Εντονα ανταγωνιστική, σκιώδης αλλά και ευεπίφορη σε ανατροπές, η πολυσυλλεκτική «κούρσα» για την Αφρική, που εκτυλίσσεται εδώ και χρόνια με τη συμμετοχή επιφανών «δρομέων» από το εξωτερικό, μόλις απέκτησε έναν νέο «διεκδικητή» στο πρόσωπο του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν.
Η Βουδαπέστη ετοιμάζεται να στείλει περίπου 200 στρατιώτες στο Τσαντ, με την αποστολή να συμβάλουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας από τη μία πλευρά και στον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης προς την Ευρώπη από την άλλη, όπως αναφέρεται επισήμως. Η ουγγρική κυβέρνηση θα ήθελε, στο ίδιο πλαίσιο, να στείλει παράλληλα στο Τσαντ και τα 14 εκατ. ευρώ που είναι η συνεισφορά της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (European Peace Facility-EPF).
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν υποδέχθηκε στη Βουδαπέστη τον πρόεδρο του Τσαντ, Μαχαμάτ Ιντρίς Ντεμπί Ιτνο. «Η μετανάστευση από την Αφρική στην Ευρώπη δεν μπορεί να σταματήσει χωρίς τη συνδρομή των χωρών της περιοχής του Σαχέλ», ανέφερε ο Ορμπαν σε ανάρτησή του, υπογραμμίζοντας την αξία αυτής της –επιρρεπούς σε πραξικοπήματα, εάν κρίνουμε από τις εξελίξεις των τελευταίων ετών– λωρίδας γης που διατρέχει οριζόντια την αφρικανική ήπειρο, από την Ερυθραία στα ανατολικά ως τη Μαυριτανία στα δυτικά, νοτίως της Αιγύπτου και της Λιβύης.
It is my pleasure to welcome President @GmahamatIdi in Hungary. The Republic of #Chad is a key country in the fight against illegal #migration. Migration from Africa to Europe cannot be stopped without the countries of the #Sahel region. That is why #Hungary is building a… pic.twitter.com/GFPDngQBZb
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) September 8, 2024
Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση, της οποίας η Ουγγαρία είναι μέλος, έχει βέβαια αναγνωρίσει εδώ και χρόνια την περιοχή του Σαχέλ ως «στρατηγική προτεραιότητα για την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της». Σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, της ευρωπαϊκής Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας (ΚΠΑΑ) εν προκειμένω, οι Ευρωπαίοι ανέπτυξαν παράλληλα και μια σειρά από πρωτοβουλίες (EUCAP Sahel Mali, EUCAP Sahel Niger, EUTM Mali κ.ά.), που –κρίνοντας εκ του αποτελέσματος– δεν ήταν όμως αρκετές ώστε να αποτρέψουν τις αποσταθεροποιητικές εξελίξεις των τελευταίων ετών (βλ. πραξικοπήματα σε Μάλι, Σουδάν, Τσαντ, Μπουρκίνα Φάσο, Γκαμπόν, Γουινέα και Νίγηρα, από το 2020 και έπειτα).
After a one-on-one meeting and a group extended meeting, 4 agreements were signed in the presence of Chadian President Mahamat Idriss Deby Itno and Hungarian Prime Minister Viktor Orbán. 🇹🇩🇭🇺 #Budapest https://t.co/MsbRYuOFjX pic.twitter.com/qcGFnquI3s
— Mahamat M Adam Bechir (@BlazianP) September 9, 2024
Η κυβέρνηση του Βίκτορ Ορμπαν έρχεται πια, εν έτει 2024, να δηλώσει «παρούσα», ανακοινώνοντας την αποστολή περίπου 200 στρατιωτών στο Τσαντ.
Το Τσαντ είναι, ωστόσο, μια χώρα σχεδόν 20 εκατομμυρίων κατοίκων, με έκταση σχεδόν 15πλάσια της Ουγγαρίας, που φιλοξενεί ήδη ολίγους χιλιάδες Ευρωπαίους στρατιώτες, μεταξύ αυτών και περίπου 1.000 από τη Γαλλία. Μια χώρα που ξεχωρίζει ως ένας από τους πυλώνες της ομάδας των Πέντε του Σαχέλ (G5 du Sahel), δίπλα σε Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι, Μαυριτανία και Νίγηρα. Τι να τους κάνει μόλις 200 Ούγγρους;
«Το Τσαντ είναι το τελευταίο προπύργιο της Γαλλίας στο Σαχέλ», γράφει η Νιγηριανή δημοσιογράφος Νος Γκμπανταμόσι στο περιοδικό Foreign Policy.
«Η Françafrique πέθανε πριν από πολύ καιρό», δήλωνε πέρυσι, από την πλευρά της, η –πλέον πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας– Κατρίν Κολονά, ενώ η γαλλική στρατιωτική επιχείρηση Barkhane είχε τερματιστεί ήδη από το 2022.
«Ο πραγματικός στόχος του Ορμπαν φαίνεται ότι είναι να εξασφαλίσει ένα κομμάτι από την πίτα των κρίσιμης αξίας ορυκτών που εντοπίζονται στο Τσαντ», προσθέτει η Γκμπανταμόσι στην ανάλυσή της, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι ο Ορμπαν κοπιάρει στην προκειμένη περίπτωση κινήσεις βγαλμένες από το αφρικανικό εγχειρίδιο του Πούτιν, προσφέροντας «φθηνές» επενδύσεις στο μέτωπο της ασφάλειας με αντάλλαγμα την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης επιρροής.
«Οπως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, έτσι και ο Βίκτορ Ορμπαν έχει οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή (σ.σ. του Σαχέλ). Ο Ούγγρος πρωθυπουργός προσπαθεί, επίσης, να κερδίσει πολιτικούς πόντους σε μια περίοδο κατά την οποία στρατεύματα από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως για παράδειγμα από τη Γαλλία, περιορίζουν την παρουσία τους στο Σαχέλ», σημειώνει ο Γκανέζος αναλυτής Φιντέλ Ογούσου, μιλώντας στη Deutsche Welle.
«Τον τελευταίο χρόνο, η Ουγγαρία ανέπτυξε τους δεσμούς της με το Τσαντ, εγκαινιάζοντας εκεί ένα κέντρο ανθρωπιστικής βοήθειας, αποκτώντας διπλωματική παρουσία και υπογράφοντας συμφωνίες στους τομείς της γεωργίας και της εκπαίδευσης (σ.σ. προσφέροντας δεκάδες ετησίως υποτροφίες σε φοιτητές από το Τσαντ που προτίθενται να σπουδάσουν σε ουγγρικά πανεπιστήμια)», σημειώνει στο σχετικό άρθρο της η Deutsche Welle. Σε αυτήν την ουγγρική «απόβαση» στο Τσαντ παρουσιάζεται μάλιστα να πρωταγωνιστεί ως «σύνδεσμος» και ο ίδιος ο 32χρονος υιός του Βίκτορ Ορμπαν, ο Γκάσπαρ, όπως αναφέρει η Γκμπανταμόσι στο δικό της άρθρο για το FP.
Η Ουγγαρία αποτελεί –υπό μια έννοια– ιδιαίτερη περίπτωση. Αν και ευρωπαϊκή/νατοϊκή, είναι μια από τις χώρες που έχουν διατηρήσει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία του Πούτιν αλλά και με την Κίνα του Σι Τζινπίνγκ, δύο χώρες που… επίσης ενδιαφέρονται για την Αφρική διεκδικώντας επιρροή εκεί.
