ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Μία εβδομάδα ακριβώς μετά τον εκλογικό «σεισμό» στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, που προκάλεσε η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στην Ευρώπη αναζητούν άμεσα τρόπους ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας του «μπλοκ», επιδιώκοντας έστω και τώρα «στρατηγική αυτονομία». «Η Ευρώπη απέφυγε για πολύ καιρό το βάρος της ίδιας της ασφάλειας», τόνισε εκ νέου χθες στο Παρίσι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποδεχόμενος τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και υπογραμμίζοντας τη σημασία ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και της ατζέντας της στρατηγικής αυτονομίας.
Την ίδια στιγμή, στις Βρυξέλλες φαίνεται ότι ήδη επιδιώκουν ανακατεύθυνση των κοινοτικών κονδυλίων από τον κοινό προϋπολογισμό για την άμυνα και την ασφάλεια εις βάρος, ωστόσο, της εξάλειψης της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Την αλλαγή στρατηγικής της Κομισιόν αποκάλυψαν χθες οι Financial Times και αφορά περίπου 392 δισ. ευρώ από το Ταμείο Συνοχής. Σύμφωνα, ωστόσο, με τους ισχύοντες κανόνες, τα κεφάλαια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού, επιτρέπεται όμως η χρήση τους για προϊόντα «διπλής χρήσης» για στρατιωτικούς σκοπούς, όπως η εξαγορά drones.
Τα κράτη-μέλη, σύμφωνα με το δημοσίευμα, θα ενημερωθούν το επόμενο διάστημα για το πώς θα αποκτήσουν μεγαλύτερη «ευελιξία» βάσει των κανονισμών για την κατανομή των κονδυλίων από το Ταμείο Συνοχής για τη στήριξη της αμυντικής τους βιομηχανίας και σχετικών υποδομών, με χορηγήσεις άδειας, δηλαδή, χρηματοδότησης για την παραγωγή όπλων και πυρομαχικών, αν και η απαγόρευση χρήσης κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εξαγορά αυτών των όπλων θα παραμείνει σε ισχύ.
Το θέμα φαίνεται ότι ήδη «διχάζει» τις Βρυξέλλες, καθώς η νυν επίτροπος Συνοχής Ελίζα Φερέιρα κατήγγειλε στην πλατφόρμα X ότι δεν γνωρίζει τα σχέδια που αποκάλυψαν οι FT. «Αυτές οι ιδέες δεν έχουν συζητηθεί», είπε, για να προσθέσει ότι «στηρίζω την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών, αλλά θυσιάζοντας τη συνοχή για τους κινδύνους ασφάλειας θα μείνουμε στο τέλος χωρίς τίποτα», επισήμανε.
Το ζήτημα κυριάρχησε και κατά τη χθεσινή ακρόαση στο Ευρωκοινοβούλιο του επικείμενου επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Ραφαέλε Φίτο, ο οποίος τόνισε ότι απαγορεύεται η χρήση των εν λόγω κονδυλίων για την εξαγορά οπλικών συστημάτων. Αν και απέφυγε να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες –ενδεχομένως εν μέσω της ευαίσθητης πολιτικά διαδικασίας της ακρόασής του από τους ευρωβουλευτές– δεν διέψευσε το κεντρικό νόημα του δημοσιεύματος, ότι δηλαδή οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να αλλάξουν τους κανόνες.
Τη σημασία ενίσχυσης των αμυντικών ικανοτήτων της Ευρώπης, «προκειμένου να στηρίξουμε περαιτέρω την Ουκρανία», υπογράμμισε και η επικείμενη επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας στη δική της χθεσινή ακρόαση, ενώ ανέφερε ότι θα συναντηθεί σύντομα με τον Τραμπ, δίνοντας σαφές μήνυμα ότι «παραμένουμε οι ισχυρότεροι σύμμαχοι παγκοσμίως» και πως δεν πρέπει αυτό να αλλάξει.
Αυτό το μήνυμα εξέπεμψε χθες και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στο Παρίσι, ωστόσο, αβέβαιη παραμένει η στάση του Τραμπ έναντι της Ουκρανίας αλλά και των δεσμεύσεων των ΗΠΑ έναντι της Συμμαχίας. «Πρέπει να κάνουμε περισσότερα από το να κρατήσουμε απλώς την Ουκρανία μάχιμη», είπε, ενώ σήμερα θα υποδεχθεί στις Βρυξέλλες τον νυν υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν για μια έκτακτη διάσκεψη του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (NAC).
