Η οξεία κριτική στο Ισραήλ για τις επιχειρήσεις του στα παλαιστινιακά εδάφη και στον Λίβανο, η απαίτηση για άμεση εκεχειρία στη Γάζα και η συμφωνία στην ανάγκη δημιουργίας ενός εναλλακτικού, εκτός ελέγχου της Δύσης, διεθνούς συστήματος πληρωμών ήταν τα κεντρικά σημεία στο κοινό ανακοινωθέν των χωρών-μελών της ομάδας BRICS, η τριήμερη σύνοδος κορυφής της οποίας ολοκληρώνεται σήμερα στο Καζάν της Ρωσίας.
«Η στρατηγική των BRICS στον διεθνή στίβο ανταποκρίνεται στις αγωνίες του μεγαλύτερου μέρους του κόσμου», υποστήριξε ο οικοδεσπότης της συνόδου, Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά τον οποίο η εποχή μας χαρακτηρίζεται από «ριζοσπαστικές αλλαγές στη διεθνή σφαίρα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός πολυπολικού κόσμου». Το τελικό ανακοινωθέν εκτείνεται σε 43 σελίδες και καλύπτει πλήθος θεμάτων, από τις μεγάλες πολεμικές και γεωπολιτικές κρίσεις αυτής της περιόδου μέχρι τα ναρκωτικά, την τεχνητή νοημοσύνη και την προστασία των μεγάλων αιλουροειδών. Οι ηγέτες των εννέα χωρών, που εκπροσωπούν σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, καυτηριάζουν με έντονο τρόπο τις φονικές επιδρομές του Ισραήλ στη Γάζα και απαιτούν «άμεση, καθολική και μόνιμη κατάπαυση του πυρός, άνευ όρων απελευθέρωση των (Ισραηλινών) ομήρων και των (Παλαιστινίων) κρατουμένων». Η Διακήρυξη του Καζάν, όπως τιτλοφορείται το κοινό ανακοινωθέν, καταδικάζει επίσης τις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στον Λίβανο (UNIFIL) και ζητάει να ληφθούν μέτρα για την αποτροπή ενός ευρύτερου περιφερειακού πολέμου.
Αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, το μακροσκελές κοινό ανακοινωθέν είναι ιδιαίτερα λακωνικό, καθώς ισχυρές χώρες των BRICS, όπως η Ινδία και η Βραζιλία, καταδίκασαν τη ρωσική εισβολή, αν και αντιτάσσονται στις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Στη μοναδική αναφορά που γίνεται, οι ηγέτες των εννέα «υπενθυμίζουν τις εθνικές θέσεις τους» και σημειώνουν «με εκτίμηση» τις προτάσεις μεσολάβησης από μέλη της ομάδας, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία. Θετικός στη μεσολάβηση των εν λόγω κρατών είχε εμφανιστεί νωρίτερα και ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Κάνουν έκκληση για ειρήνη στη Μέση Ανατολή και εξετάζουν εναλλακτικό σύστημα πληρωμών – Ελάχιστη αναφορά του κοινού ανακοινωθέντος στην Ουκρανία λόγω διαφωνιών.
Ενας από τους βασικούς στόχους του Κρεμλίνου ενόψει της συνόδου του Καζάν ήταν η δημιουργία διεθνούς συστήματος πληρωμών ανεξάρτητου από το δολάριο και εναλλακτικού ως προς το διακρατικό τραπεζικό σύστημα SWIFT, ώστε να διευκολυνθεί η παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων. Στο θέμα αυτό ο Βλαντιμίρ Πούτιν κέρδισε πολλούς συμμάχους, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος Λούλα της Βραζιλίας, ο οποίος τοποθετήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης. «Δεν είμαστε εμείς εκείνοι που αρνούνται το δολάριο, είναι εκείνοι που δεν μας αφήνουμε να λειτουργήσουμε με αυτό», υποστήριξε ο Πούτιν, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για χρησιμοποίηση του εθνικού τους νομίσματος ως πολιτικού όπλου. Πάντως, το τελικό ανακοινωθέν αναγνωρίζει ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς τη δημιουργία εναλλακτικού διεθνούς συστήματος είναι μικρά και αναθέτει στους υπουργούς Οικονομικών και στους κεντρικούς τραπεζίτες την επεξεργασία προτάσεων για τα επόμενα βήματα. Την αποδοχή των υπολοίπων ηγετών συνάντησε μια άλλη σημαντική πρόταση του Ρώσου προέδρου για τη δημιουργία διεθνούς ανταλλακτηρίου σιτηρών, το οποίο μπορεί στη συνέχεια να περιλάβει πρώτες ύλες και πολύτιμους λίθους.
Στο περιθώριο της συνόδου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν, η χώρα του οποίου έχει υποβάλει αίτηση ένταξης στην ομάδα BRICS. Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είχε δηλώσει ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ δεν είναι κάτι που εμποδίζει την ένταξή της στις BRICS. Στη συνάντηση των δύο ηγετών, ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε τα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη της χώρας του για τη φονική τρομοκρατική επίθεση που εκδηλώθηκε χθες στα κεντρικά γραφεία της αεροπορικής και διαστημικής βιομηχανίας TUSAS, στην Αγκυρα.
Ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε στη συνάντηση με τον Ιρανό ομόλογό του Μασούντ Πεζεσκιάν τη βούλησή του να «ενισχυθούν» οι σχέσεις με την Τεχεράνη. Σήμερα, ο Πούτιν αναμένεται να συναντηθεί με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος έφτασε χθες στο Καζάν, προκαλώντας έντονη δυσφορία στο Κίεβο. Εκπρόσωπος του Γκουτέρες δήλωσε χθες ότι ο επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού θα επαναλάβει τις γνωστές θέσεις του για το Ουκρανικό, τονίζοντας την ανάγκη για «δίκαιη ειρήνη», με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο.
Δυσφορία Ε.Ε. για τον Ερντογάν
«Ολες οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και άμυνας». Με αυτή την τοποθέτηση εξέφρασε την ενόχληση της Κομισιόν για τη συμμετοχή του Ταγίπ Ερντογάν στη σύνοδο του Καζάν ο εκπρόσωπος Τύπου της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Πέτερ Στάνο. Στη Μόσχα, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα κατήγγειλε ότι εκδηλώθηκε μεγάλων διαστάσεων κυβερνοεπίθεση «από το εξωτερικό» εναντίον υποδομών του υπουργείου της ενόψει της συνόδου κορυφής των BRICS. Σε άλλες δηλώσεις της προειδοποίησε ότι οι γαλλικές προτάσεις για τοποθέτηση οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην απευθείας σύγκρουση μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων, με ολέθρια αποτελέσματα. Αίσθηση έχει προκαλέσει στην Ουκρανία η παραίτηση του γενικού εισαγγελέα Αντρέι Κοστίν, μετά την αποκάλυψη ότι δεκάδες υφιστάμενοί του εισαγγελείς έκαναν κατάχρηση του αξιώματός τους για να κηρυχθούν ανάπηροι και να αποφύγουν τη στράτευση.
