Υπάρχει πληθώρα προϊόντων που οι εταιρείες και οι influencers ισχυρίζονται ότι μπορούν να προσφέρουν γρήγορη και θεαματική απώλεια βάρους, ακριβώς όπως το Ozempic. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται καραμέλες με εκχύλισμα φρούτων, δισκία βερβερίνης, πράσινα τσάγια, ακόμη και βρώμη με ρύζι μουλιασμένα σε χυμό λάιμ. Η πιο πρόσφατη προσθήκη σ’ αυτή τη λίστα είναι ένα χάπι απώλειας βάρους που κυκλοφόρησε την προηγούμενη εβδομάδα από την εταιρεία συμπληρωμάτων διατροφής Lemme, της Κόρτνεϊ Καρντάσιαν.
Εναλλακτικές συνταγές για απώλεια βάρους κυκλοφορούν εδώ και χρόνια. Αλλά στη σημερινή εποχή του Ozempic έχουν αποκτήσει νέα δυναμική, προσπαθώντας να ακολουθήσουν την επιτυχία των φαρμάκων αυτής της κατηγορίας και υποσχόμενα «φυσικές» ή «χωρίς παρενέργειες» εναλλακτικές λύσεις.
Τα dupes
Αυτά τα «κακέκτυπα» του Ozempic, που συνήθως αναφέρονται ως dupes στο Διαδίκτυο, είναι πλέον ευρέως διαδεδομένα, λέει ο Τζο Σβαρτς, διευθυντής του Γραφείου για την Επιστήμη και την Κοινωνία στο Πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ στον Καναδά. Ωστόσο, ο Σβαρτς και άλλοι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση που να δείχνει ότι κάποιο από αυτά τα προϊόντα μπορεί να συγκριθεί ή ακόμη και να πλησιάσει τα αποτελέσματα των συνταγογραφούμενων φαρμάκων για την απώλεια βάρους.
«Παίρνουν έναν κόκκο επιστημονικής αλήθειας και τον μεγαλοποιούν», λέει. Το Ozempic είναι τόσο δημοφιλές, που μεγάλο μέρος του κοινού έχει πλέον εξοικειωθεί με την επιστημονική ορολογία της απώλειας βάρους, κάτι που εκμεταλλεύονται πολλά από αυτά τα προϊόντα.
Χρησιμοποιούν όρους όπως «μεταβολική υγεία» και «γαστρική κένωση» και συχνά αναφέρουν το GLP-1, την ορμόνη του εντέρου που βοηθάει στην αίσθηση κορεσμού, την οποία μιμούνται φάρμακα όπως το Ozempic για να μειώσουν την όρεξη.
Δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση που να δείχνει ότι κάποιο από αυτά τα σκευάσματα μπορεί να συγκριθεί ή ακόμη και να πλησιάσει τα αποτελέσματα των συνταγογραφούμενων φαρμάκων αδυνατίσματος.
Το GLP-1 Daily
Το νέο συμπλήρωμα της Lemme ονομάζεται GLP-1 Daily και στην ιστοσελίδα εξηγούν πώς δρα αυτή η ορμόνη στο σώμα. «Δεν γνώριζα τι είναι το GLP-1 μέχρι το τρίτο έτος της ιατρικής σχολής», λέει ο δρ Σκοτ Χέιγκαν, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, με ειδίκευση στην παχυσαρκία. Η χρήση εξειδικευμένης ορολογίας, που συνήθως απευθύνεται μόνο σε γιατρούς και φαρμακευτικές εταιρείες, προσδίδει σε αυτά τα προϊόντα μια αίσθηση «επιστημονικής αίγλης», αναφέρει η Αντριέν Μπιτάρ, λέκτωρ αμερικανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, συγγραφέας ενός βιβλίου για την κουλτούρα της δίαιτας.
«Προωθούν ένα συμπλήρωμα σαν να πρόκειται για συνταγογραφούμενο φάρμακο που έχει μελετηθεί και ελεγχθεί επαρκώς», λέει η Μπιτάρ. Σημειώνει ότι τα σχόλια στις αναρτήσεις της Lemme στο Instagram, όταν ανακοινώθηκε η σειρά GLP-1, άρχισαν αμέσως να γεμίζουν με ερωτήσεις για το αν ο κόσμος μπορεί να αντικαταστήσει τα επώνυμα φάρμακα με αυτά τα συμπληρώματα. Στην ιστοσελίδα της, η Lemme παραθέτει τέσσερις μελέτες που ισχυρίζονται ότι ορισμένα συστατικά του προϊόντος, όπως τα φυτικά εκχυλίσματα, μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα του GLP-1, να μειώσουν την όρεξη και να συμβάλουν σε μικρή απώλεια βάρους.
Ομως οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι μελέτες αυτές είναι μικρής κλίμακας και εξετάζουν μόνο τα μεμονωμένα συστατικά και όχι το συμπλήρωμα ως σύνολο. «Δεν είναι αξιόπιστες μελέτες», λέει ο δρ Πίτερ Κοέν, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, που ειδικεύεται στη μελέτη των συμπληρωμάτων διατροφής.
Ακόμη κι αν τα χάπια όντως ενίσχυαν την παραγωγή GLP-1, αυτό από μόνο του δεν εγγυάται ουσιαστική ή διαρκή απώλεια βάρους – άλλωστε, η κατανάλωση τροφής διεγείρει επίσης την ορμόνη. Ο Κοέν επισημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα συμπλήρωμα στην αγορά που να μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική απώλεια βάρους. «Απλώς δεν υπάρχει», λέει. «Αν υπήρχε και ήταν ασφαλές θα χρησιμοποιούνταν ευρέως».
Οι γιατροί ανησυχούν ότι αυτά τα συμπληρώματα θα προσελκύσουν μεγάλο κοινό, ιδίως μεταξύ εκείνων που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ή την πρόσβαση σε συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα οποία μπορεί να κοστίζουν και 1.000 δολάρια μηνιαίως χωρίς ασφάλιση.
Το φάρμακο της Καρντάσιαν
«Είμαι βέβαιη ότι τώρα οι ασθενείς μου θα έρχονται και θα λένε: “Παίρνω το φάρμακο της Καρντάσιαν”», λέει η δρ Μέλανι Τζέι, διευθύντρια του προγράμματος παχυσαρκίας του NYU Langone. Αυτό προβληματίζει τους ειδικούς για πολλούς λόγους. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων δεν εξετάζει την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων πριν αυτά κυκλοφορήσουν στην αγορά, λέει ο Κοέν. Συνεπώς, οι καταναλωτές δεν μπορούν να είναι σίγουροι ότι τα συμπληρώματα που λαμβάνουν είναι αποτελεσματικά ή ότι περιέχουν τα συστατικά που αναγράφονται στην ετικέτα, γεγονός που πολλοί ασθενείς μπορεί να μην αντιλαμβάνονται ότι αποτελεί κίνδυνο. Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά είναι συνήθως ακριβά: η προμήθεια GLP-1 της Lemme για ένα μήνα κοστίζει 72 δολάρια.
«Θέλεις να πιστέψεις ότι τα πράγματα θα είναι απλά και αποτελεσματικά και, ίσως δεν προκαλέσουν βλάβη», λέει η Τζέι. «Αλλά όταν ζεις με έναν μισθό και ξαφνικά ξοδεύεις 70 δολάρια τον μήνα, είναι κι αυτό μια βλάβη».
