Ολοι το φοβόντουσαν, αλλά κανείς δεν κατάφερε να το αποτρέψει. Η κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή για την οποία προειδοποιούσαν εδώ και μήνες οι μεγάλες παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις, είναι γεγονός. Οι ανησυχίες ότι ο «σκιώδης» πόλεμος του Ισραήλ με το Ιράν, που εδώ και ένα χρόνο διεξαγόταν με τη μορφή συγκρούσεων του Ιραήλ με τους πληρεξουσίους του στην περιοχή (κυρίως τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο), ξαναέρχονται στο προσκήνιο.
Το Ιράν εξαπέλυσε πρωτοφανή επίθεση στο Ισραήλ χθες Τρίτη σε αντίποινα για τις δολοφονίες των ηγετών της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια και της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα. Ανέφερε σχετικά με το χθεσινό χτύπημα ότι επέδειξε «αυτοσυγκράτηση», ότι ειδοποίησε τις ΗΠΑ, ενώ τόνισε ότι ολοκλήρωσε την απάντησή του, εφόσον το Ισραήλ δεν προκαλέσει με νέες ενέργειές του νέα αντίποινα.
Από την πλευρά του το Ισραήλ, όπου τις προηγούμενες ημέρες επικρατούσε σχεδόν πανηγυρικό κλίμα για τη δολοφονία του Νασράλα, αλλά και λίγες ημέρες νωρίτερα, για τις επιθέσεις με εκρήξεις φορητών συσκευών επικοινωνίας της Χεζμπολάχ, με στόχο στελέχη της οργάνωσης του Λιβάνου, φέρεται να ετοιμάζει «σκληρή απάντηση».
Σύμφωνα με πολλές αναφορές στα διεθνή Μέσα, η απάντηση θα είναι σκληρότερη συγκριτικά με την προηγούμενη –έπειτα από τα αντίποινα του Ιράν, τον περασμένο Απρίλιο, για τις δολοφονίες υψηλόβαθμων αξιωματούχων της πρεσβείας του στη Δαμασκό. Σημειώνεται ότι το Ισραήλ δεν ανέλαβε την ευθύνη για την εν λόγω επίθεση ούτε για τη δολοφονία του Χανίγια στην Τεχεράνη, αλλά ούτε και για τις εκρήξεις των βομβητών και άλλων συσκευών επικοινωνίας στον Λίβανο.
Ενδεικτικές του πολιτικού κλίματος στο Ισραήλ πάντως είναι οι δηλώσεις του Ναφτάλι Μπένετ, πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος σχολιάζοντας τη χθεσινή ιρανική επίθεση υποστήριξε ότι εμφανίζεται «η μεγαλύτερη ευκαιρία των τελευταίων 50 ετών να αλλάξει η Μέση Ανατολή». Πρόσθεσε ότι το Ισραήλ πρέπει να στοχεύσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, προκειμένου να «πλήξει θανάσιμα αυτό το τρομοκρατικό καθεστώς».
Ο ηγέτης της αντιπολίτευση Γιαΐρ Λαπίντ επίσης ζήτησε «σκληρή» απάντηση στην επίθεση στο Ιράν, προσθέτοντας ότι «το Ισραήλ θα είναι νικητής», ενώ ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατς, αφού τόνισε ότι «το Ιράν έχει περάσει την κόκκινη γραμμή» κάλεσε τον «ελεύθερο κόσμο να σταθεί στο πλευρό του Ισραήλ για να σταματήσει τον ιρανικό άξονα του κακού πριν να είναι πολύ αργά».
Σε ακόμη μία ένδειξη σκλήρυνσης της στάσης του Ισραήλ, ο Κατς χαρακτήρισε τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες «ανεπιθύμητο πρόσωπο» (persona non grata) και του απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα, κάνοντας λόγο για «αποτυχία του να καταδικάσει απερίφραστα την πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ».
Ωρα μηδέν
Μέχρι σήμερα είναι γνωστό ότι δύο Ισραηλινοί τραυματίστηκαν ελαφρά και ένα άτομο σκοτώθηκε στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Οχθη κατά τη χθεσινή επίθεση από το Ιράν, που κατά πολλούς, σηματοδοτεί τη νέα «ώρα μηδέν» για την περιοχή. Η επίθεση σημειώθηκε λίγες ώρες αφότου το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε χερσαία εισβολή στον Λίβανο.
Εκτοξεύτηκαν περίπου 200 πύραυλοι, εκ των οποίων οι περισσότεροι βαλλιστικοί, που είναι πιο δύσκολο να αναχαιτιστούν λόγω της υψηλής ταχύτητας και της υπο-τροχιακής πορείας πτήσης τους.
Διπλάσιοι βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύθηκαν χθες συγκριτικά με την επίθεση του Ιράν τον Απρίλιο, όταν είχε χρησιμοποιήσει συνολικά, περίπου 300 «όπλα» –περιελάμβαναν drones, πυραύλους κρουζ (πιο αργοί και με πιο «επίπεδη» τροχιά) και βαλλιστικούς πυραύλους– εναντίον στόχων στο ισραηλινό έδαφος.
Τότε, είχε ανακοινωθεί ότι περίπου το 99% είχε αναχαιτιστεί επιτυχώς, με ελάχιστες ζημιές.
Οι αμερικανικές δυνάμεις, καθώς και η Βρετανία, συμμετείχαν στην απόκρουση της χθεσινής επίθεσης στο Ισραήλ. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Πατ Ράιντερ, τόνισε ότι δύο πολεμικά πλοία εκτόξευσαν περίπου δώδεκα αμυντικούς πυραύλους για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων.
«Δεν εκτοξεύεις τόσους πολλούς πυραύλους σε έναν στόχο χωρίς την πρόθεση να χτυπήσεις κάτι», ανέφερε ακόμη ο Ράιντερ.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κατηγόρησε τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες», που «ισχυρίζονται ψευδώς ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή», για την περιφερειακή ένταση και τους πολέμους.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή ώστε οι χώρες να ζήσουν ειρηνικά.
Η εντολή εκτόξευσης των πυραύλων στο Ισραήλ δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Τα νέα δεδομένα
Οπως επισημαίνουν αρκετοί αναλυτές, πολλοί στο Ισραήλ «βλέπουν» από την πλευρά τους τις τελευταίες εξελίξεις σαν ευκαιρία για απάντηση στην Τεχεράνη που θα προκαλέσει αναδιάταξη στη Μέση Ανατολή.
Ο αμερικανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios επικαλείται Ισραηλινούς αξιωματούχους, σύμφωνα με τους οποίους, οι δυνάμεις του Ισραήλ θα μπορούσαν να στοχεύσουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του. Αλλα σενάρια κάνουν λόγο για στόχευση των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Κάποιοι προσθέτουν ότι οι στοχευμένες δολοφονίες και η εξουδετέρωση των συστημάτων αεράμυνας του Ιράν είναι επίσης πιθανές ενέργειες.
Η ισραηλινή απάντηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει αεροπορικές επιδρομές από μαχητικά αεροσκάφη, καθώς και μυστικές επιχειρήσεις παρόμοιες με εκείνην που σκότωσε τον Χανίγια, στην Τεχεράνη πριν από δύο μήνες, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.
Η απόφαση για το είδος της απάντησης θα ληφθεί σε συντονισμό με την Ουάσιγκτον και την κυβέρνηση Μπάιντεν, με τον οποίο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επρόκειτο να έχει επικοινωνία, όπως αναφέρει ο Axios.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που απέχουν λιγότερο από πέντε εβδομάδες από τις προεδρικές εκλογές, «κινδυνεύουν να παρασυρθούν στην αντιπαράθεση, παρά τη θέλησή τους», επισημαίνει ο αναλυτής του BBC, Τζέρεμι Μπάουεν.
Την προηγούμενη φορά κατά την επίθεση του Απριλίου, ο Τζο Μπάιντεν είχε συμβουλεύσει τον Νετανιάχου – «πάρε τη νίκη», προτρέποντάς τον να μην απαντήσει σκληρά, και δεν το έκανε.
Αυτή τη φορά όμως η διάθεση είναι σαφώς διαφορετική. Νέα δεδομένα δημιουργεί, μεταξύ άλλων το γεγονός ότι το Ιράν έχει χάσει μέρος της αμυντικής του δύναμης, λόγω των πληγμάτων εναντίον της «ακέφαλης» πλέον Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Η οργάνωση με το τεράστιο και εξελιγμένο οπλοστάσιο θα μπορούσε θεωρητικά να βοηθήσει την Τεχεράνη, εάν το Ιράν και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του δέχονταν επίθεση.
Ωστόσο, το Ισραήλ πέραν του ότι «αποκεφάλισε» τη Χεζμπολάχ, δολοφονώντας τον Νασράλα, φέρεται και να έχει καταστρέψει τα μισά όπλα της, σύμφωνα με τις αμερικανικές και ισραηλινές Αρχές, ενώ επιπλέον έχει εισβάλει στον Λίβανο.
Οι αποτρεπτικές δυνατότητες που διέθετε το Ιράν έχουν δεχθεί σοβαρό πλήγμα. Εν τω μεταξύ, ο Τζο Μπάιντεν αποφάσισε να ενισχύσει τις δυνάμεις του στη Μεσόγειο, στέλνοντας μήνυμα στους Ιρανούς, ότι αν χτυπήσουν το Ισραήλ, χτυπούν και τις ΗΠΑ.
«Δευτερεύοντες» κίνδυνοι
Παρ’ όλα αυτά, «δευτερεύοντες» κίνδυνοι αυξάνονται επίσης για το Ισραήλ, όπως αποδεικνύεται από τις μαζικές δολοφονίες στο Τελ Αβίβ χθες με επτά νεκρούς, που σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, σχεδιάστηκε ώστε να συμπέσει με την επίθεση από το Ιράν.
Ηταν η πιο αιματηρή επίθεση εντός της λεγόμενης «Πράσινης Γραμμής» (διαχωριστική γραμμή που ορίστηκε στις Συμφωνίες εκεχειρίας του 1949 μεταξύ Ισραήλ και των γειτόνων του μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948), έπειτα από την 7η Οκτωβρίου. Το Τελ Αβίβ δεν έχει υποστεί επίθεση τέτοιας κλίμακας μετά τη δεύτερη ιντιφάντα, που είχε ξεσπάσει το 2000.
Εν τω μεταξύ, το μέτωπο της Γάζας παραμένει ανοιχτό έναν χρόνο μετά. Οι υγειονομικές Αρχές του παλαιστινιακού θυλάκου ανακοίνωσαν την Τετάρτη, ότι 51 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ισραηλινές επιθέσεις στο Χαν Γιουνίς.
Πρόκειται για «περιφερειακή και παγκόσμια κρίση που ενδέχεται να έχει εκτεταμένες συνέπειες για την ασφάλεια του Ισραήλ, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία και την παγκόσμια θέση των Ηνωμένων Πολιτειών», επισημαίνει ο Αμος Χάρελ σε ανάλυσή του στην ισραηλινή Haaretz.
Καθώς οι αναδιατάξεις στη Μέση Ανατολή δεν φαίνεται να προκύπτουν μέσω της διπλωματίας, με τα σημερινά δεδομένα, η πολυπόθητη ειρήνη και η σταθερότητα, στη σκιά των γεγονότων του τελευταίου 24ώρου, μοιάζουν ακόμη πιο μακρινά. Παρά τις προσπάθειες περιορισμού του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς που ξέσπασε την 7η Οκτωβρίου πέρυσι, οι συνέπειές του εξακολουθούν να εξαπλώνονται και να επηρεάζουν ολόκληρη την περιοχή.
