Οι ειδοποιήσεις έφτασαν αρκετές ώρες αφότου τα νερά άρχισαν να ξεχειλίζουν. H πιο φονική πλημμύρα που γνώρισε η Ισπανία την τελευταία δεκαετία είναι μία ακόμη θλιβερή υπενθύμιση του πόσο απροετοίμαστη είναι η Ευρώπη για τις επιπτώσεις που έχει η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας. Τη δυσάρεστη αυτή πραγματικότητα αποτυπώνουν και τα χθεσινά λόγια της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν) Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: «Εχουμε μπροστά μας τη δραματική πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής. Και πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτήν».
Ομως η ένταση και η ποσότητα της βροχής που χτύπησε την Ισπανία –οι ειδικοί λένε πως σε ορισμένες περιοχές έπεσε εντός 8 ωρών ποσότητα βροχής ίση με όση πέφτει σε ένα χρόνο– αποκάλυψε τις αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού γεννώντας αμέσως μία διαμάχη μεταξύ των σοσιαλιστών κυβερνώντων και της δεξιάς τοπικής κυβέρνησης. Την ώρα που οι Αρχές της Βαλένθια ανέλαβαν δράση, «η κατάσταση είχε ήδη κλιμακωθεί σοβαρά», δήλωσε το υπουργείο Περιβαλλοντικής Μετάβασης.
Σε μία ειρωνεία της τύχης ο δραματικός απολογισμός των καταστροφών έρχεται λίγο πριν η Φον ντερ Λάιεν παρουσιάσει μια έκθεση σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ικανότητας της Ε.Ε. να αντιμετωπίζει κάθε είδους κρίσεις, από πολέμους έως ακραίες καιρικές συνθήκες. «Οι πολίτες της Ευρώπης έχουν ανάγκη από μία νέα εκπαίδευση. Η ετοιμότητα πρέπει να γίνει μέρος της καθημερινότητάς μας», δήλωσε χθες, ενώ υποσχέθηκε πως η Ε.Ε. θα βοηθήσει τους πληγέντες της Ισπανίας.
Τον Σεπτέμβριο η καταιγίδα «Daniel» σάρωσε την ανατολική Ευρώπη στοιχίζοντας τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους και προκαλώντας ζημιές πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Οι πλημμύρες έχουν ιστορικά υπάρξει η πιο κοινή αλλά και η πιο κοστοβόρος φυσική καταστροφή στην Ευρώπη. Οπως δείχνουν όλο και περισσότερα στοιχεία, τα νέα κλιματικά δεδομένα καθιστούν το φαινόμενο όλο και πιο συχνό. Κι αυτή η εξέλιξη δεν φαίνεται να είναι άμεσα αναστρέψιμη.
«Εχουμε μία δραματική πραγματικότητα και πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτήν. Οι πολίτες έχουν ανάγκη από νέα εκπαίδευση», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οπως αναφέρει ο ιστότοπος Euronews, τα τελευταία 30 χρόνια περισσότεροι από 5,5 εκατ. άνθρωποι έχουν επηρεαστεί άμεσα ή έμμεσα από πλημμύρες εντός των συνόρων της Ε.Ε., με τουλάχιστον 3.000 θανάτους και ζημιές κόστους 170 δισ. ευρώ να έχουν καταγραφεί στο διάστημα αυτό.
Οι σημερινές αναφορές στα μέσα ενημέρωσης υποδεικνύουν πως χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να περιοριστεί ο κίνδυνος από τις πλημμύρες. Οι υπάρχουσες προτεραιότητες επικεντρώνονται συνήθως σε μεγάλες υποδομές, ενώ οι τοπικές λύσεις μικρής κλίμακας εξακολουθούν να υστερούν.
Η Ε.Ε. διαθέτει διαφορετικούς μηχανισμούς για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη της. Οταν εμφανίζεται μια έκτακτη ανάγκη, η πρώτη αντιμετώπιση καταστροφών της Ε.Ε. είναι ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας. Οργανώνει και συντονίζει μια αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε. και 10 άλλων συμμετεχόντων κρατών. Εχει απαντήσει περισσότερες από 700 φορές από το 2001. Ομως οι κάτοικοι των πολωνικών πόλεων που χτυπήθηκαν από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου δεν έχουν αυτή τη στιγμή μία σαφή εικόνα του πώς ακριβώς τους βοηθάει η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Καθώς το βήμα προς την αλλαγή των κλιματικών δεδομένων, αν γίνει ποτέ, φαίνεται πως ακόμη αργεί, τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπαίνουν όλο και δυναμικότερα στη ζωή των Ευρωπαίων. Οι μηχανισμοί στήριξης μπορεί να αντέχουν προσώρας, όμως το κόστος σε ζωές και περιουσίες δεν μπορεί να παραμείνει τόσο υψηλό.
Οι άνθρωποι δεν έχουν βρει ακόμη τρόπους να αποτρέψουν τα καιρικά φαινόμενα από το να χτυπήσουν, όμως οι χώρες μπορούν και επείγει να βελτιώσουν τους τρόπους με τους οποίους αντιδρούν πριν αυτά συμβούν και όταν αυτά συμβαίνουν.
