενες ημέρες, θα επιστρέψουν στη Γη με το SpaceX Crew Dragon του Ελον Μασκ, το οποίο είναι προγραμματισμένο να φτάσει στον ΔΔΣ στα μέσα Σεπτεμβρίου, έπειτα από πολλές αναβολές, και να παραμείνει, όπως έχει σχεδιαστεί, έως τον Φεβρουάριο, μεταφέροντας τον Μπάρι Ουίλμορ και τη Σούνι Ουίλιαμς στον πλανήτη μας.
Ωσπου να φτάσουμε έως αυτή την απόφαση υπήρξε, εξ όσων συνάγεται, υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ της διαστημικής υπηρεσίας και της κατασκευάστριας εταιρείας.
Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ, πάντως, ανέφερε ότι ο 61 ετών κυβερνήτης και η 58χρονη πιλότος έχουν συμφωνήσει με το σχέδιο και το χρονοδιάγραμμα επιστροφής τους. Ωστόσο, ώσπου να φτάσουμε έως αυτή την απόφαση υπήρξε, εξ όσων συνάγεται, υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ της διαστημικής υπηρεσίας και της κατασκευάστριας εταιρείας.
Επί εβδομάδες, οι μηχανικοί της Boeing έκαναν παν δυνατόν για να επαναφέρουν το Starliner στην αρχική του κατάσταση, παραμένοντας αισιόδοξοι για τις λύσεις στις οποίες θα καταλήξουν και τις εργασίες που διεξάγουν οι δύο αστροναύτες στο σκάφος, με εξοπλισμό που τους στάλθηκε στο ενδιαμέσο διάστημα. Οι δοκιμαστικές… δοκιμαστικές πτήσεις, όμως, από το 2019 έως το 2022 δεν ήταν ιδιαιτέρως επιτυχημένες.
Προβλήματα του Starliner προ της δοκιμαστικής πτήση
Το Starliner είχε αρκετά προβλήματα και προ της εκτόξευσης της δοκιμαστικής πτήσης, όπως γράφει η Washington Post, με το Converation να συμπληρώνει ότι το συμβόλαιο της Boeing με τη NASA προέβλεπε ότι το Starliner θα πρέπει να είναι έτοιμο έως το 2017 με δύο χρόνια καθυστέρηση πριν από την πρώτη επιτυχημένη μη στελεχωμένη εκτόξευση το 2022. Στη συνέχεια, η εκτόξευση με κύριο πλήρωμα καθυστέρησε κατά έναν μήνα.
Στην πρώτη της δοκιμαστική πτήση το 2019, χωρίς επιβάτες, το ενσωματωμένο σύστημα υπολογιστή του Starliner ήταν 11 ώρες εκτός λειτουργίας και άρχισε να εκτελεί εντολές για ένα εντελώς διαφορετικό μέρος της αποστολής, το οποίο έκαιγε πολύτιμα καύσιμα. Οι προγραμματιστές μπόρεσαν να στείλουν εντολές στο διαστημόπλοιο, επιλύοντας το πρόβλημα, αλλά το διαστημικό σκάφος δεν προσδέθηκε ποτέ στον σταθμό, όπως λέει το ρεπορτάζ.
Το 2022, έγινε άλλη μία δοκιμαστική πτήση. Το Starliner είχε επίσης κάποια προβλήματα με τους ωθητές του σε εκείνη την πτήση, αλλά τελικά προσδέθηκε στον σταθμό και επέστρεψε στη Γη με επιτυχία, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δοκιμαστική πτήση με πλήρωμα με τους δύο αστροναύτες που «κόλλησαν» εντέλει στον ΔΔΣ.
Εως τότε, και η NASA και η Boeing δήλωναν εξίσου πεπεισμένες για την ασφάλεια και την ετοιμότητα της αποστολής, παρότι, σύμφωνα με το Atlantic, η ίδια η NASA είχε στο παρελθόν αναγνωρίσει ότι θα μπορούσε να είχε χειριστεί καλύτερα το πρόγραμμα του Starliner.
Παράλληλα, όπως γράφει το Atlantic, «προτού ο Μπάρι Ουίλμορ και η Σούνι Ουίλιαμς απογειωθούν για τον ΔΣΣ στις αρχές Ιουνίου, η NASA αφαίρεσε ορισμένες βαλίτσες από το διαστημόπλοιό τους. Ο ΔΣΣ χρειαζόταν επειγόντως μια νέα αντλία για το σύστημα που ανακυκλώνει τα ούρα σε νερό, οπότε τα προσωπικά αντικείμενα έπρεπε να φύγουν. Δεν υπάρχει πλυντήριο στον ΔΣΣ, αλλά δεν έχει σημασία. Για την εναρκτήρια αποστολή τους με το Starliner της Boeing, οι δύο αστροναύτες, σχεδίαζαν να μείνουν στον διαστημικό σταθμό μόνο για περίπου μία εβδομάδα». Βέβαια, παρά τον αρχικό σχεδιασμό για 45 επιπλέον ημέρες παραμονής, εκείνος μετατράπηκε σε συνολικά οκτώ μήνες.
Το μέλλον του Starliner παραμένει αβέβαιο, σύμφωνα με την Washington Post. Τα προβλήματα και οι πολυετείς καθυστερήσεις έχουν κοστίσει στην εταιρεία επιπλέον περίπου 1,6 δισ. δολάρια. Ακόμα και πριν από την πτήση, οι υπεύθυνοι της εταιρείας είχαν δηλώσει ότι δεν ήταν σίγουροι αν μπορούσαν να δικαιολογήσουν την παραμονή τους στο πρόγραμμα.
Πάντως, αυτές οι καθυστερήσεις, όπως γράφει το Conversation, δείχνουν ότι η Boeing υπολείπεται του κύριου εμπορικού ανταγωνιστή της SpaceX, ο οποίος κέρδισε συμβόλαιο ταυτόχρονα με την Boeing το 2010 για την κατασκευή οχημάτων που θα μπορούσαν να μεταφέρουν πλήρωμα στον ΔΣΣ. Η SpaceX εκτόξευσε με επιτυχία μια αποστολή μετά πληρώματος με την κάψουλα Dragon το 2020. Για να δώσει μια ένδειξη της επιτυχίας, το Crew Dragon ολοκληρώνει αυτήν τη στιγμή την πέμπτη στελεχωμένη αποστολή του στον ΔΣΣ και έχει επίσης ολοκληρώσει 30 αποστολές με φορτίο.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με το BBC, η Boeing και η SpaceX έλαβαν αμφότερες συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη NASA για να παρέχουν εμπορικές διαστημικές πτήσεις για τους αστροναύτες της. Το συμβόλαιο της Boeing έφτασε τα 4,2 δισ. δολάρια, ενώ της SpaceX τα 2,6 δισ. δολάρια. Κι ενώ η εταιρεία του Ελον Μασκ έχει στείλει ήδη εννέα αποστολές με πλήρωμα για λογαριασμό της NASA στο Διάστημα, για την Boeing αυτή ήταν η πρώτη αποστολή.
Παρά ταύτα, η NASA παρέμεινε απολύτως προσηλωμένη στην ασφαλή επιστροφή των δύο αστροναυτών, ακόμα κι αν χρειαζόταν –όπως εντέλει συνέβη– αυτό να γίνει με διαφορετικό σκάφος από εκείνο που τους μετέφερε στον ΔΣΣ.
Οπως έχει γράψει η Wall Street Journal, μάλιστα, δημιουργήθηκαν ορισμένες εντάσεις μεταξύ της Boeing και ορισμένων στελεχών της NASA καθώς δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για τη χρήση του Starliner. Πιο συγκεκριμένα, οι πραγματικές διαφωνίες έγκειντο στον βαθμό αβεβαιότητας που «βλέπουν» στα δεδομένα και τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με το Starliner, όπως είχε δηλώσει Στιβ Στιτς, διευθυντής της NASA.
Πηγή μέσα από την Boeing, που έχει εργαστεί στην τελειοποίηση του Starliner, ωστόσο, που μίλησε σε αποκλειστικό ρεπορτάζ της New York Post, σημείωσε πως «πιστεύαμε ότι το Starliner μπορούσε να τους φέρει πίσω με ασφάλεια, αλλά η NASA δεν ήθελε να το ρισκάρει. Εχουν τα δικά τους θέματα δημοσίων σχέσεων και δεν χρειάζονται δύο νεκρούς αστροναύτες. Εντούτοις, δεν πιστεύαμε ότι θα υπήρχαν νεκροί αστροναύτες. Δεν θα τους είχαμε συστήσει ποτέ να μας χρησιμοποιήσουν αν πιστευαμε ότι θα ήταν επικίνδυνο για τους ίδιους».
Οι πραγματικές διαφωνίες της NASA και της Boeing έγκειντο στον βαθμό αβεβαιότητας που «βλέπουν» στα δεδομένα και τους πιθανούς κινδύνους. Πηγή, όμως, από την Boeing σημείωσε πως «η NASA δεν ήθελε να το ρισκάρει. Εχουν τα δικά τους θέματα δημοσίων σχέσεων».
Αυτοί που δεν φαίνονται ιδιαιτέρως ευχαριστημένοι, ασφαλώς, είναι οι εργαζόμενοι της Boeing, που κρίνουν ως «ταπεινωτική» την αντικατάσταση του σκάφους τους με εκείνο της SpaceX, παρότι επισήμως η κατασκευάστρια εταιρεία έχει δηλώσει ότι επικεντρώνεται ακατάπαυστα «στην ασφάλεια του πληρώματος και του διαστημικού σκάφους. Εκτελούμε την αποστολή όπως ορίστηκε από τη NASA και προετοιμαζόμαστε για μια ασφαλή και επιτυχημένη επιστροφή χωρίς πλήρωμα».
Και οι διαφωνίες των μηχανικών έχουν μετατραπεί σε δυσαρέσκεια. Σύμφωνα με τη New York Post, οι εργαζόμενοι της Boeing νιώθουν να «εξευτελίζονται», καθώς η NASA ανακοίνωσε την επιστροφή των αστροναυτών με τον βασικό τους ανταγωνιστή, τη SpaceX.
Μάλιστα, στέλεχος του διαστημικού προγράμματος της Boeing, με έδρα τη Φλόριντα, δήλωσε στην ίδια εφημερίδα ότι η απόφαση ήταν το τελευταίο χτύπημα στον αεροδιαστημικό γίγαντα, ο οποίος ήδη υφίσταται αντιδράσεις από μια σειρά περιστατικών με εμπορικές πτήσεις εντός της γήινης ατμόσφαιρας.
Η SpaceX, πάντως, δηλώνει πανέτοιμη να συνδράμει τη NASA, σύμφωνα με ανάρτηση της επικεφαλής της, Γκουέιν Σότγουελ, στο Χ.
SpaceX stands ready to support @NASA however we can https://t.co/wekmURt8CX
— Gwynne Shotwell (@Gwynne_Shotwell) August 24, 2024
Τι σημαίνει η παράταση για τους αστροναύτες;
Τα στελέχη της NASA επέμειναν στην έννοια της δοκιμαστικής αποστολής, η οποία είναι φυσικό, όπως λένε, να έχει τα απρόοπτά της. Ο διοικητής της NASA, Μπιλ Νέλσον, τόνισε ότι η NASA έλαβε υπ’ όψιν της την εκτεταμένη εμπειρία της υπηρεσίας με τις διαστημικές πτήσεις –τόσο επιτυχημένες όσο και αποτυχημένες– όταν έλαβε την απόφαση. «Εχουμε κάνει λάθη στο παρελθόν: χάσαμε δύο διαστημικά λεωφορεία», είπε ο ίδιος, αποδίδοντας τα λάθη σε έλλειψη δεδομένων του παρελθόντος. «Η διαστημική πτήση είναι επικίνδυνη, ακόμη και στην πιο ασφαλή και ακόμη και στην πιο ρουτίνα της. Και μια δοκιμαστική πτήση, από τη φύση της, δεν είναι ούτε ασφαλής ούτε ρουτίνα».
Κατά πόσον μπορούν, όμως, οι δύο αστροναύτες –που έχουν συμμετάσχει σε παρόμοιες, μεγάλης διάρκειας αποστολές και γνωρίζουν από επιπλοκές– να αντέξουν αυτά τα απρόοπτα που θα καθυστερήσουν την επιστροφή τους κατά οκτώ μήνες; Και τι σημαίνει για τους ίδιους αυτή η παράταση;
Σύμφωνα με το BBC, το Starliner δεν είναι το χειρότερο μέρος για να παραμείνεις εγκλωβισμένος. «Ο διαστημικός σταθμός είναι στην πραγματικότητα ένα σπίτι με επτά υπνοδωμάτια και τρία μπάνια», όπως είπε ο αστροναύτης της NASA, Βίκτος Γκλόβερ. Οπότε, το νερό ρέει άφθονο. Το ίδιο συμβαίνει και με το φαγητό. Ας συνυπολογίσουμε και την υπέροχη θέα προς τη Γη.
Το Starliner δεν είναι το χειρότερο μέρος για να παραμείνεις εγκλωβισμένος, λέει το BBC. «Ο διαστημικός σταθμός είναι στην πραγματικότητα ένα σπίτι με επτά υπνοδωμάτια και τρία μπάνια», λέει έμπειρος αστροναύτης.
«Οι αστροναύτες είναι χαρούμενοι εκεί ψηλά», έχει πει στο βρετανικό δίκτυο ο ιδρυτής και συντάκτης του διαστημικού ειδησεογραφικού ιστότοπου SpaceUpClose, Κεν Κρέμερ. «Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι έχουν παγιδευτεί, δεν είναι έτσι όμως. Αυτό δεν το λέμε για να υποβαθμίσουμε τα ζητήματα, αλλά δεν θα έπρεπε εξαρχής να ήταν αποστολή οκτώ ημερών. Εχουν κάνει και οι δύο εξάμηνες αποστολές στο παρελθόν και γι’ αυτό θα έπρεπε να τους είχε ανατεθεί μεγαλύτερη αποστολή».
Η διαστρέβλωση της αίσθησης του χρόνου είναι ένα σοβαρό ζήτημα που θα κληθούν, όπως λέει το Conversation, να αντιμετωπίσουν οι δύο αστροναύτες, αμφότεροι πρώην αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Εξάλλου, για τους περισσότερους ανθρώπους, η αναμονή διαστέλλει την αίσθηση του χρόνου, μετατρέποντάς τη σε αδημονία.
Η διαστρέβλωση της αίσθησης του χρόνου είναι ένα σοβαρό ζήτημα που θα κληθούν, όπως λέει το Conversation, να αντιμετωπίσουν οι δύο αστροναύτες.
Πώς γίνεται αυτό; Αφενός, δαπανάται πολύς χρόνος για τον ίδιο τον χρόνο. Αφετέρου, η αναμονή καθαυτήν είναι μία παύση, μία αναστολή της πορείας της ζωής, μία αναστολή της διάθεσης να ασχοληθούμε με οτιδήποτε άλλο. Η πλήξη και η απογοήτευση είναι τα απότοκα της αδημονίας, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.
«Για τους αστροναύτες που έχουν κολλήσει στον ΔΔΣ, το άγχος για το πότε θα επιστρέψουν, οι περιορισμένες ευκαιρίες για δραστηριότητες και οι ακόμα λιγότερες ευκαιρίες επικοινωνίας με φίλους και οικογένεια συνδυάζονται μετατρέποντας την αίσθηση της αναμονής της επιστροφής στα γήινα να μετράει ως σημαντικά μεγαλύτερη από έξι μήνες – αν είναι τόσο το διάστημα που τους απομένει», όπως γράφουν οι Ρουθ Ογκντεν, καθηγήτρια Ψυχολογίας του Χρόνου στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ, και ο Ντάνιελ Εντουαρντ Βίγκο, ανώτερος ερευνητής Χρονοβιολογίας, στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αργεντινής.
Η αβεβαιότητα, από την άλλη, είναι κάτι που θα κληθούν να διαχειριστούν ο Μπάρι Ουίλμορ και η Σάνι Ουίλιαμς και, μάλιστα, σε ένα όχι ιδιαιτέρως άνετο περιβάλλον. «Ωστόσο, οι καλύτερες πληροφορίες σχετικά με το “πότε” θα συμβούν τα πράγματα και με το “γιατί” σημειώνονται καθυστερήσεις μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ανεχθούν την αναμονή και να μειώσουν τον αντίκτυπό της στην ψυχοσωματική τους κατάσταση».
