Η κοινωνική και φυλετική πολυμορφία των ΗΠΑ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τους οποίους μια νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου θεωρείται απίθανη. Τα στοιχεία, όμως, δείχνουν ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών μπορεί να αναδειχθεί νικητής χωρίς να εξασφαλίσει τις ψήφους των μειονοτήτων. Τα δεδομένα αυτά αμφισβητούν μάλιστα τις επικρατούσες δημογραφικές ερμηνείες πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων στις ΗΠΑ, οι οποίες ήθελαν τον Μπαράκ Ομπάμα να μη σημειώνει καλά ποσοστά στους λευκούς ψηφοφόρους και να οφείλει την εκλογή του στην κινητοποίηση νέων και μειονοτικών ψηφοφόρων σε αριθμούς ρεκόρ, όπως αναφέρουν σε άρθρο τους οι New York Times.
Η θεωρία αυτή έπεισε τους Ρεπουμπλικανούς ότι η δεξαμενή λευκών ψηφοφόρων έχει πλέον εξαντληθεί και η ανάγκη να προσελκύσουν ισπανόφωνους το 2016 ήταν επιτακτική. Τα συμπεράσματα αυτά εξήχθησαν βάσει των exit polls από τη βραδιά των εκλογών του 2012. Νέα στοιχεία, όμως, τα οποία βασίζονται σε απογραφές πληθυσμού, εκλογικούς καταλόγους, δημοσκοπήσεις και τελικά εκλογικά αποτελέσματα, δείχνουν ότι οι εκλογές του 2016 μπορεί να αποδειχθούν διαφορετικές.
Τα νέα στοιχεία δεικνύουν ότι ο Μπαράκ Ομπάμα εξασφάλισε εντέλει περισσότερες ψήφους λευκών ψηφοφόρων από ό,τι αρχικά όλοι νόμιζαν. Η συμβολή των ισπανόφωνων ψηφοφόρων, στο μεταξύ, δεν υπήρξε τόσο κρίσιμη για την επανεκλογή του σημερινού προέδρου, καθώς ο Ομπάμα θα είχε εκλεγεί το 2012 ακόμη και αν τα ποσοστά του μεταξύ των Λατίνων ήταν εξίσου χαμηλά όσο και εκείνα του Τζον Κέρι.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν καλούς οιωνούς για τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο εκκεντρικός Ρεπουμπλικανός υποψήφιος, πάντως, μπορεί να χάσει την –μικρή– πιθανότητα νίκης που διαθέτει, εάν χάσει έδαφος μεταξύ των μορφωμένων ψηφοφόρων και αποξενωθεί ακόμη περισσότερο από τους μειονοτικούς πολίτες, από ό,τι έκανε ο Μιτ Ρόμνεϊ πριν από τέσσερα έτη. Τα ποσοστά του στις ομάδες αυτές παραμένουν χαμηλά, τάση που θα συνεχισθεί ιδιαίτερα εάν επιμείνει να αγνοεί τη μειονοτική μερίδα των ψηφοφόρων.
Η «λευκή» ψήφος
Οι Δημοκρατικοί εξαρτώνται πολύ περισσότερο από την ψήφο των λευκών χαμηλόμισθων ψηφοφόρων, οι οποίοι αποδεδειγμένα προσελκύονται από τη λαϊκίστικη ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ. Ποσοστό 34% των ψηφοφόρων του Μπαράκ Ομπάμα στις τελευταίες εκλογές ήταν λευκοί, χωρίς πανεπιστημιακά πτυχία. Η εξάρτηση του Ομπάμα από τη «λευκή» ψήφο προκαλεί σήμερα έκπληξη, ιδιαίτερα εξαιτίας των υψηλών ποσοστών δημοτικότητας του προέδρου.
Ο Μπαράκ Ομπάμα, βέβαια, εξασφάλισε ιστορικά υψηλά ποσοστά στις πολιτείες του Midwest, όπου οι ψηφοφόροι εκτίμησαν την πολιτική του υπέρ της διάσωσης των αυτοκινητοβιομηχανιών, ταυτίζοντας παράλληλα τον Μιτ Ρόμνεϊ με τους εκπροσώπους του επενδυτικού –και αρπακτικού– κεφαλαίου.
Τα δημογραφικά στοιχεία για μαζική μετατόπιση των ισπανόφωνων προς τον Ομπάμα, όμως, δεν προσφέρουν σαφή και αξιόπιστη εικόνα. Η νίκη του Ομπάμα το 2012 οφειλόταν περισσότερο στην ικανότητά του να προσελκύσει λευκούς ψηφοφόρους σε πολιτείες όπως το Νέο Μεξικό, το Κολοράντο και η Αϊόβα, παρά στην ψήφο των ισπανόφωνων. Οι ισπανόφωνοι δοαδραμάτισαν περιθωριακό ρόλο στην ήττα του Ρόμνεϊ, παρότι η απώλεια της Φλόριντα στοίχισε ακριβά στους Ρεπουμπλικανούς.
Για να νικήσει, ο Τραμπ πρέπει οπωσδήποτε να ενισχύσει σημαντικά την απήχησή του μεταξύ των λευκών χαμηλόμισθων ψηφοφόρων. Την ίδια ώρα, όποια πρόοδο και να σημειώσει ο Τραμπ, προσελκύοντας τους συγκεκριμένους ψηφοφόρους, τα κέρδη αυτά θα πρέπει να προέλθουν στις λεγόμενες «κρίσιμες πολιτείες», όπως είναι η Αϊόβα, το Οχάιο και το Ουισκόνσιν, όπου ο εκκεντρικός υποψήφιος αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα στις προκριματικές.
Η ενδεχόμενη ανάκαμψη της δημοτικότητας του Τραμπ μεταξύ των πτυχιούχων και των ισπανόφωνων θα εξαρτηθεί από παράγοντες οι οποίοι δεν έχουν το παραμικρό να κάνουν με τα δημογραφικά στοιχεία, αλλά από τα λεγόμενα «θεμελιώδη». Τα στοιχεία αυτά αφορούν, μεταξύ άλλων, τη δημοτικότητα του εν ενεργεία προέδρου και τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, τα οποία κρίνουν σε μεγάλο βαθμό εάν οι ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να στηρίξουν το κυβερνών κόμμα.
Φέτος, κρίσιμο θεωρείται ένα ακόμη καινοτόμο στοιχείο: αν η τάση του Τραμπ να συμπεριφέρεται προσβλητικά έβλαψε τη δημοτικότητά του και αν οι γυναίκες είναι έτοιμες να στηρίξουν τη Χίλαρι Κλίντον. Οι μέχρι στιγμής σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι τα ποσοστά του Τραμπ έχουν υποχωρήσει μεταξύ πτυχιούχων και μειονοτικών ψηφοφόρων σε τέτοιο βαθμό, που η ήττα του θεωρείται βέβαιη.
