Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε σε νέα ειρηνευτική σύνοδο κορυφής τον Νοέμβριο, στην οποία θα μπορεί να συμμετάσχει και η Ρωσία, εν μέσω νέας ανταλλαγής 206 αιχμαλώτων, σήμερα, Σάββατο, μεταξύ Κιέβου-Μόσχας.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναρωτιούνται κατ’ ιδίαν αν ο ουκρανικός και ο ρωσικός στρατός είναι τόσο εξαντλημένοι που θα σταματήσουν τις μάχες.
Δυτικοί διπλωμάτες συζητούν τι είδους αμυντική συμμαχία θα μπορούσαν να υποσχεθούν στην Ουκρανία για να βοηθήσουν στην επίτευξη μιας διευθέτησης.
Αυτού του είδους οι συζητήσεις στο παρασκήνιο φαίνεται να υποδηλώνουν μεγαλύτερη προθυμία της Ουκρανίας και των συμμάχων της να εμπλακούν τελικά σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία.
Αλλά η πιο επείγουσα διπλωματική διαδικασία που λαμβάνει χώρα τώρα -και συζητήθηκε με ένταση αυτή την εβδομάδα στο Κίεβο, την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο- αφορά τη διαμόρφωση μίας κατάστασης στο πεδίο της μάχη, που να είναι υπέρ της Ουκρανίας.
Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι λένε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξακολουθεί να μην δείχνει σημάδια προθυμίας να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με καλή πίστη.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, κατέστησαν σαφές την τελευταία εβδομάδα ότι λειτουργούν με την ιδέα ότι η Ουκρανία πρέπει να εδραιώσει και να επεκτείνει τα κέρδη της στο πεδίο της μάχης, προκειμένου να ωθήσει τον κ. Πούτιν προς το τραπέζι των διαπραγματεύσεων – και να έχει ουσιαστική επιρροή αν ξεκινήσουν οι συνομιλίες.
Οι συζητήσεις έχουν ενεργοποιηθεί από την κατάληψη του ρωσικού εδάφους στο Κουρσκ από τον ουκρανικό στρατό, μια επίθεση που εξέπληξε τόσο τη Ρωσία όσο και τους εταίρους της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία έχει επίσης εντείνει τα χτυπήματα εναντίον ορισμένων ρωσικών εγκαταστάσεων παραγωγής πετρελαίου, πλήττοντας την οικονομία του εχθρού της. Και έχει εξουδετερώσει σε μεγάλο βαθμό τον ναυτικό στόλο της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι διπλωματικές συζητήσεις αυτή την εβδομάδα επικεντρώθηκαν στο κατά πόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Γαλλία θα πρέπει να δώσουν στην Ουκρανία την άδεια να χρησιμοποιήσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει τη Ρωσία στο έδαφος της.
Αυτή τη στιγμή, οι χώρες αυτές επιτρέπουν στην Ουκρανία μόνο να πλήξει στρατιωτικούς στόχους ακριβώς πάνω από τα ρωσικά σύνορα.
Η Βρετανία και η Γαλλία είναι έτοιμες να επιτρέψουν μεγαλύτερης εμβέλειας πλήγματα με τα δικά τους όπλα, αλλά περιμένουν την υπογραφή του προέδρου Μπάιντεν, την οποία είναι έτοιμος να κάνει, λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Ο κ. Μπάιντεν παραμένει διστακτικός στο να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει αμερικανικά όπλα για βαθιά πλήγματα, λένε οι αξιωματούχοι.
Στο Κίεβο την Τετάρτη, ο κ. Ζελένσκι προέτρεψε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν και τον Βρετανό -επίσης ΥΠΕΞ- Ντέιβιντ Λάμι, να χαλαρώσουν τους περιορισμούς για τα όπλα.
Και ο κ. Μπλίνκεν δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα «προσαρμοστούν» στις συνθήκες της μάχης. «Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι θα έχουν ό,τι χρειάζονται για να πετύχουν», δήλωσε στο Κίεβο.
Την Παρασκευή, ο κ. Ζελένσκι συναντήθηκε με επιφανείς ξένους υποστηρικτές της Ουκρανίας σε συνέδριο στο Κίεβο, μεταξύ των οποίων ο Μπόρις Τζόνσον, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, και ο Μάικ Πομπέο, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, και στη συνέχεια έκανε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Είναι ζωτικής σημασίας να ακουστούν τα επιχειρήματά μας σχετικά με τα όπλα μεγάλου βεληνεκούς και τη συνολική αμυντική συνεργασία με τους εταίρους μας».
«Η επιτυχία στο πεδίο της μάχης στηρίζει τις όποιες ελπίδες για μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Τιμόφι Μιλοβάνοβ, πρόεδρος της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου και πρώην υπουργός οικονομικής ανάπτυξης.
Είναι ακριβώς αυτό το είδος της στρατιωτικής ικανότητας, είπε σε συνέντευξή του, που θα μπορούσε να φέρει τον κ. Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να βοηθήσει στη διατήρηση οποιασδήποτε εκεχειρίας που θα μπορούσε να προκύψει, ειδικά από τη στιγμή που οι οικονομικές κυρώσεις έχουν αποτύχει να αλλάξουν τη συμπεριφορά του.
Για να έχει επιρροή, είπε, η Ουκρανία πρέπει να είναι σε θέση να πλήξει λιμάνια, αεροδρόμια και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις – και να απειλήσει ακόμη και τη Μόσχα με πυραυλικές επιθέσεις, αν χρειαστεί.
«Ο Πούτιν δεν πιστεύει σε καμία διπλωματία, απλώς παίζει αυτό το παιχνίδι», δήλωσε ο κ. Μιλοβάνοβ. «Αλλά νομίζω ότι θέλει επίσης να δει αποδείξεις»
Οι στόχοι της Ρωσίας εξαρτώνται επίσης από την εκπλήρωση των αναγκών στο πεδίο της μάχης, και οι διπλωματικές συζητήσεις της με τους εταίρους περιστρέφονται γύρω από αυτό.
Αυτό υπογραμμίστηκε αυτή την εβδομάδα από Μπλίνκεν και Λάμι, ότι το Ιράν άρχισε να στέλνει βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς στη Ρωσία. Ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τους πυραύλους για να πλήξει την Ουκρανία «εντός εβδομάδων».
Αν και το Ιράν και η Ρωσία έχουν αρνηθεί την ύπαρξη των πυραύλων, αυτό που ήταν σαφές καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου είναι ότι η διπλωματία της Ρωσίας έχει επικεντρωθεί στην ενίσχυση του ρωσικού στρατού, κυρίως με τη βοήθεια της Κίνας, της Βόρειας Κορέας και του Ιράν.
Εδώ και χρόνια, ο Μπάιντεν, φοβούμενος την κλιμάκωση προς έναν πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, έχει συναινέσει σε πολλά από τα συγκεκριμένα αιτήματα του κ. Ζελένσκι για όπλα μόνο μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και εσωτερικό σπαραγμό.
Οι επικριτές της σταδιακής προσέγγισης του Μπάιντεν λένε ότι τελικά υπονομεύει τη μακροπρόθεσμη διπλωματία με δύο τρόπους: πρώτον, συμβάλλοντας σε μια ατμόσφαιρα απογοήτευσης και δυσπιστίας μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων και δεύτερον, μη δίνοντας στους Ουκρανούς τις δυνατότητες που χρειάζονται για να αποκτήσουν διαπραγματευτικά χαρτιά που θα ανάγκαζαν τον κ. Πούτιν να διαπραγματευτεί.
Στην πραγματικότητα, λένε, ο κ. Μπάιντεν και οι σύμβουλοί του επέτρεψαν στον κ. Πούτιν να διαμορφώσει τον πόλεμο προς όφελός του, ενσταλάζοντας στην Ουάσινγκτον τον φόβο να περάσει άγνωστες «κόκκινες γραμμές» στο κεφάλι του Ρώσου ηγέτη.
«Ξαφνικά βρεθήκαμε σε έναν πόλεμο όπου πολλοί από εμάς είναι πεπεισμένοι ότι είναι φυσιολογικό για τους Ρώσους να βρίσκονται στην Ουκρανία, αλλά δεν είναι φυσιολογικό για τους Ουκρανούς να βρίσκονται στη Ρωσία, κάτι που αποτελεί πλήρη καινοτομία στην ιστορία του πολέμου», δήλωσε ο Τίμοθι Σνάιντερ, ιστορικός του Γέιλ, ο οποίος βρισκόταν στην Ουκρανία αυτή την εβδομάδα ως εκπρόσωπος της United24, μιας ουκρανικής κρατικής ομάδας συγκέντρωσης κεφαλαίων.
«Κανείς δεν το έχει ισχυριστεί ποτέ στο παρελθόν, πόσο μάλλον να κάνει τους εχθρούς του να το πιστέψουν».
«Πρόκειται για μια απίστευτη ψυχολογική επιτυχία της ρωσικής πλευράς», είπε. «Και δεν υπήρχε κανένας τρόπος για τους Ουκρανούς να μας κάνουν να σκεφτούμε κάτι άλλο εκτός από το να το αποδείξουν, κάτι που έκανε το Κουρσκ, σωστά;»
Η ουκρανική προέλαση στο Κουρσκ έχει επιβραδυνθεί καθώς οι ρωσικές δυνάμεις αντεπιτίθενται, αλλά αν το Κίεβο μπορέσει να διατηρήσει το αποτύπωμά του εκεί και ίσως ακόμη και να καταλάβει περισσότερο ρωσικό έδαφος, τότε θα έχει ισχυρότερο χέρι σε οποιεσδήποτε μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο Ουίλιαμ ΜακΡέιβεν, απόστρατος ναύαρχος των ΗΠΑ που ήταν διοικητής των ειδικών δυνάμεων στην κυβέρνηση Ομπάμα, δήλωσε ότι μέχρι το Κουρσκ, πίστευε ότι το καλύτερο που μπορούσε να ελπίζει η Ουκρανία ήταν μια ανακωχή, εγγυήσεις ασφαλείας από τους συμμάχους και χρήματα από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την ανοικοδόμηση.
Αλλά η εισβολή στο Κουρσκ τον εξέπληξε και θα μπορούσε να δώσει στον κ. Ζελένσκι ένα νέο χαρτί για να παίξει, είπε.
«Ενισχύει το ηθικό στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στο Texas Tribune Festival στο Οστιν. «Το ηθικό είναι πάντα σημαντικό, αλλά πιθανώς πιο σημαντικό τώρα από ποτέ».
Η μορφή της διπλωματίας θα περιστραφεί επίσης γύρω από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις έχει υποσχεθεί να συνεχίσει την υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν προς την Ουκρανία. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει ηγηθεί πολλών Ρεπουμπλικανών βουλευτών που προσπαθούν να εμποδίσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία.
Οταν ρωτήθηκε από τον συντονιστή του ντιμπέιτ την Τρίτη αν ήθελε να κερδίσει η Ουκρανία, ο κ. Τραμπ απέφυγε να πει ναι.
Ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Μπορεί να δει τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία ως έναν τρόπο για να αναγκάσει τον κ. Ζελένσκι να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον κ. Πούτιν – με σοβαρό μειονέκτημα.
Σε συνέντευξή του στην εκπομπή «The Shawn Ryan Show», ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του κ. Τραμπ, Τζέι Ντι Βανς, παρουσίασε το σχέδιό του για μια ειρηνευτική διευθέτηση της Ουκρανίας. Ευθυγραμμίζεται με τις επιθυμίες του κ. Πούτιν: Η Ουκρανία παραχωρεί εδάφη που κατέχει ο ρωσικός στρατός -τα δύο έθνη παραμένουν χωρισμένα από μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη– και η Ουκρανία υπόσχεται να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ή σε άλλους «συμμαχικούς θεσμούς».
Ο κ. Ζελένσκι έχει γίνει πιο ομιλητικός πρόσφατα σχετικά με την πιθανότητα μιας ενδεχόμενης διευθέτησης, αλλά μόνο με όρους που ο ίδιος και οι περισσότεροι Ουκρανοί πολίτες μπορούν να αποδεχθούν. Η Ουκρανία θεωρεί τους όρους που δήλωσε ο κ. Πούτιν ως απαίτηση για παράδοση.
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι θα παρουσιάσει στον κ. Μπάιντεν, την κ. Χάρις και τον κ. Τραμπ αυτόν τον μήνα ένα «σχέδιο νίκης» που θα «επηρεάσει την απόφαση της Ρωσίας να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο».
Η στρατηγική θα περιλαμβάνει την άσκηση ψυχολογικής, πολιτικής, διπλωματικής και -το πιο άμεσο- στρατιωτικής πίεσης στη Μόσχα. Ο κ. Ζελένσκι σχεδιάζει επίσης να μιλήσει σε μια διεθνή σύνοδο κορυφής για την ειρήνη τον Νοέμβριο, τη δεύτερη φέτος.
«Πρόκειται για έναν πόλεμο φθοράς, και τελικά το κλειδί για τις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι να πείσουμε τον κ. Πούτιν ότι η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της είναι δεσμευμένοι και ικανοί να διεξάγουν μια μακροχρόνια στρατιωτική εκστρατεία», δήλωσε ο Ολεξάντρ Μερέζκο, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του ουκρανικού κοινοβουλίου.
«Οταν δει ότι η ουκρανική κοινωνία δεν είναι διχασμένη, ότι είναι αποφασισμένη να επιβιώσει και ελπίζουμε να κερδίσει, ότι η Δύση είναι αποφασισμένη να παράσχει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό, ότι μπορούμε να στοχεύσουμε ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος, τότε θα αρχίσει να σκέφτεται κάτι», τόνισε.
Ανταλλαγή εκατοντάδων αιχμαλώτων
Όλα αυτά ενώ σήμερα, πραγματοποιήθηκε από Ρωσία και Ουκρανία ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, με την κάθε πλευρά να απελευθερώνει 103 ανθρώπους, όπως μετέδωσε σήμερα το πρακτορείο ειδήσεων Interfax επικαλούμενο το υπουργείο Αμυνας.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας, τον Φεβρουάριο του 2022, Κίεβο και Μόσχα ανταλλάσσουν συχνά αιχμαλώτους, με τη σημερινή ανταλλαγή να είναι η τρίτη από τότε που η Ουκρανία ξεκίνησε μια διασυνοριακή εισβολή στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας στις αρχές Αυγούστου.
Οι ουκρανικές δυνάμεις κατέλαβαν εδάφη στην περιοχή αυτή τον περασμένο μήνα στην πρώτη μεγάλη τους εισβολή στη Ρωσία.
Το υπουργείο ανέφερε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες που ανταλλάχθηκαν σήμερα είχαν συλληφθεί στην περιφέρεια Κουρσκ της Ρωσίας.
Η σημερινή ανταλλαγή έγινε με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, την όγδοη εντός 2024, όπως μετέδωσε το κρατικό τους πρακτορείο WAM.
Πηγή: New York Times
