Η υποστήριξη στη Χαμάς καταγράφει πτώση, όμως είναι υψηλότερη από την υποστήριξη στη Φατάχ. Ωστόσο, η πλειονότητα των Παλαιστινίων δεν υποστηρίζει ούτε τη Φατάχ ούτε τη Χαμάς. Το συμπέρασμα προκύπτει μέσα από τις μετρήσεις του Αραβικού Βαρομέτρου όπως τις παραθέτουν στην «Κ» οι δρες Χαλίλ Σικάκι και Μάικλ Ρόμπινς. Οι διευθυντές στον οργανισμό βέβαια, με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Πρίνστον, εξηγούν πως η κοινή γνώμη στις αραβικές χώρες βάζει τελικά τα εθνικά και θρησκευτικά κριτήρια πάνω από την οικονομική προοπτική και ευημερία της.
– Ενα χρόνο μετά την 7η Οκτωβρίου, θεωρούν οι Παλαιστίνιοι ότι καλώς η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ;
– Συνεχίζουν να θεωρούν την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ως δικαιολογημένη απάντηση στην ισραηλινή πολιορκία και στον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας από το 2006. Το ποσοστό, όμως, όσων πιστεύουν ότι η επίθεση ήταν η σωστή απάντηση είναι χαμηλότερο σήμερα, ιδιαίτερα στη Λωρίδα της Γάζας. Η πλειονότητα συνεχίζει να εκφράζει την ικανοποίησή της για την απόδοση της Χαμάς, αλλά είναι μικρότερη από ό,τι ήταν πριν από τρεις ή έξι μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των Παλαιστινίων δεν πιστεύει ότι η Χαμάς διέπραξε ωμότητες εναντίον Ισραηλινών αμάχων κατά την επίθεσή της.
– Πώς έχει συνολικά η επιρροή της Χαμάς σε Γάζα και Δυτική Οχθη;
– Η υποστήριξη στη Χαμάς μεταξύ των Παλαιστινίων αυξήθηκε τους μήνες μετά την 7η Οκτωβρίου. Οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι, ωστόσο, συνολικά δεν υποστηρίζουν αυτή την ομάδα. Επιπλέον, η υποστήριξη προς τη Χαμάς μειώθηκε κάπως τους τελευταίους έξι μήνες.
– Η Φατάχ; Κερδίζει ή χάνει σε θετικές γνώμες;
– Αμέσως μετά την 7η Οκτωβρίου, δέχθηκε βαρύ πλήγμα και έχασε το 1/3 της υποστήριξής της. Παρά τη μέτρια πτώση της υποστήριξης στη Χαμάς τους τελευταίους μήνες, η υποστήριξη στη Φατάχ δεν βελτιώθηκε πολύ. Σήμερα, περισσότεροι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν τη Χαμάς παρά τη Φατάχ. Ωστόσο, η πλειονότητα των Παλαιστινίων δεν υποστηρίζει τη Φατάχ ή τη Χαμάς.
– Το γεγονός ότι η Χαμάς κρατάει ακόμη Ισραηλινούς άμαχους ομήρους απασχολεί τους Παλαιστινίους;
– Η πλειονότητα των Παλαιστινίων υποστηρίζει μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα απελευθερώσει τους Ισραηλινούς ομήρους και θα επιτρέψει το τέλος του πολέμου, καθώς και την απελευθέρωση των Παλαιστινίων αιχμαλώτων.
– Οσο επεκτείνεται ο πόλεμος στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ χάνει ή κερδίζει σε δημοφιλία;
– Εντός του Λιβάνου, η δημοτικότητα της Χεζμπολάχ περιορίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στον σιιτικό πληθυσμό. Ωστόσο, από την 7η Οκτωβρίου, υπήρξε μια αλλαγή στις απόψεις μεταξύ άλλων σεχταριστικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των σουνιτών, των χριστιανών και των Δρούζων στον Λίβανο. Η έγκριση του ρόλου της Χεζμπολάχ στην περιφερειακή πολιτική αυξήθηκε μεταξύ αυτών των ομάδων, αν και παρέμεινε σε πολύ χαμηλά επίπεδα συνολικά. Καθώς ο πόλεμος του Ισραήλ στον Λίβανο επεκτείνεται, είναι δύσκολο να πούμε πώς θα αντιδράσει ο πληθυσμός της χώρας. Οι Λιβανέζοι θα κατηγορήσουν πρώτα το Ισραήλ για την εισβολή και τους χιλιάδες νεκρούς, ανάμεσά τους και αμάχους. Πολλοί Λιβανέζοι, πάντως, ιδιαίτερα μη σιίτες, σίγουρα θα κατηγορήσουν τη Χεζμπολάχ για την εμπλοκή του Ισραήλ και το πρόσχημα για τη στρατιωτική του εκστρατεία.
– Τι πιστεύουν οι υπόλοιπες αραβικές χώρες αφενός για την 7η Οκτωβρίου, αφετέρου για τη σύγκρουση που ακολούθησε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα;
– Στις περισσότερες χώρες, πριν από την 7η Οκτωβρίου, υπήρχε μικρή υποστήριξη για το Ισραήλ και ευρεία συμπάθεια για τα δεινά των Παλαιστινίων. Η 7η Οκτωβρίου δεν οδήγησε σε συμπάθεια προς το Ισραήλ, ενώ επηρέασαν οι επακόλουθες ισραηλινές ενέργειες στη Γάζα. Ο πιο συνηθισμένος όρος με τον οποίο η αραβική κοινή γνώμη περιγράφει την κατάσταση στη Γάζα είναι «γενοκτονία» και η δεύτερη πιο συνηθισμένη «σφαγή», κάτι που ενισχύεται από όλες τις εικόνες της καταστροφής στη Γάζα κι εκείνων που σκοτώθηκαν από την ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία.
– Τι σημαίνει το σκηνικό που διαμορφώνεται για τη σύγκλιση των αραβικών χωρών με το Ισραήλ;
– Μέσα στο σημερινό περιβάλλον, δεν υπάρχει καμία ελπίδα για τις Συμφωνίες του Αβραάμ να πετύχουν, πόσο μάλλον να επεκταθούν. Η υποστήριξη σε αυτές τις συμφωνίες έχει μειωθεί στο Μαρόκο (είχε ομαλοποιήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ) και είναι πολύ χαμηλή σε άλλες χώρες. Οι εικόνες από τη Γάζα μετά την 7η Οκτωβρίου έχουν πυροδοτήσει οργή για το Ισραήλ σε όλη την αραβική περιοχή. Αυτή η μεταβολή στο δημόσιο αίσθημα οδήγησε τη Σαουδική Αραβία να συμπεριλάβει ένα παλαιστινιακό κράτος στα αιτήματά της, με αντάλλαγμα την εξομάλυνση των σχέσεων. Το Ισραήλ, όμως, δεν είναι διατεθειμένο να εξετάσει ένα τέτοιο βήμα μέσα στις σημερινές συνθήκες.
– Τελικά, βάζει η κοινή γνώμη στις εμπόλεμες περιοχές της Μέσης Ανατολής τα εθνικά και θρησκευτικά κριτήρια πάνω από την οικονομική προοπτική και ευημερία της;
– Οι πολίτες εξακολουθούν να ενδιαφέρονται για τα οικονομικά ζητήματα, αλλά η σημασία των διεθνών ζητημάτων είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι πριν από την 7η Οκτωβρίου. Οι ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμεύουν ως καθημερινές υπενθυμίσεις της φρίκης που διαδραματίζεται στη Γάζα, η οποία διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες σκέφτονται για τον κόσμο τους. Παρά το γεγονός ότι η επισιτιστική ανασφάλεια αυξάνεται στις περισσότερες χώρες και οι πλειοψηφίες σε όλη την αραβική περιοχή αξιολογούν ως φτωχή την οικονομία τους.
