ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε σημείο «καμπής» οδηγούνται οι σχέσεις Πολωνίας – Ουκρανίας, γεγονός που προβληματίζει τις Βρυξέλλες και ενώ ήδη σημαντικές αποφάσεις για τη συνέχιση της στρατιωτικής στήριξης του Κιέβου συνεχίζουν να «μπλοκάρονται» από την Ουγγαρία. Ενόψει και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυτή την εβδομάδα στις Βρυξέλλες –όπου σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες δεν αποκλείεται επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου προκειμένου να παρουσιάσει το «σχέδιο νίκης» του– δεν περνάει απαρατήρητο το «φρένο» που επιχειρεί να βάλει η Βαρσοβία στις ενταξιακές συνομιλίες του Κιέβου με την Ε.Ε.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην ουκρανική πρωτεύουσα ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Ράντοσλαβ Σικόρσκι ζήτησε επί της ουσίας οι απαιτήσεις της Βαρσοβίας σχετικά με τα θύματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου –τη μαζική δηλαδή δολοφονία Πολωνών από Ουκρανούς εθνικιστές στη Βολυνία– να συνδεθούν με τις ενταξιακές συνομιλίες του Κιέβου με την Ε.Ε. Σε αντίθεση με την αισιοδοξία που επικρατούσε πριν από έναν χρόνο, όταν ο Ντόναλντ Τουσκ αναλάμβανε εκ νέου πρωθυπουργός της Πολωνίας δεσμευόμενος να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ουκρανία, προκαλείται πλέον προβληματισμός στις Βρυξέλλες, καθώς η Βαρσοβία θέτει διαρκώς ζητήματα εντός της Ε.Ε. για το Κίεβο. Πριν από μερικούς μήνες η κυβέρνηση επέβαλε απαγόρευση των εισαγωγών ουκρανικών σιτηρών, προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντα των Πολωνών αγροτών. Επί της ουσίας ο Πολωνός πρωθυπουργός, ενώ παραμένει θερμός υποστηρικτής της Ουκρανίας έναντι του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας, ωστόσο επιλέγει να δώσει προτεραιότητα στα εθνικά συμφέροντα της χώρας του, όταν εκείνα τίθενται σε κίνδυνο.
Με το ίδιο σκεπτικό, άλλωστε, το περασμένο Σάββατο ανακοίνωσε προσωρινή αναστολή παροχής καθεστώτος ασύλου σε όσους περνούν τα σύνορα από τη γειτονική Λευκορωσία, καταγγέλλοντας Μινσκ και Μόσχα για «εργαλειοποίηση» των μεταναστών. «Θα απαιτήσω αναγνώριση της απόφασης στην Ευρώπη», τόνισε ο Τουσκ σε συγκέντρωση του κόμματός του, ενώ ανέφερε παράλληλα ότι θα αποτελέσει βασικό «σημείο» της νέας στρατηγικής για το μεταναστευτικό, που θα παρουσιάσει σήμερα στη Βαρσοβία.
Ο πρωθυπουργός της χώρας Ντόναλντ Τουσκ στην ουσία ζητεί εξαίρεση επικαλούμενος «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού από τη Ρωσία.
Η πρόταση, πάντως, του Πολωνού πρωθυπουργού απορρίφθηκε ήδη από την Κομισιόν, που υπενθύμισε χθες στη Βαρσοβία τις υποχρεώσεις της έναντι του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου να παρέχει πρόσβαση σε αιτούντες άσυλο, σε όλες τις περιπτώσεις. «Είναι σημαντικό και επιτακτικό η Ενωση να προστατεύει τα εξωτερικά της σύνορα και ιδιαίτερα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, που υπονομεύουν την ασφάλεια των κρατών-μελών», τόνισε εκπρόσωπος της Κομισιόν, για να προσθέσει ωστόσο ότι «την ίδια στιγμή τα κράτη-μέλη έχουν διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, περιλαμβανομένης εκείνης να παρέχουν πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου». Για την Κομισιόν, η αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων και η διασφάλιση των δικαιωμάτων ασύλου δεν είναι «αμοιβαίως αποκλειστικά» καθήκοντα.
Κι ενώ η Πολωνία ζητεί επί της ουσίας εξαίρεση από την Ε.Ε. για την αναστολή της παροχής ασύλου, επικαλούμενη «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού από τη Ρωσία, καθώς χιλιάδες μετανάστες από Μέση Ανατολή και Αφρική συρρέουν στα σύνορά της –μέσω της Λευκορωσίας–, ωστόσο δεν εμφανίζεται πρόθυμη να εφαρμόσει το νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου. Η Βαρσοβία, όπως άλλωστε και η Βουδαπέστη, εξέφρασε από την πρώτη στιγμή την αντίθεσή της στον μηχανισμό «υποχρεωτικής αλληλεγγύης», που δίνει στα κράτη-μέλη τρεις επιλογές για τους αιτούντες άσυλο: είτε να δέχονται συγκεκριμένο αριθμό είτε να πληρώνουν 20.000 ευρώ για κάθε αίτηση που απορρίπτουν είτε να χρηματοδοτούν υποδομές.
Η απόφαση του Τουσκ να ζητήσει από την Ε.Ε. προσωρινή αναστολή της παροχής ασύλου έρχεται σε μια κρίσιμη πολιτικά συγκυρία στην Ευρώπη και ενώ αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λαμβάνουν σκληρά μέτρα αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης. Το κλίμα, άλλωστε, στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την ερχόμενη Πέμπτη προδιαγράφεται «συγκρουσιακό», καθώς είναι το πρώτο μετά την απόφαση της Γερμανίας να επαναφέρει εσωτερικούς ελέγχους στη Σένγκεν, το αίτημα της Ολλανδίας να εξαιρεθεί από την εφαρμογή των κοινών κανόνων ασύλου και τη Βουδαπέστη να απειλεί διαρκώς με αποστολή λεωφορείων με μετανάστες στις Βρυξέλλες.
