Λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη συνάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, η Μόσχα κλιμάκωσε τον ακήρυχτο διπλωματικό πόλεμο με το Λονδίνο, που βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε χθες ότι ήρε τη διαπίστευση έξι Βρετανών διπλωματών, υποστηρίζοντας ότι ασχολούνταν με κατασκοπεία και οργάνωση σαμποτάζ εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι απελάσεις αποτελούν επίσης απάντηση σε ανάλογες αποφάσεις που έλαβαν το προηγούμενο διάστημα οι Βρετανοί εναντίον Ρώσων διπλωματών. Η κρατική τηλεόραση κατονόμασε τους έξι διπλωμάτες που επρόκειτο να απελαθούν, συνοδεύοντας το σχετικό ρεπορτάζ με φωτογραφίες τους και βίντεο.
Επικαλούμενη τη μυστική υπηρεσία FSB, η εφημερίδα «Ιζβέστια» ανέφερε ότι οι εν λόγω διπλωμάτες είχαν στρατολογήσει Βρετανούς εφήβους για να πραγματοποιήσουν «προβοκάτσιες», ώστε να προκαλέσουν εντάσεις ανάμεσα σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες της Ρωσίας και ότι είχαν συνομιλίες με παράγοντες της αντιπολίτευσης στην κατοικία του Βρετανού πρεσβευτή.
Από την πλευρά της η Βρετανία χαρακτήρισε «εντελώς αβάσιμες» τις αιτιάσεις της ρωσικής πλευράς για τις δραστηριότητες των διπλωματών. Εκπρόσωπος του Φόρεϊν Οφις δήλωσε ότι οι απελάσεις ήρθαν ως απάντηση της Ρωσίας «στις ενέργειες της βρετανικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση δραστηριοτήτων του ρωσικού κράτους στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο», προσθέτοντας ότι «δεν πρόκειται να απολογηθούμε για το γεγονός ότι προστατεύουμε τα εθνικά μας συμφέροντα».
Η Ρωσία απέλασε έξι Βρετανούς διπλωμάτες με κατηγορίες για κατασκοπεία και σαμποτάζ – Δεν επιδιώκουμε τη σύγκρουση, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Την ίδια ώρα, η διεθνής κοινότητα ανέμενε με μεγάλο ενδιαφέρον τη συνάντηση Μπάιντεν – Στάρμερ, η οποία επρόκειτο να αρχίσει στις 4.30 το απόγευμα στον Λευκό Οίκο (11.30 μ.μ., ώρα Ελλάδας). Στην κορυφή της ατζέντας βρισκόταν το αίτημα του Κιέβου να του δοθεί το πράσινο φως για τη χρήση δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς εναντίον στόχων (στρατιωτικών βάσεων, εκτοξευτήρων πυραύλων, αποθηκών οπλισμού κ.λπ.) σε μεγάλο βάθος της ρωσικής επικράτειας. Ανώτατοι αξιωματούχοι των δύο κυβερνήσεων είχαν διαμηνύσει τις προηγούμενες ημέρες ότι η ιδέα για θετική ανταπόκριση στο ουκρανικό αίτημα κέρδιζε έδαφος.
Η απειλή Πούτιν
Πάντως, δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν χθες στο πρακτορείο Associated Press με την προϋπόθεση να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, δεν ανέμεναν ότι οι Μπάιντεν και Στάρμερ θα έκαναν ανακοινώσεις για αλλαγή πολιτικής στο κρίσιμο αυτό θέμα μετά τη συνάντησή τους. Σε συνάντηση υπουργών Αμυνας συμμαχικών κρατών που έλαβε χώρα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Λόιντ Οστιν, δήλωσε ότι η παράδοση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία δεν θα άλλαζε ριζικά, από μόνη της, την εικόνα του πολέμου.
Την Πέμπτη, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε προειδοποιήσει ότι αν δοθεί το πράσινο φως στην Ουκρανία για πλήγματα μεγάλων αποστάσεων με δυτικά όπλα, «αυτό θα σημαίνει ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες, θα βρίσκονται σε πόλεμο με τη Ρωσία. Αν είναι έτσι, τότε, παίρνοντας υπόψη την αλλαγή στον χαρακτήρα αυτής της σύγκρουσης, θα λάβουμε τις πρέπουσες αποφάσεις». Κληθείς από δημοσιογράφους να δώσει διευκρινίσεις για την προειδοποίηση Πούτιν, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απάντησε: «Η χθεσινή δήλωση του προέδρου Πούτιν ήταν πολύ σημαντική, εξαιρετικά σαφής, χωρίς κανένα σκοτεινό σημείο… Είμαστε βέβαιοι ότι το μήνυμα έφτασε στους παραλήπτες».
Για το ίδιο θέμα ρωτήθηκε ο Κιρ Στάρμερ, εν πτήσει προς την Ουάσιγκτον. «Η Ρωσία ξεκίνησε αυτή τη σύγκρουση με την παράνομη εισβολή της στην Ουκρανία. Η Ρωσία μπορεί να τελειώσει τη σύγκρουση οποιαδήποτε στιγμή», ήταν η απάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού, ο οποίος έσπευσε να προσθέσει: «Υποστηρίζουμε πλήρως το δικαίωμα της Ουκρανίας σε αυτοάμυνα και της προσφέρουμε (στρατιωτική) εκπαίδευση, αλλά δεν επιδιώκουμε κανενός είδους σύγκρουση με τη Ρωσία, δεν έχουμε την παραμικρή διάθεση για κάτι τέτοιο».
Σε άλλες δηλώσεις του ο Ντμίτρι Πεσκόφ διευκρίνισε ότι η προχθεσινή αναφορά του Πούτιν στο ενδεχόμενο αναστολής των ρωσικών εξαγωγών ουρανίου, τιτανίου και νικελίου στη Δύση ήταν μια ιδέα προς συζήτηση στους κόλπους της κυβέρνησης και όχι ειλημμένη απόφαση. «Δεν υπάρχει ακόμη κάτι συγκεκριμένο, πρέπει να το σκεφτούμε ώστε να μη βλάψουμε τον εαυτό μας, τα δικά μας συμφέροντα», προσέθεσε ο Ρώσος αξιωματούχος.
Κρεμλίνο εναντίον Ερντογάν για την Κριμαία
Την απάντηση του Κρεμλίνου προκάλεσε η πρόσφατη τοποθέτηση του Ταγίπ Ερντογάν εναντίον της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία. «Στο θέμα αυτό έχουμε εντελώς διαφορετικές απόψεις», τόνισε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου απέδωσε την τοποθέτηση του Τούρκου προέδρου σε πιέσεις των ΗΠΑ με στόχο να υπονομευθούν οι ισχυροί οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. «Οσο για τις τουρκικές προσπάθειες να εκτονώσουν τις πιέσεις των ΗΠΑ, είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ ασκούν απροσχημάτιστη πίεση στην Τουρκική Δημοκρατία, χωρίς να διστάζουν να ασκούν πρακτικές εκφοβισμού με αρνητικές συνέπειες για την τουρκική οικονομία», δήλωσε ο Ρώσος αξιωματούχος. Την Τετάρτη, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε εκφράσει τη σθεναρή υποστήριξή του στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, επιμένοντας ιδιαίτερα στο θέμα της Κριμαίας. Μιλώντας μέσω τηλεδιάσκεψης σε διεθνή σύνοδο για το μέλλον της χερσονήσου, που οργάνωσε η ουκρανική κυβέρνηση, ο Τούρκος πρόεδρος είπε: «Η υποστήριξή μας στην εδαφική ακεραιότητα, εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της Ουκρανίας είναι ακλόνητη. Η επιστροφή της Κριμαίας στην Ουκρανία επιβάλλεται από το διεθνές δίκαιο».
Η Ρωσία προσάρτησε το 2014 τη χερσόνησο της Κριμαίας, όπου διέμενε και σημαντική εθνοτική μειονότητα Τατάρων – μουσουλμανικού, τουρκόφωνου φύλου, που είχε ιδρύσει το δικό του Χανάτο τον 15ο αιώνα. Στην παρέμβασή του ο Ταγίπ Ερντογάν τόνισε την ανάγκη «να ληφθούν πρόσθετα μέτρα ώστε να ενισχυθούν τα δικαιώματα των Τατάρων της Κριμαίας στο μέλλον».
Προ ημερών, ο Ντμίτρι Πεσκόφ είχε αναφέρει ότι ο πρόεδρος Πούτιν ενδέχεται να επισκεφθεί την Τουρκία για συνομιλίες με τον Ερντογάν, αφού ολοκληρωθούν οι σχετικές προετοιμασίες.
