Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Πάνω σε αυτή τη βάση στηρίζεται η επιρροή της Χεζμπολάχ στους Λιβανέζους, οι οποίοι βρίσκονται στη μέση μιας σύγκρουσης που εντείνει τις επιπτώσεις της οικονομικής κατάρρευσης στη χώρα τους.
Την επομένη της 7ης Οκτωβρίου, η Χεζμπολάχ ξεκίνησε έναν πόλεμο φθοράς εναντίον του Ισραήλ για να στηρίξει τη Χαμάς. Ως αποτέλεσμα, τουλάχιστον 60.000 Ισραηλινοί αναγκάστηκαν να εκκενώσουν το βόρειο Ισραήλ. Η κλιμάκωση των ισραηλινών επιχειρήσεων στα σύνορα με τον Λίβανο ήταν εδώ και μήνες προδιαγεγραμμένη εξέλιξη, ως η βασική ανησυχία των διεθνών αναλυτών για την έκβαση της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Οι δύο πλευρές έχουν άλλωστε μακρύ παρελθόν συγκρούσεων, με χαρακτηριστικά ορόσημα την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982 και τον πόλεμο το 2006. Τα τελευταία χρόνια η αντιπαράθεση είχε μετουσιωθεί σε διασυνοριακές επιθέσεις χαμηλής κλίμακας, οι οποίες έγιναν πιο συχνές και έντονες μετά τις θηριωδίες της Χαμάς στο Ισραήλ και την επακόλουθη ισραηλινή επιχείρηση στη Γάζα.
Κατάρρευση
Η σύγκρουση Ισραήλ – Χεζμπολάχ βρίσκει τον Λίβανο ήδη στο χείλος του γκρεμού, μετά την οικονομική κατάρρευση του 2019. Το 80% των Λιβανέζων δηλώνει ότι αντιμετωπίζει δυσκολία πρόσβασης σε προσιτά οικονομικά τρόφιμα, σε μια οικονομία που κάποτε ανήκε στις πιο εύπορες και ανεπτυγμένες μη πετρελαιοπαραγωγικές χώρες της Μέσης Ανατολής. Σήμερα ο Λίβανος καταγράφει τα χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης για πρόσβαση σε νερό, ηλεκτρισμό, Ιντερνετ και υγειονομική περίθαλψη. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η κοινή γνώμη στον Λίβανο στέκεται, σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον, επιφυλακτική απέναντι στη Χεζμπολάχ και στο Ιράν, μια τάση η οποία πάντως μεταβλήθηκε μετά την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα.Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Αραβικό Βαρόμετρο, παρά τη σημαντική επιρροή της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, σχετικά λίγοι Λιβανέζοι την υποστηρίζουν πραγματικά. Μόλις το 30% δηλώνει ότι έχει αρκετή ή μεγάλη εμπιστοσύνη στη Χεζμπολάχ. Το 55% απαντάει ότι δεν έχει καθόλου εμπιστοσύνη. Τα ποσοστά διαφέρουν ανά θρησκευτική ομάδα: αρκετή ή μεγάλη εμπιστοσύνη στη σιιτική οργάνωση έχει το 85% των σιιτών, το 9% των σουνιτών και δρούζων και το 6% των χριστιανών. Ομως, από την τελευταία έρευνα –το 2022– η εμπιστοσύνη στη Χεζμπολάχ έχει αυξηθεί κατά 7 μονάδες στους σιίτες· παραμένει αμετάβλητη στις υπόλοιπες πληθυσμιακές ομάδες.
Παρότι μόλις το 1/3 των Λιβανέζων θεωρεί ότι είναι θετικός για τον αραβικό κόσμο ο περιφερειακός ρόλος της Χεζμπολάχ, το εύρημα έχει αυξηθεί κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία διετία. Το γεγονός αυτό δεν αποδίδεται στην ενίσχυση της υποστήριξης στη Χεζμπολάχ, αλλά στην αντιπαράθεση της οργάνωσης με το Ισραήλ. Κι αυτό διότι οι ισραηλινές επιχειρήσεις με επίκεντρο τη Γάζα τρομοκρατούν την κοινή γνώμη στον Λίβανο, η οποία στις έρευνες χρησιμοποιεί όρους όπως «γενοκτονία» (36%), «σφαγή» (25%) και «τρομοκρατία» (78%)· δεν υιοθετεί στον ίδιο βαθμό τον όρο για τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ (11%).
Για το Ιράν
Σε ό,τι αφορά το Ιράν, το 36% των Λιβανέζων έχει πλέον θετική άποψη, γεγονός που συνδυάζεται με την κατάρρευση της υποστήριξης προς τις ΗΠΑ: από 42% το 2022 σε 27% το 2024. Ωστόσο, η κοινή γνώμη στον Λίβανο είναι η μοναδική –ανάμεσα στις 7 χώρες που έχει ερευνήσει το Αραβικό Βαρόμετρο– η οποία δηλώνει ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη στη Μέση Ανατολή έναντι του παλαιστινιακού ζητήματος. Το εύρημα υποδηλώνει προφανώς την κοινωνική απελπισία με τις οικονομικές συνθήκες, εξ ου και οι Λιβανέζοι είναι ανοιχτοί στην ιδέα της βοήθειας από ξένους παράγοντες· το 62% υποστήριξε τη συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το 2022.
Σημειωτέον, μόλις το 12% των Λιβανέζων στηρίζει τη Χεζμπολάχ ως πολιτικό κόμμα. Μάλιστα, ο επίσημος στρατός απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του 85% της κοινής γνώμης στον Λίβανο, πολύ υψηλότερα από τον αντίστοιχο δείκτη για τη Χεζμπολάχ.
«Πρακτικά, η Χεζμπολάχ είναι πολύ ισχυρή στον Λίβανο σήμερα. Σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση του Λιβάνου δεν έχει λόγο για την κατάσταση στα σύνορα. Η αλήθεια είναι όμως ότι οι Λιβανέζοι παραμένουν διχασμένοι σχετικά με τη Χεζμπολάχ και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού δεν θέλουν αυτόν τον πόλεμο. Στο μεταξύ, όμως, οι ισραηλινές επιθέσεις ώθησαν ορισμένους Λιβανέζους που τάσσονται κατά της Χεζμπολάχ να πουν «δεν θέλουμε τη Χεζμπολάχ, αλλά ακόμη περισσότερο μισούμε το Ισραήλ», εξηγεί στην «Κ» ο Ναντίμ Χούρι, εκτελεστικός διευθυντής στο Arab Reform Initiative Team.
Στη μέση
Πάντως, όσο θα γίνονται αισθητές στο εσωτερικό του Λιβάνου οι συνέπειες της σύγκρουσης Ισραήλ – Χεζμπολάχ, τόσο θα μειώνεται στην πορεία και η δημοφιλία της Χεζμπολάχ, η οποία θα έχει φέρει τον πόλεμο στις αυλές των Λιβανέζων. Αυτό φυσικά δεν πρόκειται να συνδυαστεί με αύξηση των θετικών απόψεων για το Ισραήλ. Ως αποτέλεσμα, η κοινή γνώμη στον Λίβανο το πιθανότερο είναι να σταθεί απέναντι και στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, όντας στη μέση ενός πολέμου που θα επιδεινώνει τις ήδη προβληματικές συνθήκες διαβίωσης.
