Η αναθεώρηση του κανονισμού των επιστροφών αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στο σημερινό συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο Λουξεμβούργο. Η πλειοψηφία των κρατών μελών τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης του εν λόγω κανονισμού – που παραμένει χωρίς έγκριση από το 2019 λόγω έλλειψης συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – και αναμένεται να ζητήσουν από την Κομισιόν να παρουσιάσει μια νέα σχετική πρόταση, ώστε να «ενισχυθεί η διαδικασία των επιστροφών» των παράτυπων μεταναστών.
Σε έγγραφο (non paper) που έχουν ήδη συνυπογράψει 14 κράτη μέλη – ανάμεσά τους και η Ελλάδα – επί της ουσίας ζητούν από την Κομισιόν να αποσύρει την πρότασή της για τον κανονισμό του 2019, καθώς ούτως ή άλλως δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Σύμφωνα με το έγγραφο αυτό, η Κομισιόν θα πρέπει να καταθέσει νέα σχετική πρόταση. Ευρωπαίος διπλωμάτης που μίλησε στην «Κ» ανέφερε ότι η ιδέα πλέον έχει «ευρεία απήχηση» και ολοένα περισσότερα κράτη μέλη προτίθενται να συζητήσουν «νέες ιδέες» και «καινοτόμες λύσεις».
Στη σημερινή συνεδρίαση αναμένεται, άλλωστε, να συζητηθούν προτάσεις για τη δημιουργία «κόμβων επιστροφών» σε τρίτες χώρες. Κάποια κράτη μέλη έχουν ήδη ζητήσει από την ουγγρική προεδρία περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με παρόμοιες ιδέες.
Πάντως, το 2018 η Κομισιόν είχε απορρίψει την ιδέα των «εξωτερικών κέντρων επιστροφών» σε τρίτες χώρες ως αδύνατη νομικά. Η πρόταση αφορούσε τη δημιουργία ειδικών κέντρων όπου οι παράτυποι μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται αλλά δεν μπορούν να επιστρέψουν λόγω έλλειψης σχετικών συμφωνιών με τις χώρες καταγωγής τους. Τότε, η Κομισιόν είχε επισημάνει ότι «η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις επιστροφές δεν επιτρέπει να αποστέλλεται κάποιος ενάντια στη θέλησή του σε μια χώρα από την οποία δεν προέρχεται ή μέσω της οποίας δεν έχει εισέλθει στην Ε.Ε.», ενώ έκανε λόγο για κινδύνους παραβίασης της αρχής της μη επαναπροώθησης.
Σήμερα, ωστόσο, αρκετά κράτη μέλη προωθούν την ιδέα των «κόμβων επιστροφών» στο πρότυπο ειδικών κέντρων που είχε δημιουργήσει η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες (UNHCR) σε αφρικανικές χώρες, όπως στη Λιβύη ή κατά το πρότυπο της δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016.
Το θέμα αναμένεται άλλωστε να συζητηθεί και στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την ερχόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες.
Σε αντίθετη κατεύθυνση η Ισπανία
Σε διαφορετική γραμμή, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε χθες ότι η κυβέρνησή του θα διευκολύνει την εγκατάσταση μεταναστών στη χώρα.
«Εμείς, οι Ισπανοί είμαστε παιδιά της μετανάστευσης, δεν θα είμαστε οι γονείς της ξενοφοβίας» είπε χαρακτηριστικά για να προσθέσει ότι «η Ισπανία πρέπει να επιλέξει μεταξύ μιας ευημερούσας, ανοιχτής χώρας ή μιας φτωχής και κλειστής χώρας. Είναι τόσο απλό».
Πρόκειται για κίνηση που πάντως θα πάει «κόντρα» όχι μόνο έναντι της πλειοψηφίας των κρατών μελών της Ε.Ε. – που ζητούν σκλήρυνση των μέτρων αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης-, αλλά και των Ισπανών πολιτών καθώς σε δημοσκόπηση της El Pais τη Δευτέρα, το 50% ισχυρίστηκε ότι «υπάρχουν πάρα πολλοί μετανάστες στη χώρα».
