Η φωτογραφία του μας συνοδεύει σε κάθε ταξίδι, κολλημένη στον καθρέφτη του συνοδηγού, δίπλα στο σύνθημα #ΔικαιοσύνηΓιαΤονΑλί. Μια διαρκής υπενθύμιση ότι αυτός ο πόλεμος δεν υπακούει σε νόμους και κανόνες. Ο Ισάμ Αμπντάλα, δημοσιογράφος του Reuters, σκοτώθηκε πέρυσι στον Λίβανο από ισραηλινά πυρά την ώρα που κινηματογραφούσε τα σύνορα και ενώ φορούσε όλα τα απαραίτητα διακριτικά. Ηταν εξαιρετικός επαγγελματίας και o καλύτερος φίλος του Αχμάντ Σχούρι, που τώρα βοηθάει ξένους δημοσιογράφους να καλύψουν την κλιμάκωση του ίδιου πολέμου. «Οταν έμαθα ότι σκοτώθηκε δημοσιογράφος του Reuters ένιωσα αμέσως ότι ήταν αυτός. Ανοιξα τα social media. Οταν είδα τη φωτογραφία του έπαθα σοκ», είπε ο Αχμάντ τη στιγμή που ξεκινάμε την αποστολή μας στον νότιο Λίβανο.
Μετά την ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού για εκκένωση της παραλιακής ζώνης όλου του νότου –από το ύψος του ποταμού Αουάλι, λίγα μέτρα πριν από τη Σιδώνα, μέχρι τα σύνορα– τα βλέμματα στράφηκαν σε εκείνη την περιοχή με τον φόβο ότι, όπως και το 2006, θα δεχθεί σφοδρή επίθεση διά θαλάσσης. Δεν χρειάζεται να διανύσουμε πολλά χιλιόμετρα στον κεντρικό αυτοκινητόδρομο για να αντιληφθούμε ότι κάτι αλλάζει όσο απομακρυνόμαστε από την πρωτεύουσα. Δεξιά κι αριστερά ξεχωρίζουν τεράστια πανό με τη φωτογραφία του Χασάν Νασράλα και το σύνθημα: «Η νίκη ξεκινάει εδώ». Στον δρόμο προσπερνάμε φυτείες με μπανάνες και πολυτελή ξενοδοχεία πάνω στη Μεσόγειο, που πλέον είναι άδεια, δύο βασικές πηγές εισοδήματος της περιοχής. Φτάνοντας στη Σιδώνα, την πύλη του νότου, πρέπει να περάσουμε τα σημεία ελέγχου του στρατού. Για να εργαστείς ως δημοσιογράφος από αυτό το σημείο και μετά, δεν αρκεί η απλή διαπίστευση του υπουργείου Eνημέρωσης. Χρειάζεσαι την άδεια του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών.
Με τις βάρκες δεμένες
Εχουν περάσει ήδη μερικά 24ωρα από την προειδοποίηση του ισραηλινού στρατού για εκκένωση της παραθαλάσσιας ζώνης, ωστόσο η Σιδώνα αγωνίζεται να διατηρήσει μια αίσθηση κανονικότητας, αρνούμενη να υποκύψει στον φόβο. Στους δρόμους και τα μαγαζιά κυκλοφορεί κανονικά ο κόσμος. Μόλις φτάνουμε, ένα μαχητικό του ισραηλινού στρατού σπάει το φράγμα του ήχου. Ακούγονται δύο εκκωφαντικές εκρήξεις. Σχεδόν κανείς όμως δεν αντιδράει. «Εμείς είμαστε συνηθισμένοι στις βόμβες αυτές», εξηγεί ο 60χρονος Αντνάν, Παλαιστίνιος που εκτοπίστηκε από την Τύρο στη Σιδώνα μετά την αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ για να προστατεύσει την κόρη του που είναι 7 μηνών έγκυος. Τον συναντάμε στον παραλιακό δρόμο, που με φόντο το αρχαίο κάστρο συμπυκνώνει σαν σε καρτ ποστάλ όλη την ομορφιά και τη γοητεία της αρχαίας πόλης. Ο Αντνάν λέει πως δεν φοβάται να κάθεται δίπλα στη θάλασσα. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που βιώνει πόλεμο. Για παρέα του έχει μερικούς ψαράδες της Σιδώνας που κατεβαίνουν στο λιμάνι για να τα πουν και να τακτοποιήσουν τα δίχτυα τους. Τα ψαράδικά τους είναι εδώ και ημέρες δεμένα και κανένας δεν τολμάει να βγει στα ανοιχτά. «Μας απαγόρευσαν να ψαρεύουμε. Τώρα είμαστε άνεργοι», λέει ο 17χρονος Αλί. Γιος ψαράδων, κάνει αυτή τη δουλειά από τα 12 του χρόνια. Για να περάσει η ώρα του ψαρεύει με καλάμι από το λιμάνι με τον φίλο του τον Αχμάντ. Συνολικά 400 άνδρες ζουν από την αλιεία στην πόλη. Ρωτάμε τον Αλί πώς τα βγάζουν πέρα τώρα που σταμάτησαν να εργάζονται. «Μέχρι τώρα πιάναμε μικρά ψάρια. Ας πούμε ότι αφήσαμε τα ψάρια να μεγαλώσουν. Θα ευεργετηθούμε από αυτό. Δόξα τω Θεώ».
Η πόλη έχει υποδεχθεί χιλιάδες εκτοπισμένους από τον νότο. Ο Μοχάμαντ, 17χρονος Σύρος που έχει πάγκο με γλυκά, λέει πως έφυγαν αρκετοί από τους κατοίκους και έχουν έρθει καινούργιοι από τον νότο. Πολύ λιγότεροι ωστόσο αγοράζουν τις καραμέλες που πουλάει στην αρχή της παραλιακής. Δεν σταμάτησε ούτε ημέρα, όπως είπε, να στήνει τον πάγκο του. «Εχω περάσει πόλεμο στη Συρία. Δεν φοβάμαι».
Μυρωδιά ναργιλέ
Στο κέντρο της Σιδώνας, μακριά από τη θάλασσα, η κίνηση είναι εντονότερη. Ανά διαστήματα περνάει ένα αυτοκίνητο που έχει στη διαπασών τον ύμνο της Χεζμπολάχ.
Τα καφέ είναι γεμάτα νέους που απολαμβάνουν τον ναργιλέ τους, η μυρωδιά του οποίου κατακλύζει τον εμπορικό δρόμο. Σε ένα από αυτά κάθεται και η Αγια, νεαρή γραφίστρια που δουλεύει στον υπολογιστή της. Παρότι οι μισοί πελάτες της έχουν φύγει, πηγαίνει όπως κάθε ημέρα και εργάζεται από εκεί. «Προσπαθούμε να πιαστούμε από ό,τι μας έχει μείνει από την καθημερινότητά μας. Ολοι φοβόμαστε ότι θα έρθει η στιγμή που η ζωή θα σταματήσει και θα πρέπει να φύγουμε. Εχω ήδη έτοιμα τα πράγματά μου, τα έγγραφά μου και έχω στο μυαλό μου ένα plan Β», λέει η 37χρονη γυναίκα. Οπως υποστηρίζει, η κανονικότητα που επικρατεί είναι εύθραυστη και αρκεί μια επίθεση για να ανατραπεί. «Ο κόσμος κινείται, αλλά αν έχουμε μια κανονική ζωή; Οχι!».
Επιστρέφοντας στη Βηρυτό, μια μαύρη στήλη καπνού υψώνεται από το κέντρο της πόλης. Το Ισραήλ χτύπησε για τρίτη φορά στην καρδιά της πρωτεύουσας με το πιο αιματηρό πλήγμα. Η μισή πόλη θα βυθιστεί στον τρόμο. Η άλλη μισή, αυτή που είναι μακριά από το κέντρο και ζει ανάμεσα σε τένις κλαμπ, πολυτελή μπαρ και αυτοκίνητα, θα συνεχίσει απερίσπαστη τη διασκέδασή της.
Κεντρική φωτό: Λιβανέζος ψαράς ελέγχει τα δίχτυα του στο λιμάνι της Σιδώνας. Ο ισραηλινός στρατός απαγόρευσε την αλιεία και οποιαδήποτε άλλη θαλάσσια δραστηριότητα κατά μήκος μιας περιοχής μήκους άνω των 50 χιλιομέτρων. Συνολικά 400 άνδρες ζουν από την αλιεία στην πόλη. «Ας πούμε ότι αφήσαμε τα ψάρια να μεγαλώσουν. Θα ευεργετηθούμε από αυτό. Δόξα τω Θεώ», λέει νεαρός ψαράς στην «Κ». Φωτ. A.P./Mohammed Zaatari
