Οταν ο ισραηλινός στρατός ξεκινούσε, πέρυσι τέτοια εποχή, τη χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας, ο Βορράς του παλαιστινιακού θύλακα ήταν η πρώτη περιοχή που βίωσε σφοδρές μάχες και βομβαρδισμούς, κατά βάση σε αστικό και πυκνοκατοικημένο περιβάλλον. Εναν χρόνο μετά –με τη Γάζα κατεστραμμένη και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς Παλαιστίνιους– τα ισραηλινά στρατεύματα εξακολουθούν να συγκρούονται με μαχητές της Χαμάς.
Η βόρεια Γάζα βρίσκεται εδώ και εβδομάδες στο επίκεντρο μιας μεγάλης ισραηλινής επίθεσης, καθώς η Χαμάς έχει ανασυνταχθεί και επιτίθεται με τακτικές αντάρτικου. Εν μέσω ερειπίων, ισραηλινά στρατεύματα, άρματα μάχης και οπλισμένα drones σφυροκοπούν σχεδόν καθημερινά την περιοχή, έχοντας εκτοπίσει μέσα λίγες ημέρες τουλάχιστον 100.000 κατοίκους, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη.
Με βάση την ίδια πηγή, οι νεκροί των τελευταίων εβδομάδων από την παλαιστινιακή πλευρά ξεπερνούν τους 1.000. Μαρτυρίες που επικαλούνται οι New York Times μιλούν για πλήθος πτωμάτων στους δρόμους. Την ίδια στιγμή, στα νοσοκομεία χάνουν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι που θα μπορούσαν να σωθούν. Στις 30 Οκτωβρίου, ο καθηγητής Χουσάμ Αμπού Σαφίγια, διευθυντής του νοσοκομείου Καμάλ Αντουάν στην Τζαμπάλια, εξέδωσε επείγουσα έκκληση λέγοντας ότι το νοσοκομείο δεν είχε χειρουργούς αλλά πολλούς ανθρώπους που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση. Τις επόμενες πέντε ημέρες, το νοσοκομείο βομβαρδίστηκε τρεις φορές, αναφέρει το Associated Press επικαλούμενο τον διευθυντή.
Με τις πληροφορίες που έρχονται από την περιοχή να κάνουν λόγο για σκηνές «αποκάλυψης» ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος από τη βόρεια Γάζα, Ισλάμ Αχμαντ συνοψίζει στους NYT όσα βιώνει: «Η ζωή τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, αν μπορώ να τη συνοψίσω σε λίγες λέξεις, είναι ένας λαός που εξοντώνεται».
Στρατηγική κουρέματος «του γκαζόν»
Ο ισραηλινός στρατός επιστρέφει συχνά στο βόρειο τμήμα της Γάζας τους τελευταίους 14 μήνες. Επιτίθεται, αποχωρεί και επιστρέφει ξανά εξαπολύοντας νέες επιθέσεις. Αυτός ο «κύκλος» αίματος περιγράφεται από Ισραηλινούς αξιωματούχους που μίλησαν με καθεστώς ανωνυμίας στους NYT, ως μια στρατηγική «κουρέματος του γκαζόν». Αυτή η κυνική ορολογία πρακτικά σημαίνει ότι κάθε φορά που οι πυρήνες της Χαμάς «ξαναφυτρώνουν», ο στρατός του Ισραήλ θα επιστρέφει και θα τους «κόβει».
Το βασικό ερώτημα που προκύπτει μέσα από μια τέτοια στρατηγική, είναι ο χρονικός ορίζοντας κατά τον οποίο θα συνεχίζονται οι συγκρούσεις και οι βομβαρδισμοί στη Γάζα. «Είναι ένας αέναος πόλεμος», παραδέχθηκε πριν από μερικές ημέρες στο AP ο Μάικλ Μίλσταϊν, πρώην αξιωματικός των ισραηλινών στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος τώρα διευθύνει ένα πρόγραμμα παλαιστινιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Επιχειρούν για τέταρτη φορά στην Τζαμπάλια και ίσως βρεθούμε εκεί ξανά για πέμπτη και έκτη φορά», πρόσθεσε.
Η αίσθηση αυτή του «ατελείωτου πολέμου» έχει να κάνει, εν μέρει, με το ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει αποφύγει, έως σήμερα, να παρουσιάσει ένα σαφές, και κυρίως ρεαλιστικό πλάνο για το μεταπολεμικό καθεστώς της Γάζας. Σύμφωνα με τον Μίλσταϊν οι επιλογές του Ισραήλ είναι δύο: είτε θα θέσει υπό ισραηλινή κατοχή τον παλαιστιανικό θύλακα, μια «λύση» που ακροδεξιοί υπουργοί στην κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμετωπίζουν θετικά, είτε θα αποχωρήσει στρατιωτικά και θα συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός με τη Χαμάς που θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατουμένους σε ισραηλινές φυλακές.
Το ξεχασμένο «τελεσίγραφο»
Με την ισραηλινή επίθεση σε πλήρη εξέλιξη και εν μέσω διεθνών αντιδράσεων για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, στις 13 Οκτωβρίου η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε ένα «τελεσίγραφο» στην κυβέρνηση Νετανιάχου, καλώντας τη να ενισχύσει εντός ενός μήνα την είσοδο προμηθειών στον θύλακα. Σε διαφορετική περίπτωση, θα μπορούσε δυνητικά να μειωθεί η κομβικής σημασίας αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη στο Ισραήλ.
Με το τελεσίγραφο να εκπνέει σε μερικά εικοσιτετράωρα, η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Γάζα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2023, σύμφωνα με ισραηλινά στοιχεία που επικαλείται ο Guardian. «Σχεδόν τίποτα δεν μπαίνει πια. Οι μικρές λαϊκές αγορές που δημιουργήθηκαν έχουν εξαφανιστεί. Υπάρχει λίγο αλεύρι, λίγο υγρό για πλύσιμο […] Ενα κιλό ντομάτες κοστίζει σχεδόν 19 ευρώ. Ακόμα και αν έχετε χρήματα δεν υπάρχει τίποτα να αγοράσετε. Ολοι πεινάνε», δήλωσε αξιωματούχος του ΟΗΕ.
Οι Παλαιστίνιοι καταγγέλλουν ότι το Ισραήλ, παραβιάζοντας το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, εφαρμόζει σκόπιμα μια στρατηγική διακοπής εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας στον Βορρά με παράλληλες διαταγές εκκένωσης της περιοχής.
Η καταγγελία αυτή βασίζεται από τη μία στη «μεγάλη πιθανότητα λιμού σε περιοχές της βόρειας Λωρίδας της Γάζας», σύμφωνα με ειδικούς στην επισιτιστική ασφάλεια, και από την άλλη στο λεγόμενο «Σχέδιο των Στρατηγών», που δημιουργήθηκε από τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, Γκιόρα Εϊλάντ. Το σχέδιο αυτό, το οποίο παρουσιάστηκε στην επιτροπή άμυνας του ισραηλινού κοινοβουλίου τον Σεπτέμβριο, πρότεινε να εκκενωθεί η βόρεια Γάζα και να κηρυχθεί η περιοχή κλειστή στρατιωτική ζώνη. Οσοι δεν κατάφερναν να αποχωρήσουν θα θεωρούνταν αυτόματα στρατιωτικοί στόχοι και θα αποκόπτονταν εντελώς από τις προμήθειες τροφίμων, νερού και φαρμάκων.
Σύμφωνα με πηγές των Financial Times, ανώτεροι αξιωματούχοι του Ισραήλ είχαν δηλώσει απροθυμία τις προηγούμενες εβδομάδες να εγκρίνουν ένα τέτοιο σχέδιο. Ωστόσο, ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν τον Σεπτέμβριο ότι ο Νετανιάχου είχε πει στους βουλευτές ότι εξετάζει το εν λόγω πλάνο. Στα τέλη Οκτωβρίου, ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, δήλωσε ότι ο Νετανιάχου δεν ακολουθεί αυτήν την τακτική για τη βόρεια Γάζα.
Από την πλευρά της, η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει αποκηρύξει επισήμως τους ισχυρισμούς περί εφαρμογής της εν λόγω στρατηγικής. Στο πλαίσιο αυτό, το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ προειδοποίησε νωρίτερα μέσα στον Νοέμβριο ότι το Ισραήλ ίσως επιχειρεί να προκαλέσει «την καταστροφή του παλαιστινιακού πληθυσμού στη βορειότερη διοικητική περιφέρεια της Γάζας μέσω θανάτου και εκτοπισμού».
