Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να εκτιμούν ότι το Ιράν δεν έχει αποφασίσει να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, παρά τις πρόσφατες στρατηγικές αποτυχίες της Τεχεράνης, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας ηγετών της Χεζμπολάχ από το Ισραήλ και δύο σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχείς απόπειρες επίθεσης στο Ισραήλ, δήλωσαν δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι στο Reuters.
Τα σχόλια ανώτερου αξιωματούχου της κυβέρνησης Μπάιντεν και εκπροσώπου του γραφείου του διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ODNI) προστέθηκαν στις δημόσιες παρατηρήσεις που έκανε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς, ο οποίος δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ενδείξεις ότι ο ηγέτης του Ιράν έχει ανατρέψει την απόφαση του 2003 να αναστείλει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.
«Εκτιμούμε ότι ο ανώτατος ηγέτης δεν έχει λάβει απόφαση να επαναλάβει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων που το Ιράν ανέστειλε το 2003», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ODNI, αναφερόμενος στον ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Η εκτίμηση των μυστικών υπηρεσιών θα μπορούσε να εξηγήσει την αντίθεση των ΗΠΑ σε οποιοδήποτε ισραηλινό χτύπημα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, σε αντίποινα για την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους που πραγματοποίησε η Τεχεράνη την περασμένη εβδομάδα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε μετά την επίθεση ότι δεν θα υποστήριζε ισραηλινό χτύπημα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά δεν εξήγησε γιατί κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα. Τα σχόλιά του προκάλεσαν σφοδρή κριτική από τους Ρεπουμπλικανούς και από τον τέως πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό ότι απόπειρα καταστροφής του προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ιράν θα μπορούσε απλώς να καθυστερήσει τις προσπάθειες της χώρας να αναπτύξει πυρηνική βόμβα και θα μπορούσε ακόμη και να ενισχύσει την αποφασιστικότητα της Τεχεράνης να το κάνει.
«Παρακολουθούμε όλοι πολύ προσεκτικά αυτό το διάστημα», δήλωσε ο αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Η αποστολή του Ιράν στα Ηνωμένα Εθνη στη Νέα Υόρκη δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό, αλλά η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι διαθέτει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.
Η αποδυνάμωση του βασικού συμμάχου
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο στρατός του Ισραήλ έχει προκαλέσει βαριές απώλειες στη Χεζμπολάχ, το ισχυρότερο μέλος του δικτύου που υποστηρίζεται από το Ιράν και είναι γνωστό ως Αξονας της Αντίστασης. Μεταξύ άλλων, δολοφονήθηκε ο ηγέτης της Χασάν Νασράλα σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον περασμένο μήνα.
Η αποδυνάμωση του βασικού συμμάχου του Ιράν ώθησε αναλυτές να εικάσουν ότι η Τεχεράνη ενδέχεται να εκκινήσει τις προσπάθειές της να αποκτήσει πυρηνική βόμβα για να προστατευτεί.
Η Μπεθ Σάνερ, πρώην αναπληρώτρια διευθύντρια των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, δήλωσε ότι ο κίνδυνος ο Χαμενεΐ να ανατρέψει την απόφαση του 2003 κατά των πυρηνικών όπλων είναι «υψηλότερος τώρα» και ότι, αν το Ισραήλ πλήξει πυρηνικές εγκαταστάσεις, η Τεχεράνη πιθανότατα θα προχωρήσει στην κατασκευή πυρηνικού όπλου. Ωστόσο, αυτό θα χρειαζόταν χρόνο.
«Δεν μπορούν να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο σε μια μέρα. Θα χρειαστούν μήνες», δήλωσε η Σάνερ, συνεργάτης του German Marshall Fund.
Το Ιράν εμπλουτίζει τώρα ουράνιο σε καθαρότητα έως και 60% σχάσιμης ύλης, κοντά στο 90% του οπλικού βαθμού, σε δύο εγκαταστάσεις, και θεωρητικά διαθέτει αρκετό υλικό εμπλουτισμένο σε αυτό το επίπεδο, για σχεδόν τέσσερις βόμβες, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), του παρατηρητηρίου του ΟΗΕ.
Η επέκταση του προγράμματος εμπλουτισμού του Ιράν έχει μειώσει τον λεγόμενο χρόνο διάρρηξης που θα χρειαζόταν για να παραγάγει αρκετό ουράνιο οπλικού βαθμού για πυρηνική βόμβα σε «μια εβδομάδα ή λίγο περισσότερο», σύμφωνα με τον Ουίλιαμ Μπερνς, από περισσότερο από ένα χρόνο βάσει συμφωνίας του 2015 από την οποία ο Τραμπ αποσύρθηκε όταν έγινε πρόεδρος.
Πιθανή ισραηλινή επίθεση
Το Ισραήλ δεν έχει ακόμη αποκαλύψει τι θα στοχεύσει σε αντίποινα για την επίθεση την περασμένη εβδομάδα του Ιράν με περισσότερους από 180 βαλλιστικούς πυραύλους, η οποία απέτυχε σε μεγάλο βαθμό χάρη στις αναχαιτίσεις από την ισραηλινή αεράμυνα καθώς και από τον αμερικανικό στρατό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παροτρύνει κατ’ ιδίαν το Ισραήλ η απάντησή του να είναι σταθμισμένη, για να αποφύγει την πρόκληση ευρύτερου πολέμου στη Μέση Ανατολή, λένε αξιωματούχοι, με τον Μπάιντεν να εκφράζει δημοσίως την αντίθεσή του σε πυρηνική επίθεση, καθώς και τις ανησυχίες του για χτύπημα στις ενεργειακές υποδομές του Ιράν.
Το Ισραήλ, ωστόσο, θεωρεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν υπαρξιακή απειλή.
Οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν και των οργανώσεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στον Λίβανο, στη Γάζα και την Υεμένη έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας των ΗΠΑ, ενόψει των προεδρικών εκλογών της 5ης Νοεμβρίου, με τον Τραμπ και την αντίπαλό του των Δημοκρατικών, την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, να τοποθετούνται για το ζήτημα.
Ο Αβι Μέλαμεντ, πρώην αξιωματικός των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και κυβερνητικός αξιωματούχος, δήλωσε από την πλευρά του ότι το Ιράν έχει ακόμη περιθώρια να αντισταθμίσει τις απώλειες που υπέστησαν οι πληρεξούσιοι και η πυραυλική του δύναμη, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στην ανάπτυξη πυρηνικής κεφαλής.
«Οι Ιρανοί πρέπει να σταθμίσουν τι θα ακολουθήσει. Δεν νομίζω ότι σε αυτό το σημείο θα βιαστούν είτε να αναπτύξουν είτε να ενισχύσουν το (πυρηνικό) πρόγραμμα προς την κατεύθυνση ενίσχυσης στρατιωτικής ικανότητας», ανέφερε.
«Θα κοιτάξουν γύρω τους για να βρουν το περιθώριο των ελιγμών τους», κατέληξε.
Με πληροφορίες από Reuters
