Με φόντο τα «πικρά», όπως τα χαρακτήρισε ο ίδιος, εκλογικά αποτελέσματα των τοπικών εκλογών σε δύο κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας, ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς, προειδοποιεί για τον κίνδυνο σχηματισμού κυβερνητικών συνασπισμών με «ακροδεξιούς εξτρεμιστές».
Την Κυριακή το ακροδεξιό κόμμα της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD) κέρδισε τις εκλογές στη Θουριγγία, κατοχυρώνοντας έτσι την πρώτη εκλογική νίκη της ακροδεξιάς στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Στο γειτονικό κρατίδιο της Σαξονίας το AfD ήρθε δεύτερο με ποσοστό 30,6% πίσω από την κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) που συγκέντρωσε το 31,9% των ψήφων.
Στον αντίποδα, τα τρία κόμματα του συνασπισμού του Σολτς, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι Πράσινοι και το φιλελεύθερο FDP είδαν τα ποσοστά τους να κατρακυλούν και, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Πράσινοι και το FDP κατέγραψαν τόσο χαμηλά ποσοστά, ώστε να μην καταφέρουν να εκλέξουν εκπροσώπους στο κοινοβούλιο της Θουριγγίας.
Πριν τις εκλογές, είχαν πληθύνει τα σενάρια ότι μια κακή επίδοση του SPD, των Πρασίνων και του FDP θα μπορούσε να προκαλέσει τη διάλυση του συνασπισμού του Σολτς και ως εκ τούτου πρόωρες εκλογές. Αν και το FDP και οι Πράσινοι κατέρρευσαν, πολλοί στο SPD υποδέχθηκαν τα αποτελέσματα με ανακούφιση: υπήρχαν φόβοι ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα έπεφταν ακόμα και κάτω από το όριο του 5%, ποσοστό που εξασφαλίζει την παρουσία βουλευτών στα κοινοβούλια της Σαξονίας και της Θουριγγίας.
«Τα αποτελέσματα για το AfD στη Σαξονία και τη Θουριγγία είναι ανησυχητικά. Η χώρα μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να το συνηθίσει αυτό. Το AfD κάνει ζημιά στη Γερμανία. Αποδυναμώνει την οικονομία, διχάζει την κοινωνία και καταστρέφει τη φήμη της χώρας», ανέφερε ο Σολτς σε ανακοίνωσή του, τονίζοντας ότι μιλά ως βουλευτής του SPD και όχι ως καγκελάριος. Σε άλλο σημείο τόνισε ότι «οι πιο δυσοίωνες προβλέψεις για το SPD δεν επαληθεύτηκαν», προσθέτοντας πως «αυτό δείχνει ότι αξίζει να αγωνιστούμε».
Απογοήτευση για την πολιτική της κυβέρνησης Σολτς
Τα exit polls έδειξαν ότι οι ψηφοφόροι εξέφρασαν μέσω της ψήφου τους απογοήτευση για τους χειρισμούς της κυβέρνησης Σολτς σχετικά με τον υψηλό πληθωρισμό, την οικονομική στασιμότητα και τη ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους.
Οι πολίτες ψήφισαν επίσης σε μεγάλους αριθμούς κόμματα που είναι επιφυλακτικά ως προς την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Τα κόμματα αυτά επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μέσω ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
Πολλοί ψηφοφόροι κατηγορούν επίσης την κυβέρνηση Σολτς ότι δεν έχει καταφέρει να ελέγξει την παράτυπη μετανάστευση, ένα ζήτημα που βρέθηκε σημαντικά στην επικαιρότητα μετά την τρομοκρατική επίθεση του περασμένου μήνα στη πόλη Σόλινγκεν, όταν ένα φερόμενο μέλος του ISIS μαχαίρωσε θανάσιμα τρεις ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους οκτώ.
Η άνοδος του BSW
Εκτός από την ακροδεξιά, τα αποτελέσματα της Κυριακής ήταν επίσης καλά και για το νέο αριστερό κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ, το BSW (Λογική και Δικαιοσύνη). Το κόμμα αυτό, όπως και το AfD, θέλει αυστηρότερους περιορισμούς στη μετανάστευση και συχνά φαίνεται να υιοθετεί ορισμένες απόψεις του Κρεμλίνου σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία. Το BSW ήρθε τρίτο και στα δύο ανατολικά κρατίδια, μπροστά και από τα τρία κόμματα του συνασπισμού του Σολτς.
Η Βάγκενκνεχτ είναι πρώην μέλος του κομμουνιστικού κόμματος της Ανατολικής Γερμανίας, και έχει γίνει γνωστή για την κριτική της στο καπιταλιστικό σύστημα. Αναφορικά με τα αποτελέσματα των εκλογών, η ίδια δήλωσε ότι αντανακλούν «τη δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο αυτή η κυβέρνηση αγνοεί τη βούληση του λαού, είτε πρόκειται για τη μετανάστευση, είτε για την ενέργεια, είτε για την κοινωνική πολιτική».
Παράλληλα, ανέφερε ότι οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 33% τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ η αγοραστική δύναμη των πολιτών είχε βυθιστεί. «Σε μια τέτοια χώρα δεν πρέπει να εκπλήσσεται κανείς που τα κυβερνητικά κόμματα τιμωρούνται», πρόσθεσε.
Τα σενάρια για τον σχηματισμό κυβέρνησης
Πλέον στη Σαξονία και τη Θουριγγία η προσοχή στρέφεται στον σχηματισμό των νέων κυβερνήσεων συνασπισμού, μια πολύπλοκη διαδικασία, δεδομένου ότι κανένα μεγάλο κόμμα δεν είναι διατεθειμένο να συνεργαστεί με το AfD.
Στη Θουριγγία, ειδικότερα, ο σχηματισμός νέων συνασπισμών φαντάζει μονόδρομος. Το CDU μπορεί να καταφέρει να συνθέσει μια κυβέρνηση συνεργασίας με το BSW και το SPD, αλλά ακόμη και αυτή η κυβέρνηση θα υπολείπεται μιας έδρας για την απόλυτη πλειοψηφία στο περιφερειακό κοινοβούλιο. Θα μπορούσε, ωστόσο, να υπάρξει σιωπηρή αποδοχή της κυβέρνησης από το αριστερό Die Linke.
Το BSW έχει από την πλευρά του παρουσιάσει σκληρούς όρους για να μπει σε μια κυβέρνηση, όροι οι οποίοι μπορεί να μη γίνουν δεκτοί από το CDU. Η Βάγκενκνεχτ, για παράδειγμα, δήλωσε τη Δευτέρα ότι το κόμμα της θα υποστήριζε μόνο μια κυβέρνηση που θα απέρριπτε τη στάθμευση αμερικανικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς στη Γερμανία, μια κίνηση που συμφωνήθηκε μεταξύ των Σολτς και Μπάιντεν στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι. «Πρέπει επίσης να ειπωθεί ξεκάθαρα ότι θέλουμε περισσότερες διπλωματικές πρωτοβουλίες από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την επίλυση του πολέμου στην Ουκρανία», σημείωσε η Βάγκενκνεχτ.
Στη δική του, πρώτη ανάλυση μετά το κλείσιμο της κάλπης, ο Economist εκτιμά πως ο συμβολικός χαρακτήρας των αποτελεσμάτων θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από την ουσία τους. «Είναι αλήθεια ότι πάνω από το 40% των ψηφοφόρων και στις δύο πολιτείες επέλεξαν λαϊκιστικά κόμματα που μερικές φορές ακούγονται σαν φερέφωνα του Κρεμλίνου. Αλλά τα γερμανικά κρατίδια έχουν μικρή δύναμη στο να διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική της χώρας. Ούτε τα εκλογικά αποτελέσματα σε δύο μικρά κρατίδια, των οποίων ο συνολικός πληθυσμός των 6,2 εκατομμυρίων αντιπροσωπεύει περίπου το 7% του γερμανικού συνόλου, μπορούν να θεωρηθούν ως κάποιου είδους “εθνικό καμπανάκι”».
Με πληροφορίες από Financial Times και Economist.