Το Βερολίνο λαμβάνει «πολύ σοβαρά» υπόψη την παράμετρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και είναι ο λόγος που καθυστερεί το πράσινο φως της Γερμανίας στην πώληση μαχητικών Eurofighter στην Τουρκία, όπως τονίζει στην «Κ» ο ειδικός αναλυτής στο γερμανικό ινστιτούτο SWP δρ Γενς Μπάστιαν (φωτ.). O ίδιος σημειώνει ότι στο κάδρο των προϋποθέσεων βρίσκονται ούτως ή άλλως και εξωτερικά μέτωπα, όπως της Συρίας. «Η Αγκυρα ήταν υποχρεωμένη να δεχτεί αυτούς τους όρους από την κυβέρνηση Μπάιντεν. Δεν θα ήταν έξυπνη πολιτική να τους αρνηθεί κατηγορηματικά την ώρα που προσπαθεί να ολοκληρώσει την πώληση των Eurofighter», αναφέρει ο κ. Μπάστιαν, υπογραμμίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε ήδη την πώληση στην Τουρκία πυραύλων αεράμυνας και τορπιλών άνω των 230 εκατ. ευρώ. Θεωρεί επίσης ότι στην πράξη το μεταναστευτικό δεν θα συνδεθεί με μια συμφωνία για τα Eurofighter.
– Πόσο πιθανή είναι η πώληση Eurofighter στην Τουρκία και ποια είναι τα επόμενα βήματα στις συνομιλίες;
– Το αίτημα της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ να αποκτήσει έως και 40 αεροσκάφη Eurofighter Typhoon από την κοινοπραξία των τεσσάρων χωρών δεν αποτελεί ακόμη ολοκληρωμένη συμφωνία. Παρά την τελευταία κινητικότητα, όπου δύο μέλη του ΝΑΤΟ (Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία) έδωσαν το πράσινο φως, ενώ άλλα δύο μέλη (Γερμανία και Ιταλία) εξετάζουν τους όρους για μια τέτοια πώληση. Οταν ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς επισκέφθηκε πρόσφατα την Κωνσταντινούπολη, η συνάντησή του με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιελάμβανε το αίτημα των Eurofighter, αλλά και άλλες τουρκικές απαιτήσεις για στρατιωτικό υλικό από τη Γερμανία.
– Θέτει το Βερολίνο όρο στη συμφωνία να μη χρησιμοποιηθούν τα Eurofighter σε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου; Πόσο σοβαρά λαμβάνει η γερμανική κυβέρνηση την παράμετρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων στις διαβουλεύσεις;
– Τη λαμβάνει υπόψη και μάλιστα πολύ σοβαρά. Είναι μέρος του πακέτου των όρων το οποίο και οι δύο πλευρές προσπαθούν να επιλύσουν και ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν καθυστερήσεις στην επίτευξη συμβιβασμού. Η γερμανική κυβέρνηση έχει επίγνωση των απαιτήσεων που επέβαλε η κυβέρνηση των ΗΠΑ έναντι του Ερντογάν όταν ενέκρινε την πώληση 40 αεροσκαφών F-16 Viper τον Ιανουάριο του 2024. Το Βερολίνο ζητεί επίσης διαβεβαιώσεις ότι ο τουρκικός στρατιωτικός εξοπλισμός που εισάγεται από τη Γερμανία δεν θα χρησιμοποιηθεί σε εξωτερικές ενέργειες, π.χ. στη Συρία.
– Πόσο πιθανό θεωρείτε να δεχθεί η Αγκυρα αυτούς τους όρους προκειμένου να αποκτήσει Eurofighter;
– Η Αγκυρα ήταν υποχρεωμένη να δεχτεί αυτούς τους όρους από την κυβέρνηση Μπάιντεν. Δεν θα ήταν έξυπνη πολιτική να τους αρνηθεί κατηγορηματικά, την ώρα που προσπαθεί να ολοκληρώσει την πώληση των Eurofighter. Ομως, είναι λάθος να επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά στα μαχητικά αεροσκάφη. Η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε πρόσφατα την πώληση πυραύλων αεράμυνας και τορπιλών για το τουρκικό ναυτικό αξίας άνω των 230 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι μια σημαντική αύξηση στις εξαγωγές όπλων από τη Γερμανία στην Τουρκία, οι οποίες το 2023 έφτασαν μόλις τα 1,2 εκατ. ευρώ.
– Συνδέεται το συγκεκριμένο θέμα από την πλευρά του Βερολίνου με κάποια συμφωνία για το μεταναστευτικό;
– Εχω αμφιβολίες ότι τα δύο ζητήματα συνδέονται κατά τη διαπραγμάτευση της περίπλοκης αυτής πώλησης μαχητικών αεροσκαφών μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ. Μπορεί να εμφανίζεται έτσι σε δημόσιες συζητήσεις. Ομως, θα εκπλαγώ αν ένας αξιωματούχος του γερμανικού υπουργείου Αμυνας αποδεχτεί μια quid-pro-quo που θα συνδέει τα μαχητικά αεροσκάφη με ζητήματα μετανάστευσης και προσφύγων. Λάβετε επίσης υπόψη ότι η τουρκική πλευρά έχει εναλλακτικές. Η Αγκυρα αναπτύσσει επί του παρόντος το εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος της, το KAAN, και εξερευνά το JF-17 Thunder, ένα μαχητικό αεροσκάφος που αναπτύχθηκε από κοινού από το Πακιστάν και την Κίνα. Με μια λέξη, το θέμα είναι η γεωπολιτική και ο ρόλος της Τουρκίας σε αυτήν.
