Νεκταρία Σταμούλη
Την ανάγκη να ασκηθεί πίεση από την πλευρά της Ελλάδας και άλλων χωρών προκειμένου να υπάρξουν αλλαγές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το προσφυγικό υπογραμμίζει ο Αυστριακός αναλυτής και επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Σταθερότητας, Γκέραλντ Κνάους.
«Ο Eλληνας πρωθυπουργός και οι άλλοι ηγέτες δεν χρειάζεται απλώς να παρακολουθούν τις εξελίξεις σαν ένα ατύχημα που συμβαίνει στη Γερμανία. Πρέπει να πιέσουν με προτάσεις που θα είναι προς το συμφέρον όλων – και της Γερμανίας. Αυτή, κατά τη γνώμη μου, είναι η πρόταση για ασφαλείς τρίτες χώρες», που θα φιλοξενούν αιτούντες άσυλο. Ο εμπνευστής της συμφωνίας ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Eνωση με την Τουρκία για το προσφυγικό το 2016 σημειώνει την ανάγκη να επιτραπούν συμφωνίες ασφαλούς τρίτης χώρας κατά το πρότυπο της συμφωνίας του 2016.
Η συμφωνία του Μαρτίου του 2016 προέβλεπε ταχύ έλεγχο από τις ελληνικές αρχές για παροχή ασύλου και σε αρνητική περίπτωση επιστροφή τους στην Τουρκία. Η συμφωνία προέβλεπε και την καταβολή 6 δισ. ευρώ στην Τουρκία για τη στήριξη των τεσσάρων εκατομμυρίων Σύρων που έμεναν στη χώρα. Οι επικριτές έκαναν λόγο για κυνική συμφωνία, εκποίηση των ευρωπαϊκών αξιών και ανάθεση της πολιτικής ασύλου στον αυταρχικό πρόεδρο Ερντογάν. Η Γερμανίδα καγκελάριος Aγκελα Μέρκελ όμως έριξε το πολιτικό βάρος της πίσω από τη συμφωνία. Οι ροές μειώθηκαν σημαντικά. H συμφωνία οδήγησε ωστόσο και στις ντροπιαστικές εικόνες της Μόριας.
Oπως αναφέρει ο κ. Κνάους, η περίοδος 2016-2019 ήταν η μόνη που υπήρξε πραγματική μείωση των ροών στη Γερμανία. «Ο μόνος εποικοδομητικός τρόπος που δεν οδηγεί στην καταστροφή της Σένγκεν και σε πραγματικές πιέσεις στο δίκαιο της Ε.Ε. είναι μια νέα συνεργασία με την Τουρκία ή άλλες τρίτες χώρες». Hδη άλλωστε, όπως υπενθυμίζει, από τον περυσινό Μάιο η Ελλάδα μαζί με 14 άλλες χώρες στήριξαν την πρωτοβουλία της Δανίας που ζητούσε συμφωνίες με τρίτες χώρες.
Δώρο στην Aκροδεξιά
Ο κ. Κνάους υποστηρίζει ότι αυτό που ζητούν οι Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες –όποιος φθάνει στα γερμανικά σύνορα να επιστρέφεται στην προηγούμενη ευρωπαϊκή χώρα από την οποία προέρχεται– δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη. «Οπως γνωρίζει η Ελλάδα και ο καθένας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τα σύνορα δεν είναι εύκολο να κλείσουν και οι χώρες στις οποίες επιθυμείς να επαναπροωθήσεις τους ανθρώπους δεν έχουν κάποιο λόγο να τους δεχθούν», εξηγεί. Η στάση της γερμανικής αντιπολίτευσης όμως άσκησε τεράστια πίεση στην κυβέρνηση, που απάντησε με ελέγχους με όλες τις χώρες με τις οποίες συνορεύει, μέτρο μάλλον άσκοπο καθώς η Γερμανία είχε ήδη ελέγχους με τις χώρες από όπου πραγματικά προέρχονται οι ροές. «Η κυβέρνηση έχει κάνει μια μάλλον ανεφάρμοστη πρόταση», τονίζει και προσθέτει πως τα επιχειρήματα κυβέρνησης και αντιπολίτευσης «προσφέρουν στην Ακροδεξιά το τέλειο προεκλογικό θέμα».
Ο ίδιος επισημαίνει πως υπήρξε μια λανθασμένη διάγνωση του προβλήματος από πλευράς Ε.Ε. σε ό,τι αφορά το Σύμφωνο Μετανάστευσης, στο οποίο κατέληξαν τα κράτη-μέλη την περασμένη άνοιξη. Eτσι αυτό κατέστη ανεφάρμοστο εν τη γενέσει του. Aλλωστε, όπως αναφέρει, ένα θεμελιώδες πρόβλημα με το δίκαιο της Ε.Ε. είναι ότι ούτως ή άλλως παραβιάζεται, χωρίς κάποια επίπτωση. Αν αυτό δεν αλλάξει, δεν έχει σημασία τι λέει ο νόμος. Για παράδειγμα, η Ουγγαρία κατήργησε το δικαίωμα ασύλου, η Πολωνία νομιμοποίησε τις επαναπροωθήσεις προς τη Λευκορωσία, ενώ στη Φινλανδία συζητούν για επαναπροωθήσεις στη Ρωσία. «Δεν βλέπω πώς η κατασκευή κέντρων κράτησης στα σύνορα της Ε.Ε. λύνει οποιοδήποτε πρόβλημα, διότι μετά την επεξεργασία των αιτήσεων οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να βρίσκονται εδώ», αναφέρει. «Φοβάμαι ότι μπορεί να οδηγηθούμε σε μια υπαρξιακή κρίση για την Ε.Ε., αν αποτύχουμε να αντιμετωπίσουμε τη μετανάστευση», καταλήγει.
