«Ο μόνος τρόπος που μπορούν να μας κερδίσουν είναι αν κλέψουν». Τάδε έφη ο Ντόναλντ Τραμπ, σε προεκλογική συγκέντρωση, όχι το 2016 (όταν επίσης είχε αρνηθεί να δεσμευτεί ότι θα σεβαστεί το εκλογικό αποτέλεσμα), ούτε το 2020, αλλά τον περασμένο Ιούνιο.
Σε μία από τις αναρτήσεις του στο Truth Social στις 9 Σεπτεμβρίου, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος ήταν σαφής (τα κεφαλαία είναι όπως στο πρωτότυπο): «ΟΤΑΝ ΚΕΡΔΙΣΩ, αυτοί οι τύποι που ΕΚΛΕΨΑΝ θα διωχθούν εξαντλώντας την αυστηρότητα του Νόμου, που θα περιλαμβάνει ποινές φυλάκισης μεγάλης διάρκειας ώστε αυτή η Εξαχρείωση της Δικαιοσύνης να μην ξανασυμβεί ποτέ».
Πόσο πιθανό είναι να ξαναζήσουμε, μετά τις 5 Νοεμβρίου, το ίδιο ψυχόδραμα που εκτυλίχθηκε στις ΗΠΑ μετά τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές; Δυστυχώς, τα δεδομένα δεν είναι ενθαρρυντικά.
Αφενός, όπως έδειξε και μετά το πρόσφατο ντιμπέιτ, ο Τραμπ παραμένει ανίκανος να αποδεχθεί ότι μπορεί να ηττηθεί και διατεθειμένος να επικαλεστεί οτιδήποτε για να ισχυριστεί ότι ήταν θύμα ενός στημένου παιχνιδιού. Δεύτερον, αν οι δημοσκοπήσεις είναι ακριβείς, οι εκλογές θα είναι οι πιο οριακές από το 2000, όταν, έπειτα από παρέμβαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους ανακηρύχθηκε νικητής επί του Αλ Γκορ κερδίζοντας τη Φλόριντα για 537 ψήφους.
Τρίτον, αν και το 2020 ο Τραμπ δοκίμασε τα πάντα για να παραμείνει στην εξουσία, δεν ήταν καλά οργανωμένος – και η νομική του ομάδα δεν ήταν η καλύτερη δυνατή (ποιος μπορεί να ξεχάσει την ιλαροτραγική συνέντευξη Τύπου του Ρούντι Τζουλιάνι μπροστά από το κατάστημα ειδών κήπου Four Seasons Total Landscaping;). Φέτος, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Σε πολλές πολιτείες έχουν διοριστεί σε κρίσιμες θέσεις στον μηχανισμό διεξαγωγής των εκλογών αξιωματούχοι που προσυπογράφουν το Μεγάλο Ψέμα του Τραμπ για το 2020. Και το στρατόπεδο του τέως προέδρου έχει καταρτίσει μία επιθετική νομική στρατηγική, την οποία ήδη εφαρμόζει σε σειρά πολιτειών.
Μιλώντας στον Ντέιβιντ Ρέμνικ του New Yorker στις 6 Σεπτεμβρίου, ο Μαρκ Ελάιας, νομικός σύμβουλος της Κάμαλα Χάρις και ο πρωτεργάτης της νομικής υπεράσπισης της εκλογικής νίκης του Τζο Μπάιντεν προ τεσσάρων ετών, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου: «Το 2024 δεν είναι το έτος του Ρούντι Τζουλιάνι […] Πρέπει να περιμένουμε όλοι ότι [οι δικηγόροι του Τραμπ] θα είναι πιο ικανοί αυτή τη φορά, και ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πιο απελπισμένος» λόγω των πολλαπλών κατηγοριών που εκκρεμούν εναντίον του.
«Όταν κερδίσω, αυτοί οι τύποι που έκλεψαν θα διωχθούν εξαντλώντας την αυστηρότητα του Νόμου», έγραψε στο Truth Social ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών.
Ο Ελάιας σημείωσε ότι την τελευταία διετία οι Ρεπουμπλικανοί έχουν υποβάλει έναν χείμαρρο αγωγών για την κατάργηση νόμων που απαγορεύουν την παρενόχληση εκλογικών αξιωματούχων. Επιπλέον, επιχειρούν συστηματικά να ακυρώσουν μεγάλο αριθμό ψήφων – π.χ. όσων ταχυδρομούνται με ημερομηνία πριν από τις εκλογές αλλά φτάνουν στα χέρια των εφορευτικών επιτροπών μετά.
Και οι Δημοκρατικοί πάντως, περιμένοντας το χειρότερο, έχουν λάβει τα μέτρα τους. Η Ντέινα Ρίμους, συνεπικεφαλής του νομικού επιτελείου της εκστρατείας της Κάμαλα Χάρις, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η ομάδα της οποίας ηγείται «εργάζεται αδιάκοπα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καταστρώνοντας στρατηγικά σχέδια σε νευραλγικές πολιτείες, προσθέτοντας ταλέντο και πόρους, και προετοιμαζόμενη για όλα τα πιθανά σενάρια». Υπολογίζεται ότι η νομική ομάδα της Χάρις είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του Μπάιντεν το 2020.
Οι εκλέκτορες
Η μέθοδος με την οποία εκλέγεται ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι απαρχαιωμένη και, όπως φάνηκε γλαφυρά το 2020, ευάλωτη σε πολλαπλές μορφές αμφισβήτησης αν υπάρχει η βούληση για αυτό. Ο νικητής των εκλογών σε κάθε πολιτεία (με δύο εξαιρέσεις) παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της (ο αριθμός τους είναι ανάλογος του πληθυσμού της πολιτείας).
Ο κυβερνήτης και άλλοι αρμόδιοι αξιωματούχοι της πολιτείας πρέπει να πιστοποιήσουν το αποτέλεσμα και στη συνέχεια το Κολέγιο των Εκλεκτόρων ψηφίζει και ο υποψήφιος που θα λάβει 270 ή περισσότερες ψήφους, κερδίζει. Κι αυτή η ψηφοφορία πρέπει να πιστοποιηθεί, από το Κογκρέσο στη νέα του σύνθεση, υπό την επίβλεψη του ή της αντιπροέδρου. Τον εποπτικό αυτό ρόλο θα έχει φέτος η Κάμαλα Χάρις – που είναι μία εκ των δύο βασικών υποψηφίων. Αυτή ακριβώς τη διαδικασία πιστοποίησης επιχείρησε να μπλοκάρει ο όχλος που εισέβαλε στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου του 2021, αφού ο τότε πρόεδρος τους εξώθησε να πολεμήσουν με όλες τους τις δυνάμεις, «γιατί αλλιώς δεν θα έχετε χώρα πια».
Οπως υπενθυμίζει το Economist, «παρότι οι περισσότερες πολιτείες υποχρεώνουν τους εκλέκτορες να ψηφίσουν τον υποψήφιο που επικράτησε στην πολιτεία, ορισμένες, μεταξύ των οποίων η Τζόρτζια και η Πενσιλβάνια, δεν έχουν κανόνες που αποτρέπουν τους “άπιστους” εκλέκτορες από το να επιλέξουν άλλον υποψήφιο». Παράλληλα, η κάθε πολιτεία θέτει δικές της προθεσμίες για παράδοση των αποτελεσμάτων από τις κομητείες, για ολοκλήρωση της καταμέτρησης, για την υποβολή νομικών ενστάσεων και αιτημάτων επανακαταμέτρησης κ.ο.κ.
Για παράδειγμα, οι προθεσμίες για την ολοκλήρωση της καταμέτρησης είναι η 12η Νοεμβρίου στην Τζόρτζια (μία εβδομάδα μετά τις εκλογές), η 15η του μηνός για τη Νεβάδα, η 19η για την Πενσιλβάνια, η 25η για την Αριζόνα και το Μίσιγκαν και η 1η Δεκεμβρίου για το Ουισκόνσιν. Η ψηφοφορία στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων θα λάβει χώρα στις 17 Δεκεμβρίου και η διαδικασία πιστοποίησης του αποτελέσματος θα γίνει στις 6 Ιανουαρίου του νέου έτους.
Πόσο πιθανό είναι ένα «Καπιτώλιο 2»
Μια παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας μετά τις 5 Νοεμβρίου, με τη Χάρις νικήτρια και τον Τραμπ να αρνείται να αποδεχθεί την ήττα, αναπόφευκτα γεννάει έντονους φόβους για την προοπτική πολιτικής βίας. Το 2020, ο Τραμπ δεν είχε διστάσει να στρέψει τους αγανακτισμένους οπαδούς του κατά του Καπιτωλίου, αλλά και του ίδιου του αντιπροέδρου του.
Φέτος, πέρα από όλα τα άλλα, έχει γίνει στόχος σε δύο απόπειρες δολοφονίας, για τις οποίες επιρρίπτει ευθύνες στους Δημοκρατικούς και στην εμπρηστική –στα μάτια του– ρητορική τους για την απειλή που αποτελεί για την αμερικανική δημοκρατία. Αν ηττηθεί και πάλι, με τον κίνδυνο να βρεθεί υπόλογος απέναντι στη Δικαιοσύνη χωρίς να είναι πλέον υποψήφιος και με τους οπαδούς του πεπεισμένους ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι (ξανά) προϊόν απάτης, οι συνθήκες θα είναι ιδανικές για νέα επεισόδια, που θα κάνουν την εισβολή στο Καπιτώλιο όντως να μοιάζει με τουριστική επίσκεψη, όπως την είχε χαρακτηρίσει ο αγαπημένος τηλεπαρουσιαστής του κινήματος MAGA και του Βλαντιμίρ Πούτιν, Τάκερ Κάρλσον.
