Ο τίτλος του φετινού Athens Democracy Forum, του διεθνούς συνεδρίου που λαμβάνει χώρα κάθε Σεπτέμβριο στην Αθήνα, είναι “A Moment of Truth”, «Μια Στιγμή Αλήθειας». Μια μέρα μετά την πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ένα πάνελ με διακεκριμένους ομιλητές προσπάθησε χθες να πλησιάσει την αλήθεια για το τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, καταλήγοντας σε ένα ντιμπέιτ που έκανε το ακροατήριο να κρέμεται από τα χείλη τους.
Ξεκινώντας τη συζήτηση, ο συντονιστής του πάνελ, βετεράνος δημοσιογράφος των New York Times, Στίβεν Ερλάνγκερ, τόνισε πως βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη στιγμή, με έναν διευρυμένο πόλεμο στην περιοχή να είναι δυνητικά μπροστά μας. «Η μοίρα της περιοχής φαίνεται να είναι στα χέρια πολλών εξτρεμιστών», ανέφερε, ρωτώντας τη νομικό, Νόμι Μπαρ-Γιακόβ, πώς φτάσαμε ως εδώ.
«Βρισκόμαστε σε σημείο καμπής», απάντησε, «και συνέβαλαν κάποια πολύ ισχυρά και δημοκρατικά κράτη, κι αναφέρομαι και στις ΗΠΑ γιατί θεωρούν τον εαυτό τους δημοκρατία-μοντέλο». Στη βάση όμως της σύγκρουσης βρίσκεται το δικαίωμα των Παλαιστινίων σε ένα δικό τους κράτος, τόνισε. «Είναι πολύ δύσκολο για το Ισραήλ να κατανοήσει ότι αυτό θα ήταν καλύτερο και για την ασφάλεια του ίδιου – αν δεν γίνει θα έχουμε ακόμα περισσότερους κύκλους πολέμων», σημείωσε.
Μαζί της συμφώνησε ο Αμερικανοκαναδός, με καταγωγή από την Παλαιστίνη, δημοσιογράφος, παραγωγός και ηθοποιός, Αχμέντ Σιχάμπ-Ελντίν. Στα χρώματα της σημαίας της Παλαιστίνης ήταν χθες τα παπούτσια του – «νιώθω ότι πρέπει να κουβαλάω την Παλαιστίνη παντού μαζί μου», ανέφερε. Οσο το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, και οι σύμμαχοι τους συνεχίζουν να αγνοούν τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων, η αντίσταση δεν θα σταματάει, είπε. «Δεν ξέρω αν θα είναι μέσω της πένας ή του σπαθιού, ούτε έχει σημασία αν πιστεύουμε ότι έχουν το δικαίωμα να αντιστέκονται ή όχι – που το έχουν– αλλά θα αντιστέκονται πάντα», τόνισε. Η «αισχρή ατιμωρησία» του Ισραήλ, σημείωσε, κάνει το ίδιο και τον κόσμο, λιγότερο ασφαλείς. Ανησυχεί πως ΗΠΑ και ΜΜΕ κάνουν τα λάθη του 2003 με το Ιράκ – «βρισκόμαστε στο χείλος μιας καταστροφής».
«Είμαστε στην καταστροφή, τη ζούμε, η καταστροφή είναι πραγματικότητα», τόνισε ο Ρότζερ Κόεν, ένας ακόμα βετεράνος δημοσιογράφος των NYT και επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στο Παρίσι. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δηλώσει πολλάκις ότι οι διαπραγματεύσεις οδηγούν σε συμφωνία. «Δεν έγινε ποτέ. Ο απόηχος είναι πολύ δυνατός, και τώρα έχει φτάσει στον Λίβανο, φτάνει στο Ιράν». Στη συγκεκριμένη σύγκρουση, υπάρχουν «τα αφηγήματα των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων. Και υπάρχει ένα πολύ μικρό κομμάτι γης. Και οι δύο λαοί έχουν ιστορικές διεκδικήσεις σε αυτή τη γη. Το κράτος του Ισραήλ δημιουργήθηκε από ένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών το 1947 – οι άνθρωποι που το έγραψαν είχαν πολλές αμφιβολίες, αλλά δεν μπορούσαν να βρουν κάποια καλύτερη λύση οπότε πρότειναν δύο κράτη, και ένα 4% γης υπό διεθνή επιτήρηση. Tα τελευταία 76 χρόνια, κανείς δεν έχει βρει καλύτερη λύση», δήλωσε.
Ο Ρότζερ Κόεν πήγε στον χώρο του φεστιβάλ όπου έγινε η τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, είδε τις σκηνές, τα παρατημένα αυτοκίνητα όσων δολοφονήθηκαν. «Η 7η Οκτωβρίου έχει γίνει μια δευτερεύουσα πρόταση, την έχουν καταβάλει οι φρικτές δολοφονίες χιλιάδων Παλαιστινίων που ακολούθησαν ως απάντηση», ανέφερε χθες. Αλλά στους Εβραίους ξύπνησε ένα θεμελιώδες τραύμα σχετικά με την επιβίωση τους. «Προσπάθησαν να βασιστούν στην καλοσύνη των ξένων για την επιβίωση τους. Δεν θα το κάνουν ξανά. Τώρα θα πολεμήσουν για την επιβίωση τους», τόνισε. «Η μόνη λύση που θα φέρει ειρήνη είναι τα δύο κράτη – μπορείς να επιλέγεις να ζεις στις πληγές της ιστορίας, ή να επιλέξεις ένα μέλλον για τα παιδιά σου, δυστυχώς ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Παλαιστίνιοι έχουν φτάσει στο σημείο να πάρουν τη δύσκολη απόφαση του συμβιβασμού».
Το Ισραήλ δημιουργήθηκε μέσω τρομοκρατίας, αντέτεινε ο κ. Σιχάμπ-Ελντίν. Ο κ. Κόεν απάντησε ότι πολεμούσαν την αποικιοκρατία των Αγγλων. «Μια ευθύνη την οποία συνέχισαν», δήλωσε ο πρώτος, λέγοντας ότι το Ισραήλ δεν είναι δημοκρατία, ότι είναι εθνοκρατία, ένα αποικιακό κράτος. «Το Ισραήλ έχει δικαίωμα να υπάρχει, αλλά σίγουρα όχι με τον τρόπο που υπάρχει τώρα», είπε. «Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τι έκανε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, αλλά οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ μας λένε συνεχώς ότι η 7η Οκτωβρίου μπορεί να δικαιολογήσει όλες τις μέρες που ακολούθησαν», συνέχισε.
Και οι δύο πλευρές βιώνουν βαθιά τραύματα και έντονη ανασφάλεια, συμπλήρωσε η κ. Μπαρ-Γιακόβ, τονίζοντας και πάλι ότι η μόνη λύση για ειρήνη είναι τα δύο κράτη. «Με την τωρινή κυβέρνηση του Ισραήλ και την κυβέρνηση της Παλαιστίνης δεν θα καταφέρουμε να έχουμε ειρήνη», τόνισε. Η Κίνα θέλει στη Μέση Ανατολή να υπάρχει ειρήνη, σημείωσε η Μαμπέλ Λου Μιάο, Γενική Γραμματέας του Κέντρου για την Κίνα και την Παγκοσμιοποίηση, λόγω των εμπορικών συναλλαγών της με χώρες της περιοχής.
Από την πλευρά του ο κ. Σιχάμπ-Ελντίν δεν θέλει δύο κράτη. «Οταν μιλάμε για ειρήνη, εννοούμε ότι όλα τα άτομα που ζουν σε μια γη έχουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αξιοπρέπεια, νόμιμη προστασία. Αν μιλάμε για ένα κράτος, τότε τέλεια», είπε. Αυτό δεν θα γίνει ποτέ, πιστεύει ο κ. Κόεν. «Ισως μια μέρα, αν υπάρχουν δύο κράτη και το σύνορο γίνει τόσο ασήμαντο όσο αυτό της Γαλλίας-Γερμανίας… Αυτό θα ήταν το όνειρο μου», είπε. Η κατάληψη της Δυτικής Οχθης ήταν λάθος του Ισραήλ, ύβρις, δηλώνει. Αλλά, τονίζει, στο Ισραήλ υπάρχει ακόμα ατελής δημοκρατία. Η λύση θα έρθει όταν οι άνθρωποι αποφασίσουν ότι το μέλλον είναι πιο σημαντικό από το παρελθόν.
