Οι βαθιές προγραμματικές αποκλίσεις στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού και η αυξανόμενη ζήτηση για σφιχτές πολιτικές στο μεταναστευτικό οδηγούν τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία, όπως τονίζει σε συνομιλία με την «Κ» ο Κάρστεν Νίκελ, αναπληρωτής διευθυντής Ερευνας στον συμβουλευτικό οίκο TENEO με εξειδίκευση στο πολιτικό ρίσκο της Ευρώπης. Θεωρεί δε ότι τα δημοσκοπικά δεδομένα δεν επιτρέπουν στα κυβερνώντα κόμματα να προσφύγουν σε πρόωρες εκλογές, γι’ αυτό και χαρακτηρίζει τον συνασπισμό «σταθερό στην αστάθειά του». Ο Νίκελ υπογραμμίζει την πρόκληση για τους Χριστιανοδημοκράτες να αναπτύξουν τη δική τους μεταναστευτική ατζέντα απέναντι στην AfD.
– Τι σηματοδοτεί η εκλογική νίκη της AfD στη Θουριγγία; Ποιοι είναι οι παράγοντες που ενισχύουν τα ποσοστά της;
– Το βασικό στοιχείο είναι ότι το εκλογικό αποτέλεσμα αφορά την ανατολική Γερμανία, όπου τα τελευταία 35 χρόνια οι πολιτικές διεργασίες ήταν πάντα διαφορετικές από τη δυτική Γερμανία, υπό την έννοια ότι παραδοσιακά τα κεντρώα κόμματα είχαν εκεί πιο αδύναμες επιδόσεις. Ομως έρχεται πλέον να προστεθεί η συζήτηση σε δύο βασικά θέματα: α) η μετανάστευση και β) η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι προεκτάσεις της, ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα στην ανατολική Γερμανία, όπου παραδοσιακά οι δεσμοί με τη Ρωσία ήταν πολύ ισχυρότεροι.
– Εχει απενοχοποιηθεί η Ακροδεξιά για μέρος του εκλογικού σώματος στη Γερμανία ή θεωρείται η AfD περισσότερο λαϊκιστικό παρά ακροδεξιό κόμμα;
– Νομίζω πως έχουμε ξεπεράσει πια το σημείο όπου μπορούσαμε να το βλέπουμε απλώς ως ένα λαϊκιστικό φαινόμενο. Παρατηρούμε ευρύτερα σε όλη τη Δυτική Ευρώπη ότι αυτού του είδους τα κόμματα καθιερώνονται όλο και περισσότερο. Κι αυτό διότι υπάρχει ζήτηση για αυτήν την πιο συντηρητική τοποθέτηση σε ζητήματα που κινούνται κυρίως γύρω από τη μετανάστευση. Νομίζω ότι αυτό βλέπουμε στο συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα.
– Ποιος είναι ο αντίκτυπος στην κεντρική πολιτική σκηνή; Πόσο σταθερός είναι ο κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία και ποια είναι τα σενάρια;
– Θα έλεγα ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός είναι σταθερός μέσα στην αστάθειά του. Με άλλα λόγια, με βάση το αποτέλεσμα που είδαμε αυτό το Σαββατοκύριακο, θα ήταν κακή ιδέα εάν τα κυβερνώντα κόμματα διέλυαν τον συνασπισμό προσφεύγοντας σε πρόωρες εκλογές. Γι’ αυτό και θα συνεχίσουν απλώς να «τρεκλίζουν». Εχουν ένα χρόνο ακόμη μέχρι τις εκλογές της Bundestag. Δεν θα διακινδυνεύσουν με πρόωρη προσφυγή στην κάλπη διότι πολύ απλά είναι εξαιρετικά άσχημες οι επιδόσεις τους στις δημοσκοπήσεις. Θα δούμε στο μεταξύ συνέχεια στις ενδοκυβερνητικές διαμάχες.
– Ποια είναι τα στοιχεία της πολιτικής αδυναμίας του Σολτς;
– Το βασικό πρόβλημα είναι ότι τα τρία κόμματα του συνασπισμού κοιτάζουν προς εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ιδίως στα δημοσιονομικά ζητήματα – οι Πράσινοι θέλουν περισσότερες επενδύσεις και οι Φιλελεύθεροι αξιώνουν συνετή δημοσιονομική πολιτική. Αλλο ζήτημα είναι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υπό την έννοια ότι δημιούργησε μια σειρά από προκλήσεις τις οποίες κανείς δεν είδε να έρχονται όταν σχηματιζόταν αυτή η κυβέρνηση. Ευρύτερα, πρόκειται για παράγοντες που συνδυάζονται και εξηγούν γιατί αυτή η κυβέρνηση βρίσκεται σε τόσο δύσκολη θέση.
– Ευνοούν οι εξελίξεις πολιτικά τους Χριστιανοδημοκράτες;
– Οι Χριστιανοδημοκράτες τα πηγαίνουν καλά στις δημοσκοπήσεις. Αντιμετωπίζουν όμως τα δικά τους προβλήματα συντονισμού, κυρίως για το πώς να τοποθετηθούν στη μετανάστευση απέναντι στην άκρα Δεξιά. Ο επόμενος χρόνος θα έχει σίγουρα ενδιαφέρον στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας. Προσωπικά δεν είμαι τόσο βέβαιος ότι θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη μια χριστιανοδημοκρατική κυβέρνηση.
– Αποδυναμώνουν τον γαλλογερμανικό άξονα, και άρα τη δυναμική της Ε.Ε., οι πολιτικές εξελίξεις στις δύο χώρες;
– Απολύτως. Οι δύο χώρες έχουν τεράστια προβλήματα. Και έχουμε δει τα τελευταία χρόνια ότι ήταν ούτως ή άλλως δύσκολος ο συντονισμός μεταξύ τους. Νομίζω ότι έτσι θα παραμείνει η κατάσταση στον γαλλογερμανικό άξονα, και το τραγικό στοιχείο είναι ότι πολλά από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες στο εσωτερικό, μπορούν να επιλυθούν μόνο σε επίπεδο Ε.Ε. Η συνεργασία τους δηλαδή θα ήταν πιο σημαντική από ποτέ. Ομως δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στον κατάλληλο πολιτικό χώρο για έναν αποτελεσματικό συντονισμό Γερμανίας και Γαλλίας.
