Η Τζένι Μπεστ, επαγγελματίας μπαλαρίνα, είχε παλέψει πριν από χρόνια με τη διατροφική διαταραχή και ήθελε ο γιος της να συνδέει το φαγητό με την απόλαυση. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειές της, το μωρό έδειχνε να απεχθάνεται το φαγητό.
Μέχρι τα πρώτα του γενέθλια, ο γιος της Μπεστ είχε σταματήσει να τρώει εντελώς και το βάρος του έπεσε τόσο, που ο γιατρός συνέστησε να του τοποθετηθεί σωλήνας σίτισης. Χρειάστηκε μια ομάδα ψυχολόγων και διαιτολόγων για να τον βοηθήσει να ανακάμψει. Η Μπεστ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο γιος της έβρισκε το τάισμα με το κουτάλι «ενοχλητικό» και όταν έμεινε έγκυος σε δίδυμα, αναζήτησε μια διαφορετική προσέγγιση.
Ανακάλυψε τον απογαλακτισμό υπό την καθοδήγηση του μωρού (baby-led-weaning ή για συντομία BLW), μια έννοια που εισήγαγε το 2001 η Γκιλ Ράπλεϊ, πρώην μαία και νοσοκόμα δημόσιας υγείας από τη Βρετανία. Αντί να ακολουθούν την παραδοσιακή ιατρική συμβουλή να ταΐζουν τα βρέφη δημητριακά και πουρέδες με το κουτάλι, οι γονείς προσφέρουν στερεές τροφές που τα μωρά τρώνε μόνα τους, συνήθως γύρω στους 6 μήνες.
Για τους αμύητους, το BLW μπορεί να φαίνεται σοκαριστικό και τρομακτικό: Αλήθεια, θα δώσετε σε ένα βρέφος χωρίς δόντια ένα ολόκληρο μπούτι κοτόπουλου; Ομως οι υποστηρικτές του επιμένουν ότι, όταν γίνεται σωστά, δεν είναι μόνο ασφαλές, αλλά ενθαρρύνει και την ανάπτυξη των στοματικών και κινητικών δεξιοτήτων και προάγει μια πιο υγιή και θετική σχέση με το φαγητό.
Η 47χρονη πλέον Μπεστ άρχισε να μοιράζεται τις πρώτες της προσπάθειες με τα δίδυμα μωρά της στο Instagram το 2019. Αρχικά τρέφονταν με συνηθισμένες βρεφικές τροφές, όπως βρώμη και γιαούρτι, αλλά σύντομα η Μπεστ, με τις τολμηρές γευστικές της προτιμήσεις, άρχισε να τους δίνει σαρδέλες ή ακόμη και γρύλους και ακρίδες. Παρακολουθούσε έκπληκτη τα δίδυμα να αρπάζουν, να σπάνε, να γλείφουν και να δοκιμάζουν τις τροφές με χαρά.
Στα πέντε χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, το BLW έχει γίνει αρκετά δημοφιλές και αυτό οφείλεται στις συστάσεις από στόμα σε στόμα και ενισχύεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ιδέα φαίνεται να βρίσκει απήχηση στους millennials, οι οποίοι προτιμούν φιλοσοφίες ανατροφής που δίνουν έμφαση στην αυτονομία του παιδιού και στρέφονται στο Διαδίκτυο για να βελτιστοποιήσουν τη ζωή τους.
Απόδειξη της ανόδου του BLW είναι ότι το 2021, η Gerber, η κορυφαία αμερικανική εταιρεία βρεφικών τροφών, άρχισε να χαρακτηρίζει ορισμένα προϊόντα, όπως τα κριτσίνια με τυρί, «φιλικά προς τα μωρά». Εκπρόσωπος της εταιρείας είπε ότι η Gerber «αναγνώρισε το αυξανόμενο ενδιαφέρον» για την ανεξάρτητη διατροφή.
Ο λογαριασμός στο Instagram που δημιούργησε η Μπεστ έχει πλέον 3,5 εκατομμύρια ακολούθους και έχει εξελιχθεί σε πύλη για μια ταχέως αναπτυσσόμενη επιχείρηση με την ονομασία Solid Starts. Η Μπεστ σταμάτησε τελικά να δημοσιεύει προσωπικό περιεχόμενο και προσέλαβε επαγγελματίες υγείας, όπως παιδιάτρους, ειδικούς σε θέματα σίτισης και κατάποσης, λογοθεραπευτές και έναν διαιτολόγο, οι οποίοι προσφέρουν καθοδήγηση.
Η ευρέως αποδεκτή ιδέα ότι τα βρέφη πρέπει να αρχίσουν να τρώνε δοκιμάζοντας πολτό δεν βασίζεται σε αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία.
Τι λένε οι παιδίατροι
Μέχρι στιγμής η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, η μεγαλύτερη επαγγελματική ένωση παιδιάτρων στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει αρνηθεί να υποστηρίξει το BLW. Δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες που να αποδεικνύουν ότι η μία μέθοδος είναι ανώτερη από την άλλη, σύμφωνα με τον δρα Μαρκ Κόρκινς, πρόεδρο της επιτροπής διατροφής της ένωσης, ο οποίος απορρίπτει το BLW ως «μια εφεύρεση που καθοδηγείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Η ευρέως αποδεκτή ιδέα ότι τα μωρά πρέπει να αρχίσουν να τρώνε δοκιμάζοντας πολτό δεν βασίζεται σε αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία. Αντίθετα, το στάδιο της «βρεφικής τροφής» συνδέεται με την «άνοδο των εμπορικών προϊόντων διατροφής», όπως γράφει η Εϊμι Μπέντλεϊ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, στο βιβλίο της «Inventing Baby Food: Taste, Health, and the Industrialization of the American Diet» (Εφευρίσκοντας τη βρεφική τροφή: Γεύση, υγεία και βιομηχανοποίηση της αμερικανικής διατροφής).
Επειτα από χρόνια επιθετικού μάρκετινγκ, οι επεξεργασμένες βρεφικές τροφές έγιναν πλέον τόσο διαδεδομένες μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, που το να ταΐζεις το βρέφος σου με αυτές εθεωρείτο πλέον, όπως γράφει η Μπέντλεϊ, «όχι απλώς καινοτομία, αλλά αναγκαιότητα, ακόμη και υποχρέωση». Οι υποστηρικτές του BLW αντιτείνουν ότι πολλές τροφές μπορούν να θεωρηθούν «βρεφικές», αρκεί να δίνονται με τον κατάλληλο τρόπο και τη στιγμή που τα βρέφη είναι αναπτυξιακά έτοιμα – για παράδειγμα, όταν έχουν αποκτήσει έλεγχο του κεφαλιού και του λαιμού τους.
Οι παιδίατροι και άλλοι επαγγελματίες υγείας που υποστηρίζουν τη μέθοδο λένε ότι υπάρχουν λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με το πώς τα μωρά μαθαίνουν να τρώνε. Η μία είναι ότι χρειάζονται δόντια για να φάνε, ενώ στην πραγματικότητα μπορούν να χρησιμοποιούν τα ούλα τους. Μια άλλη είναι ότι η αναγούλα και ο πνιγμός είναι το ίδιο πράγμα. Ομως ο πνιγμός είναι θανατηφόρος, ενώ η αναγούλα είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός.
Οταν τα μωρά είναι περίπου 6 έως 9 μηνών, το αντανακλαστικό της αναγούλας βρίσκεται πιο κοντά στο μπροστινό μέρος του στόματος. Οι υποστηρικτές του BLW λένε ότι αυτή είναι η ιδανική στιγμή για να μάθουν τα μωρά πώς να σπρώχνουν κομμάτια τροφής με τη γλώσσα τους.
Οι έρευνες δείχνουν ότι με την κατάλληλη εκπαίδευση, το BLW δεν αυξάνει τον κίνδυνο πνιγμού και τα μωρά που τρέφονται μόνα τους καταναλώνουν τον ίδιο αριθμό θερμίδων με εκείνα που τρέφονται με το κουτάλι.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο, όπως διαπίστωσε η Μπεστ, στο να το προσπαθήσουν οι γονείς είναι ότι εξακολουθούν να φοβούνται πως το παιδί τους μπορεί να πνιγεί με τροφές που είναι πολύ μεγάλες ή έχουν λάθος υφή.
Πώς λοιπόν θα μπορούσαν οι γονείς να δώσουν με ασφάλεια μπριζόλα σε ένα παιδί 6 μηνών; Σύμφωνα με τον δωρεάν κατάλογο της Solid Starts, θα πρέπει να προσφέρεται με το κόκαλο, χωρίς μεγάλα κομμάτια κρέατος και λίπους, ή να είναι καλοψημένη και κομμένη σε κομμάτια στο μέγεθος δύο δακτύλων. Γύρω στους 9 μήνες, η Solid Starts συνιστά να ψιλοκόβετε το κρέας ή να βάζετε κιμά σε πουρέ πατάτας. Και μετά τους 18 μήνες, οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τη χρήση σκευών και να προσφέρουν κομμάτια σε μέγεθος μπουκιάς.
Τέτοιες λεπτομερείς οδηγίες είναι διαθέσιμες για περισσότερα από 400 τρόφιμα.
Η Τζένιφερ Αντερσον, διαιτολόγος που διευθύνει την εταιρεία Kids Eat in Color, η οποία επίσης συμβουλεύει τους γονείς πώς να ταΐζουν τα παιδιά τους, λέει ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες προτού μπορέσει κανείς να πει ότι το BLW είναι η καλύτερη προσέγγιση.
