Οι ΗΠΑ παρέχουν υποστήριξη με όπλα και χρήματα σε Ουκρανία και Ισραήλ, και τα δύο κράτη δεν ζητούν άδεια για σημαντικές ενέργειες στο πεδίο. Είναι ο προβληματισμός τον οποίο μεταφέρει στην «Κ» από την Ουάσιγκτον ο Τζάστιν Λόγκαν (φωτ.), διευθυντής Αμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής στο Cato Institute της αμερικανικής πρωτεύουσας. Ο ίδιος τονίζει ότι ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με τη Χεζμπολάχ δεν θα ήταν απλή υπόθεση για το Ισραήλ, προσθέτοντας ότι δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να παρασυρθούν σε μια γενίκευση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Στο μέτωπο της Ουκρανίας, ο Λόγκαν προβλέπει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν τελικά θα επιτρέψει τη χρήση κάποιων συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων εντός της ρωσικής επικράτειας. Για τις σχέσεις ΗΠΑ και ΝΑΤΟ τονίζει με νόημα πως οι Ευρωπαίοι «δεν είναι όσο νευρικοί θα έπρεπε» μπροστά στην προοπτική επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ. Οσο για τον Ταγίπ Ερντογάν; «Οσο μπορεί να κάνει πράγματα που βρίσκονται σε αντίθεση με τις επιθυμίες του ΝΑΤΟ ή των ΗΠΑ, ξανά και ξανά με πολύ μικρό κόστος, από τη δική του σκοπιά δεν βλέπω γιατί πρέπει να σταματήσει να το κάνει».
– Στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ διευρύνει τη σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα; Μια αποδυναμωμένη Χεζμπολάχ ή ένας ολοκληρωτικός πόλεμος του Ισραήλ ακόμη και με το Ιράν;
– Και τα δύο. Στρατιωτικοί σύμβουλοι του Μπάιντεν έχουν τονίσει ότι είναι σημαντικό για το Ισραήλ να καταλάβει πως σε μια σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να παράσχουν τη φύση της βοήθειας που πρόσφεραν την άνοιξη στην ιρανική επίθεση. Με άλλα λόγια, αν ξεσπούσε πόλεμος με τη Χεζμπολάχ θα βλέπαμε και Ισραηλινούς αμάχους νεκρούς στους δρόμους. Επομένως, η αμερικανική διοίκηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει στο Ισραήλ ότι μια τέτοια κλιμάκωση θα ήταν ένα τεράστιο βήμα. Κατά τη γνώμη μου δεν είναι ούτως ή άλλως προς το συμφέρον των ΗΠΑ να παρασυρθούν σε έναν πόλεμο Ισραήλ – Χεζμπολάχ. Εχουμε πολλές άλλες προτεραιότητες. Καίνε μικρές φωτιές σε όλο τον κόσμο, έχουμε τρισ. δολάρια χρέος και τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα. Το σημαντικότερο, οι ΗΠΑ παρέχουν υποστήριξη με όπλα και χρήματα στην Ουκρανία και στο Ισραήλ, και τα δύο κράτη δεν μας ζητούν την άδεια για σημαντικές ενέργειες. Οι Ουκρανοί δεν μας ειδοποίησαν όταν έμπαιναν στο Κουρσκ. Ούτε μας είπαν ότι επρόκειτο να επιτεθούν σε ρωσικά ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης για πυρηνικά συστήματα. Και οι Ισραηλινοί δεν μας ενημέρωσαν τώρα γι’ αυτή την ευρεία επίθεση στον Λίβανο. Ανήκω σε εκείνους που ανησυχούν ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν τον έλεγχο της μοίρας τους και στις δύο αυτές συγκρούσεις.
– Θα ήταν όλο αυτό διαφορετικό με μια διοίκηση Τραμπ;
– Ποιος ξέρει πραγματικά; Ο Τραμπ μάς λέει ότι, αν ήταν ο ίδιος πρόεδρος, όλα θα έβαιναν καλώς. Ομως ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Δεν υπάρχουν μαγικά ραβδιά. Ξέρετε, ο Τραμπ έχει τουλάχιστον δύο διαφορετικές πλευρές προσωπικότητας. Από τη μία του αρέσει να εμφανίζεται ως υποψήφιος για Νομπέλ Ειρήνης, ως ένας πρόεδρος που του αρέσει να κρατάει τις ΗΠΑ μακριά από ξένες συγκρούσεις. Από την άλλη, όμως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα παρορμητικός. Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς ποιος Ντόναλντ Τραμπ θα εμφανιστεί κάθε μέρα. Με τον Τραμπ τα πράγματα θα ήταν σίγουρα διαφορετικά. Ομως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση.
– Στην Ουκρανία, το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν η Ουάσιγκτον θα επιτρέψει τη χρήση των δυτικών πυραυλικών συστημάτων βαθιά στη ρωσική επικράτεια. Ποια είναι η εικόνα που αποκομίζετε;
– Καταλαβαίνω ότι μπορεί να δώσει κάποια άδεια για τη χρήση του συστήματος AΤΑCMS προς αυτή την κατεύθυνση. Αν παρατηρήσετε, μέχρι σήμερα η αμερικανική κυβέρνηση αρχικά έχει πει «όχι» προτού πει «ναι». Νομίζω ότι υπάρχουν πραγματικοί λόγοι να ανησυχεί κανείς γι’ αυτή τη μορφή κλιμάκωσης και ανήκω σε εκείνους που θεωρούν ότι υπάρχουν κάποιες γραμμές τις οποίες δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να περάσουν, όποιο κι αν είναι το συμφέρον της Ουκρανίας. Αλλά αν έπρεπε να στοιχηματίσω, θα έλεγα ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα επιτρέψει τελικά τη χρήση κάποιων συγκεκριμένων όπλων εντός της ρωσικής επικράτειας.
– Θεωρείτε ότι διαμορφώνονται σταδιακά οι προϋποθέσεις για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν κάποια στιγμή σε κατάπαυση του πυρός; Ή είμαστε ακόμη μακριά;
– Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα πράγματα μπορεί να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Ζελένσκι δήλωσε πρόσφατα ότι θα πρέπει να γίνει άλλη μια συνάντηση για την ειρήνη και τη διπλωματία με τη συμμετοχή και της Ρωσίας. Επιπλέον, η ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ μπορεί να εξηγηθεί περισσότερο με διπλωματικούς παρά με στρατιωτικούς όρους, υπό την έννοια ότι έχει μεγαλύτερο νόημα ως διαπραγματευτικό χαρτί παρά ως στρατιωτικός στόχος. Αυτά είναι ελπιδοφόρα σημάδια. Ωστόσο, ας είμαστε συγκρατημένοι.
– Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι σχέσεις των ΗΠΑ με το ΝΑΤΟ την επομένη των προεδρικών εκλογών;
– Θα σας πω ότι τους τελευταίους 6-8 μήνες είχα περισσότερες συναντήσεις με πανικόβλητους Ευρωπαίους διπλωμάτες από όσες είχα πιθανώς σε ολόκληρη την καριέρα μου. Οι Ευρωπαίοι δείχνουν αρκετά νευρικοί. Κατά τη γνώμη μου, όμως, δεν είναι όσο νευρικοί θα έπρεπε. Κι αυτό διότι μια νέα ομάδα ασφαλείας υπό τον Τραμπ είναι σχεδόν απίθανο να ακολουθήσει τη διατλαντική κληρονομιά που έχει τηρήσει η ομάδα Μπάιντεν. Πολλές από τις αποφάσεις του Τραμπ στην πρώτη θητεία του ανατράπηκαν από συνεργάτες του. Στη Συρία, ο απεσταλμένος του έπαιζε κρυφτό με τον αριθμό των στρατευμάτων ώστε να μη γνωρίζει ότι δεν είμαστε έξω. Αυτά τα έχει συνειδητοποιήσει ο Τραμπ και αν με ρωτούσε κάποιος πού θα δούμε την πιο βαθιά αλλαγή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, η απάντηση είναι καθαρή: στην Ευρώπη.
– Για λόγους που μπορείτε να αντιληφθείτε, στην Ελλάδα παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την αλληλεπίδραση της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μεταξύ άλλων συνεργάζεται με τον Πούτιν, στηρίζει τη Χαμάς και επιθυμεί να ενταχθεί στους BRICS. Τι έχετε να παρατηρήσετε;
– Εχω να κάνω τις εξής παρατηρήσεις: Πρώτον, δεν υπάρχει μηχανισμός για την απομάκρυνση ενός κράτους-μέλους από το ΝΑΤΟ. Δεν βρίσκεται πουθενά. Δεύτερον, η Ουάσιγκτον νιώθει ότι οποιαδήποτε παραδοχή πως η ευθυγράμμιση των συμφερόντων ανάμεσα στα 32 μέλη της δεν είναι τέλεια θα αποτελούσε καταγγελία της ίδιας της συμμαχίας. Τρίτον, η δύναμη της αδράνειας είναι μια πολύ ισχυρή δύναμη. Τέταρτον, και επί της ουσίας, όσο ο Ερντογάν μπορεί να κάνει πράγματα που βρίσκονται σε αντίθεση με τις επιθυμίες του ΝΑΤΟ ή των ΗΠΑ, ξανά και ξανά με πολύ μικρό κόστος, από τη δική του σκοπιά δεν βλέπω γιατί πρέπει να σταματήσει να το κάνει.
