Σπάνια μια τόσο οριακή νίκη σε τοπικές εκλογές ενός τόσο μικρού κρατιδίου όπως το Βρανδεμβούργο (γύρω στο 3% του γερμανικού πληθυσμού) προκάλεσε τέτοια ανακούφιση στο Βερολίνο. Ωστόσο, η χαρά του καγκελαρίου Ολαφ Σολτς το βράδυ της Κυριακής ήταν απολύτως δικαιολογημένη.
Διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις των δύο τελευταίων χρόνων, που έφερναν το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στην πρώτη θέση, το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) έκοψε το νήμα, έστω με βραχεία κεφαλή και τερμάτισε, τουλάχιστον προσωρινά, τους ψιθύρους για ενδεχόμενη αντικατάσταση του Σολτς ενόψει των βουλευτικών εκλογών, που προβλέπεται να διεξαχθούν σε έναν χρόνο.
Τα αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν χθες, το SPD εξασφάλισε ποσοστό 30,9%, σημειώνοντας αύξηση 4,7% από τις προηγούμενες εκλογές του 2019, έναντι 29,2% της AfD, που είδε τις ψήφους της να αυξάνονται κατά 5,7%.
Στην τρίτη θέση πέρασε η νεοσύστατη, αριστερής προέλευσης «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) με 13,5%, ενώ το κεντροδεξιό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) ακολούθησε με 12,1%.
Ενδεχόμενη νίκη της Ακροδεξιάς στο Βρανδεμβούργο, ιστορικό προπύργιο της Αριστεράς, όπου οι Σοσιαλδημοκράτες δεν είχαν χάσει εκλογική αναμέτρηση από την επανένωση της Γερμανίας, το 1990, θα ήταν ολέθρια για τον κυβερνητικό σχηματισμό και πιθανότατα μοιραία για τον Ολαφ Σολτς.
Υστερα από τα συντριπτικά, για το SPD, αποτελέσματα στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας, την 1η Σεπτεμβρίου, και με τις δημοσκοπήσεις να φέρνουν το κόμμα στην τρίτη θέση σε εθνική κλίμακα, είχαν αρχίσει να ακούγονται φωνές που καλούσαν τον Ολαφ Σολτς να ακολουθήσει το παράδειγμα του Τζο Μπάιντεν και να παραδώσει σε κάποιον άλλο τη σκυτάλη για τη μάχη των βουλευτικών εκλογών του 2025.
Σενάρια
Μεταξύ αυτών, ο Σοσιαλδημοκράτης δήμαρχος του Μονάχου Ντίτερ Ράιτερ κάλεσε πρόσφατα τον Σολτς να δηλώσει ότι δεν θα διεκδικήσει εκ νέου την καγκελαρία, εκφράζοντας την προτίμησή του για τον εν ενεργεία υπουργό Αμυνας, Μπόρις Πιστόριους.
Μετά το προχθεσινό αποτέλεσμα οι διεργασίες αυτές αναστέλλονται. «Δεν υπάρχει απολύτως καμία ταλάντευση», τόνισε χθες ο συμπρόεδρος του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, αναφορικά με τα σενάρια αντικατάστασης του Σολτς. «Δεν υπάρχει καμιά συζήτηση αυτού του είδους ούτε στην κομματική ηγεσία ούτε στην κοινοβουλευτική ομάδα ούτε μεταξύ υπουργών και κυβερνητών κρατιδίων», προσέθεσε.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι τα σύννεφα πάνω από τον Γερμανό καγκελάριο και την τρικομματική κυβέρνησή του απομακρύνθηκαν εν μια νυκτί.
«Δεν υπάρχει απολύτως καμία ταλάντευση», δήλωσε χθες ο συμπρόεδρος του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, αναφορικά με τα σενάρια αντικατάστασης του Γερμανού καγκελαρίου.
Οι δύο κυβερνητικοί εταίροι του έμειναν εκτός τοπικής Βουλής στο Βρανδεμβούργο, λαμβάνοντας κάτω από το όριο του 5%: οι μεν Πράσινοι συρρικνώθηκαν από 10,8% σε 4,1%, οι δε Φιλελεύθεροι κυριολεκτικά εξανεμίστηκαν και καταγράφηκαν, αυτή τη φορά, ανάμεσα στα «Λοιπά κόμματα». Σε συνέχεια ανάλογων αποτυχιών στη Θουριγγία και τη Σαξονία, η προχθεσινή εξέλιξη προοιωνίζεται ακόμη μεγαλύτερες γκρίνιες και τριγμούς στο εσωτερικό του κυβερνώντος συνασπισμού. Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η ακροδεξιά AfD εμφάνισε τέτοια άνοδο στο ήσυχο Βρανδεμβούργο, ένα κρατίδιο όπου η οικονομία αναπτύσσεται δυναμικά και όπου η μετανάστευση είναι περιορισμένη, ασφαλώς δεν καθησυχάζει κανέναν στο κυβερνητικό μπλοκ.
Νίκη του Βόιντκε
Τα περισσότερα γερμανικά Μέσα συμμερίζονταν χθες την εκτίμηση ότι η νίκη του SPD στο Βρανδεμβούργο δεν μπορεί να πιστωθεί στον Ολαφ Σολτς, αλλά στον κυβερνήτη του κρατιδίου, Ντίτμαρ Βόιντκε. Κατά γενική ομολογία επιτυχημένος στην άσκηση των καθηκόντων του, ο Βόιντκε πήρε πάνω του την προεκλογική εκστρατεία, τηρώντας αποστάσεις από τον Σολτς, τον οποίο φρόντισε να κρατήσει μακριά από τις συγκεντρώσεις του, παρότι ο καγκελάριος διαμένει και εκλέγεται βουλευτής στο εν λόγω κρατίδιο.
Δεν δίστασε μάλιστα να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση για φλέγοντα θέματα, όπως η μετανάστευση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου εστιάζονται και τα βέλη τόσο της ακροδεξιάς AfD όσο και της αριστερής BSW.
Στην τελική ευθεία του εκλογικού αγώνα, ο Βόιντκε ανέλαβε μέγα πολιτικό ρίσκο, δηλώνοντας ότι δεν θα διεκδικήσει εκ νέου το αξίωμα του τοπικού πρωθυπουργού αν η AfD ξεπεράσει το SPD έστω και κατά μία ψήφο – αν και θα μπορούσε να το πράξει, εξασφαλίζοντας σε συμμαχία με άλλα κόμματα του δημοκρατικού τόξου.
Κατάφερε έτσι να συσπειρώσει πολύ κόσμο, που μπορεί να μην ψήφιζε SPD σε βουλευτικές εκλογές, αλλά δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να δει την Ακροδεξιά πρώτη δύναμη στο κρατίδιο.
Η προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες έφτασε το ποσοστό-ρεκόρ 72,9%, ενώ σύμφωνα με το exit poll της δημόσιας τηλεόρασης ARD, τρεις στους τέσσερις από όσους ψήφισαν SPD το έκαναν με κρύα καρδιά, για να μη νικήσει η AfD.
Τα μαθήματα
Ερωτηθείς από δημοσιογράφους αν κρίνει ότι η ομοσπονδιακή ηγεσία του κόμματός του κινείται σε σωστή κατεύθυνση, ο Βόιντκε απέφυγε να δώσει ευθεία απάντηση, λέγοντας ότι δεν ήταν η σωστή στιγμή να τεθεί το ερώτημα. «Ωστόσο, πρέπει να αφομοιώσουμε κι εμείς κάποια μαθήματα από αυτή την εκλογή», έσπευσε να προσθέσει. «Ειδικά στο ομοσπονδιακό επίπεδο υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για να κερδίσουμε έδαφος τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια».
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τον επιβεβαιώνουν, καθώς εμφανίζουν το SPD να συρρικνώνεται στο 15%, έναντι 25,7% το 2021, ενώ δίνουν 32% στην κεντροδεξιά CDU και 20% στην AfD.
