«Το πρόβλημα με το Ισραήλ είναι ότι δεν μετατρέπει τις στρατιωτικές επιτυχίες σε πολιτικά επιτεύγματα», αναφέρει στην «Κ» ο αναλυτής του Chatham House για τη Μέση Ανατολή Γιόσι Μέκελμπεργκ, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου θεωρεί πως ανοίγει τον δρόμο για μια ολοκληρωτική νίκη με ακόμη περισσότερη στρατιωτική δράση. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στον Λίβανο, υπογραμμίζει ότι η Χαμάς θα πρέπει να πάρει το μήνυμα: «δεν έχει πια τη Χεζμπολάχ να έρθει να τη σώσει». Ο ίδιος δεν διακρίνει διάθεση για κλιμάκωση στο Ιράν, παρατηρώντας ότι η Τεχεράνη αρέσκεται να λειτουργεί με επιθέσεις αρκετά μακριά από το σπίτι της. Οσο για τις ΗΠΑ; Αν έχουν «κόκκινες γραμμές» απέναντι στο Ισραήλ, τις κρατούν καλά κρυμμένες.
– Πόσο λειτουργική είναι πλέον η Χεζμπολάχ μετά τα πλήγματα που έχει δεχθεί από το Ισραήλ;
– Μπορούν ακόμη να εκτοξεύσουν ρουκέτες και πυραύλους. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε όρους επικοινωνίας, ηγεσίας και γενικής ικανότητας έχουν αποδυναμωθεί. Είναι όμως διαφορετική ερώτηση αν αυτό είναι κάτι που θα τους σταματήσει. Με δεδομένο ότι οι περισσότερες επιθέσεις τους αναχαιτίζονται από το Ισραήλ, δεν προκύπτει η ποιότητα της απειλής για την οποία πολλοί ανησυχούσαν πριν από ένα μήνα. Η ικανότητα της Χεζμπολάχ να πλήξει σχεδόν οποιονδήποτε στόχο εντός του Ισραήλ δεν φαίνεται να υλοποιείται. Ωστόσο, αυτές τις μέρες και ώρες θα πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός, διότι η οργάνωση μπορεί να προκαλέσει κάποια έκπληξη στο ένα ή το άλλο σημείο.
– Τι εννοεί το Ιράν όταν διαμηνύει ότι θα απαντήσει στο Ισραήλ «όταν η στιγμή θα είναι κατάλληλη»; Γιατί δεν έχουμε δει μέχρι στιγμής αντίποινα από την Τεχεράνη;
– Το ίδιο πράγμα ακριβώς έλεγαν και μετά τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγιε. Φαίνεται ότι το Ιράν δεν θέλει να εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση. Η στρατηγική της Τεχεράνης στηρίζεται κυρίως στη λειτουργία μέσω των πληρεξουσίων, δημιουργώντας γύρω από το Ισραήλ αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «δαχτυλίδι της φωτιάς». Το σκεπτικό του Ιράν είναι ότι μπορεί το ίδιο να κρατάει απόσταση και την ίδια ώρα να εκτυλίσσονται τα γεγονότα που έχουν καταγραφεί ως δράση των Χούθι, της Χεζμπολάχ, αλλά και της Χαμάς. Γνωρίζουμε ότι το Ιράν χορηγούσε στους πληρεξούσιους τα όπλα με τα οποία εκτελούσαν τις επιθέσεις τους. Το Ιράν θεώρησε ότι θα έφερνε το Ισραήλ σε ένα σημείο ευπάθειας. Τώρα όμως στον βαθμό που θα αισθανθεί υποχρεωμένο να επιχειρήσει μια επίθεση μπορεί να προκαλέσει μία ακόμη πιο σκληρή απάντηση με την εμπλοκή και των ΗΠΑ. Γι’ αυτό και εξετάζει τις επιλογές του. Μπορεί να καταλήξει σε μια πιο συμβολική μορφή αντιποίνων, χτυπώντας για παράδειγμα κάποιον στόχο έξω από το Ισραήλ. Πάντως, δεν φαίνεται να υπάρχει η όρεξη στο Ιράν για κλιμάκωση της κατάστασης. Ιδίως το τελευταίο διάστημα που η Τεχεράνη είναι θεατής των στρατιωτικών ικανοτήτων του Ισραήλ. Σε κάθε περίπτωση, προτιμούν να λειτουργούν με επιθέσεις αρκετά μακριά από το σπίτι τους.
– Τραβούν οι ΗΠΑ κάποια «κόκκινη γραμμή» απέναντι στο Ισραήλ ή θα το υποστηρίξουν στις στρατιωτικές του ενέργειες όποιες και αν θα είναι αυτές; Μήπως έχουμε τελικά την απόλυτη ευθυγράμμιση;
– Αυτή είναι ομολογουμένως μια εξαιρετική ερώτηση για τον Λευκό Οίκο. Προσωπικά, δεν βλέπω κάποια «κόκκινη γραμμή». Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει όλα όσα εφαρμόζει το Ισραήλ στον Λίβανο και την ίδια ώρα επιδιώκει κατάπαυση του πυρός στην περιοχή. Δεν είναι όμως σαφές πώς με αυτήν τη στρατηγική θα επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο και στη Γάζα. Προφανώς, τόσο η Χαμάς όσο και η Χεζμπολάχ δεν είναι παράγοντες που ευνοούν μια κατάπαυση του πυρός. Προκύπτουν όμως εμπόδια και από την πλευρά της κυβέρνησης Νετανιάχου. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ δεν έχουν επιβεβαιώσει αν το Ισραήλ διαθέτει κάποια στρατηγική για τον τερματισμό της κρίσης, πέραν της στρατιωτικής οδού. Επομένως, δεν βλέπω «κόκκινες γραμμές» στην Ουάσιγκτον. Αν τις έχουν, τις κρατούν καλά κρυμμένες.
– Πρακτικά, πώς θα μπορούσε να μοιάζει η επόμενη μέρα στη Μέση Ανατολή και τη Γάζα;
– Αντικειμενικά, αυτό που βιώνει η Χεζμπολάχ στον Λίβανο θα πρέπει σαφώς να στείλει το μήνυμα στη Χαμάς ότι δεν έχει πια συμμάχους που θα έρθουν να τη σώσουν. Η διαδρομή δεν είναι άλλη από την κατάπαυση του πυρός για την οικοδόμηση της επόμενης μέρας. Ωστόσο δεν είμαι σίγουρος ότι και το Ισραήλ σκέφτεται ακριβώς με αυτόν τον τρόπο. Το πιθανότερο, βγάζει το αντίθετο συμπέρασμα, δηλαδή ότι έχει τρέψει Χεζμπολάχ και Χαμάς σε φυγή, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για μια ολοκληρωτική νίκη. Αυτή είναι όμως μια επικίνδυνη προσέγγιση. Νομίζω ότι το πρόβλημα με το Ισραήλ είναι ότι δεν μετατρέπει τις στρατιωτικές επιτυχίες σε πολιτικά επιτεύγματα. Φοβάμαι ότι αντιθέτως θα αναζητήσει ακόμη περισσότερη στρατιωτική δράση.
